Illia Zabarnyi "PSJ"də: "Bornmut"dan keçdi

Məqalədə İllia Zabarnıın PSJ-yə keçidi ilə bağlı məlumatlar diqqətimi çəkdi. Bu, futbol dünyasında klubların oyunçu transferlərində geniş vüsət alan bir tendensiyanı xatırladır. Məsələn, bir neçə il əvvəl də oxşar bir vəziyyət yaşanmışdı: "Real Madrid"in o vaxtkı ulduz oyunçusu Cristiano Ronaldo, böyük bir məbləğ qarşılığında "Yuventus"dan "Mançester Yunayted"ə qayıtdı. Hər iki halda, böyük klublar, oyunçunun keçmiş təcrübəsindən və marketinq dəyərindən faydalanmaq üçün əhəmiyyətli məbləğlər xərcləyirlər.

Bu paralel əsasında bir neçə məqama diqqət çəkmək olar. Birincisi, "PSJ"nin Zabarnı üçün yüksək məbləğ ödəməsi, onun hələ gənc olmasına baxmayaraq, klubun ona verdiyi böyük ümidləri göstərir. Ronaldo nümunəsində də gördüyümüz kimi, böyük klublar öz heyətlərinə güclü və perspektivli oyunçular qatmaqla həm idman, həm də kommersiya baxımından uğur qazanmağı hədəfləyirlər. Zabarnıın da futbol karyerasında belə bir yüksəliş yaşayacağı, bu transferin uğurlu olacağı proqnozlaşdırılır.

İkincisi, hər iki transferdə oyunçunun öz ölkəsindən və ya əvvəl oynadığı klubdan ayrılaraq beynəlxalq səviyyədə böyük bir addım atması da diqqətəlayiqdir. Bu cür keçidlər, oyunçular üçün həm karyera inkişafı baxımından, həm də yeni təcrübələr qazanmaq baxımından çox önəmlidir. Bu məqamda keçmişdəki hadisələrdən çıxarılan dərs, böyük klubların transfer siyasətlərinin çox vaxt yaxşı düşünülmüş strategiyalara əsaslandığıdır. "PSJ"-nin də bu strategiyaya əsaslanaraq Zabarnıı transfer etdiyi düşünülə bilər.

Lakin, bu iki vəziyyət arasında bəzi fərqlər də mövcuddur. Ronaldo, "Mançester Yunayted"də daha əvvəl oynamışdı və klub üçün tanınmış bir sima idi. Zabarnı isə "PSJ" tarixində ilk ukraynalı oyunçu olaraq yeni bir mərhələ açır. Bu, onun üçün daha böyük bir məsuliyyət və eyni zamanda böyük bir şans deməkdir. PSJ'nin bu transferlə həm də Ukrayna bazarına və futbol ictimaiyyətinə öz təsirini artırmaq istəyib-istəmədiyi də maraq doğurur. Bu cür genişmiqyaslı transferlərin nəticələrini yalnız zaman göstərəcək, lakin hər iki hal da futbolun müasir dünyasında oyunçuların dəyərinin və klubların transfer strategiyalarının nə qədər mühüm bir rol oynadığını bir daha təsdiqləyir.

Bu transfer, futbol sənayesindəki artan qlobal maliyyələşdirmə tendensiyasını və kiçik liqalardan böyük klublara oyunçu axınının necə sürətləndiyini bir daha təsdiqləyir. Belə böyük məbləğlərin müdafiəçi mövqeyində olan 22 yaşlı bir futbolçuya xərclənməsi, futbolun kommersiyalaşmasının nəticəsidir. Bu tendensiya bir tərəfdən klublara böyük gəlirlər gətirsə də, digər tərəfdən futbolun əsas prinsiplərini və maliyyə dayanıqlılığını şübhə altına alır. Əslində, bu cür böyük transferlər klublar arasında texniki və idman tələblərindən daha çox, marketinq və prestij amillərinə görə həyata keçirilirmi? Bu, futbolun əsas dəyərlərinin nə vaxtsa bu kommersiya qüvvələri tərəfindən tamamilə kölgədə qalıb qalmayacağı sualını ortaya çıxarır.

Bu məlumatı oxuduqda, məndə "Liverpul"un 2004-cü ildə "Benfika"dan "PSJ"yə keçən futbolçu ilə bağlı hərəkətləri yada düşdü. O vaxt da, "Benfika"nın ukraynalı futbolçusu, gənc və potensiallı müdafiəçi, böyük bir Avropa klubuna, "PSJ"yə qoşuldu. O zaman da, transferin rəqəmləri barədə dəqiq məlumat olmasa da, mətbuatda böyük bir məbləğdən danışılırdı.

Burada maraqlı olan budur ki, hər iki halda da gənc, istedadlı müdafiəçi Avropanın ən nüfuzlu liqalarından birindən, digərindən də Avropanın ən güclü və böyük klublarından birinə keçib. Keçmişdəki bu müqayisədən çıxarıla biləcək dərs, böyük klubların həmişə istedadlı gəncləri öz sıralarına cəlb etməyə meyilli olmalarıdır. Hətta "PSJ" üçün bu, ilk dəfə deyil ki, belə bir transfer həyata keçirir. Bu tip transferlər, klubun özəlliyini və böyüklüyünü göstərir. Lakin hər iki halda da, futbolçunun yalnız transfer qiyməti ilə deyil, həm də gələcəkdə komandaya nə verəcəyi ilə də qiymətləndirilməsi önəmlidir. Məsələn, "Liverpul"un o vaxtkı transferinin nəticələri, klubun böyük turnirlərdəki uğurları ilə birbaşa əlaqədar olub-olmadığını zaman göstərəcək. Zabarnıyın "PSJ"dəki gələcəyi də eyni şəkildə dəyərləndiriləcək.

