İndoneziya və Tayland daşqınları: 600-dən çox ölü, yüzlərlə itkin

Cənub-Şərqi Asiyada Ağır Daşqınlar və Torpaq Sürüşmələri

İndoneziya və Tailand hakimiyyətləri yüzlərlə itkin düşən insanı tapmaq və dağıntıları təmizləmək üçün gərgin mübarizə aparır. Rəsmi məlumatlara görə, Cənub-Şərqi Asiyada baş verən dağıdıcı daşqınlar və torpaq sürüşmələri nəticəsində 600-dən çox insan həlak olub.

Son günlər ərzində ağır musson yağışları Malayziya, Tailand və İndoneziyanın bəzi hissələrini iflic vəziyyətinə salıb, minlərlə insan sığınacaqsız və vacib ehtiyatlar olmadan acınacaqlı vəziyyətdə qalıb.

İndoneziyada rəsmilər bildiriblər ki, 442-dən çox insan ölüb, yüzlərlə insan yaralanıb, 402 nəfər isə itkin düşüb. Hakimiyyət orqanları, minlərlə insanın vacib ehtiyatlar olmadan qaldığı Sumatra adasının ən ağır zərər görmüş bəzi ərazilərinə çatmağa çalışır.

Qərb Sumatra əyalətinin paytaxtı Padanqda sığınan 41 yaşlı Afrianti, "Su evimizə qədər qalxdı və biz qorxub qaçdıq. Cümə günü qayıdanda isə evimiz yoxa çıxmışdı, dağılmışdı," deyə bildirib. O və doqquz nəfərlik ailəsi evlərinin qalan tək divarının yanında çadır qurublar. "Evim də, işim də getdi, dükan yoxdur. Heç nə qalmayıb. Yalnız bu bir divarın yanında yaşaya bilərəm," deyə Afrianti əlavə edib. Noyabrın 29-u, bazar günü Sumatra adasının ən azı iki bölgəsi hələ də əlçatmaz olaraq qalıb. Hakimiyyət orqanları yardımı çatdırmaq üçün Jakartadan iki hərbi gəmi göndərib.

Daşqınların səbəb olduğu torpaq sürüşmələri yolları dağıdıb və rabitə xətlərini kəsib. Sosial mediada yayılan videolarda insanların dağılmış baryerlərdən, su basmış yollardan keçərək ərzaq, dərman və yanacaq əldə etməyə çalışdıqları görünür. Bəziləri dizə qədər suya bataraq zədələnmiş mağazalara çatıblar. Polis sözçüsü Ferri Valintukan bildirib ki, noyabrın 28-i, şənbə günü axşam bəzi insanların mağazalara girdiyi barədə məlumatlar var idi. "Looting, logistik yardım çatmamışdan əvvəl baş verib. Sakinlər yardımın gələcəyini bilmirdilər və ac qalacaqlarından narahat idilər," deyə Valintukan qeyd edib.

Ağır hava şəraiti və ağır texnikanın çatışmazlığı xilasetmə işlərini çətinləşdirib. Şimali Sumatranın ən çox zərər çəkmiş Sibolqa şəhəri və Mərkəzi Tapanuli rayonuna yardım gecikir. Padanqdan təxminən 100 kilometr uzaqlıqdakı Sunqai Nyalo kəndində noyabrın 29-u, bazar günü suyun səviyyəsi əsasən çəkilsə də, evləri, nəqliyyat vasitələrini və əkinləri qalın boz palçıqla örtülü qoyub. Sakinlər bildiriblər ki, hakimiyyət orqanları hələ yolların təmizlənməsinə başlamayıb və kənardan heç bir yardım gəlməyib. 55 yaşlı İdris deyib: "Kəndlilərin çoxu qalmağı seçdi; evlərini tərk etmək istəmədilər."

Tayland və Şri-Lankada Təbii Fəlakətin Ağır Nəticələri

Adanın şimal sahillərinə doğru, Meureudu şəhərində dağılmış binaların yaxınlığında təhlükədə olan Sumatra fili qalın palçıqda basdırılıb. Şimali Tapanulidə sağ qalanlar yardım daşıyan helikopterlərə qətiyyətlə yelləniblər. Bu arada, yardım paylanmasını dəstəkləmək üçün dörd hərbi dəniz gəmisi limana yan alıb.

Tailandda on ilin ən pis daşqınlarından birində ən azı 162 nəfər həlak olub. Hakimiyyət orqanları yardımı çatdırmağa və dəyən zərəri aradan qaldırmağa davam edir. Tailand hökuməti tərəfindən həyata keçirilən yardım tədbirlərinə ailə üzvlərini itirmiş ev təsərrüfatlarına verilən təzminat da daxildir. Lakin Tailandın daşqınlara qarşı