Məqalədə qeyd olunan "Paris Sen-Jermen"in "Bornmut"dan İllia Zabarnı transferi, futbol tarixində iri klubların kiçik klublardan istedadlı oyunçuları cəlb etməsi tendensiyasının yeni bir nümunəsi kimi görünür. Bu vəziyyəti 1990-cı illərdə "Barselona"nın o dövrdə daha az tanınan "Bayer Leverkusen"dən Rivaldoya (Rivaldo) imza atması ilə müqayisə etmək olar. Hər iki halda, Avropanın aparıcı klubları potensialı yüksək gənc oyunçulara investisiya edərək heyətlərini gücləndirməyə çalışmışlar.

Bununla belə, bəzi fərqlər də mövcuddur. "Barselona"nın Rivaldoya olan marağı, onun Braziliya millisi ilə də parlaq çıxışları fonunda daha çox diqqət çəkirdi. Həmçinin, 1990-cı illərlə müqayisədə, bu gün futbol bazarında transfer qiymətləri inanılmaz dərəcədə yüksəlib. 63 milyon avro kimi bir məbləğ, o dövrlərlə müqayisədə rekord xarakterli ola bilərdi. Bu, müasir futbolun kommersiyalaşmasının və oyunçuların "əmək bazarındakı" dəyərinin necə artdığını göstərir.

Keçmişdəki bu tip transferlərdən çıxarılan dərslərdən biri, əsasən, kəşfiyyatın və potensialın qiymətləndirilməsinin əhəmiyyətidir. "Barselona"nın Rivaldo ilə uğuru göstərdi ki, böyük klublar hər zaman öz "scout" şəbəkələrini genişləndirməli və maraqlı oyunçuları erkən mərhələlərdə aşkar etməlidir. Zabarnı transferi də eyni prinsipə əsaslanır, lakin bu gün transfer bazarı daha qlobal və rəqabətlidir, bu da transferlərin daha mürəkkəb danışıqlar və daha böyük maliyyə riskləri ilə müşayiət olunduğunu göstərir.

Bu kontekstdə, maraqlı bir sual yaranır: İllia Zabarnı "PSJ"də oyununu necə tənzimləyəcək? Onun Fransada uğur qazanması, digər "kiçik" Avropa liqalarından və ya Premyer Liqanın orta səviyyəli klublarından gələn istedadlı oyunçuların "böyük" klublara transferi üçün yol açacaq, yoxsa bu, yalnız fərdi bir hadisə olaraq qalacaq?

Məqalədə qeyd olunan 63 milyon avroluq transfer dəyəri, futbol dünyasında artmaqda olan maliyyələşdirmə tendensiyasını əks etdirir. Bu məbləğ, nəinki bir futbolçunun bir klubdan digərinə keçidi üçün ödənən böyük bir rəqəmdir, həm də qlobal idman bazarının hazırkı vəziyyətinə dair bir göstəricidir. Belə böyük transferlərin artması, bir tərəfdən klubların maliyyə gücünün artdığını göstərsə də, digər tərəfdən futbolun ticarət metaforasına çevrilməsinə səbəb olur. Əvvəllər daha çox idman performansı və ya azarkeş məmnuniyyəti mərkəzli olan transferlər, indi daha çox investisiya və gəlir potensialı baxımından dəyərləndirilir. Bu vəziyyət, gələcəkdə futbolun sosial təsirini və ya kimliyini necə dəyişəcək?

Bu məqalədə İllia Zabarnının PSJ-yə keçidi ilə bağlı verilən məlumatlar, əslində, futbol transferlərinin müasir dünyada necə hərəkət etdiyinə dair bir sıra maraqlı suallar doğurur. Məsələn, təxminən 63 milyon avro kimi yüksək bir məbləğə Premyer Liqanın "Bornmut" kimi orta səviyyəli bir klubundan bir oyunçunun alınması, böyük klubların bazar strategiyaları haqqında düşünməyə vadar edir. Bu vəziyyəti 2000-ci illərin əvvəllərində Dado Prşonun PSJ-yə transferi ilə müqayisə etmək olar. O zamanlar da Serbiya liqasının bir klubundan transfer olunan Prşo, PSJ-də yaxşı çıxış etdi, lakin onun transferi müasir dövrdəki bu miqyasda deyil idi.

Əsas fərq isə transferin dəyərində və oyunçunun potensialında görünür. Zabarnı üçün ödənilən məbləğ, onun hələ 22 yaşında olmasına baxmayaraq, klubun ona verdiyi böyük etimadı və gələcəyə yönəlmiş investisiyanı göstərir. Keçmişdəki analoji transferlərdə daha çox mövcud təcrübə və təsdiqlənmiş performans əsas götürülürdü. Bu gün isə, "gənc istedad" konsepsiyası daha çox ön plana çıxır, hətta bu, bəzən bir oyunçunun hələ tam olaraq özünü göstərmədiyi halda böyük məbləğlərə transfer edilməsinə səbəb olur. Bu, həm riskli, həm də böyük uğur gətirə bilən bir strategiyadır. Keçmişdən çıxarıla biləcək dərslərdən biri, hər bir transferin öz unikal konteksti olduğunu və yalnız maliyyə baxımından deyil, həm də oyunçunun psixoloji hazırlığı, komandaya inteqrasiyası və inkişaf potensialı baxımından dəyərləndirilməsinin vacibliyidir.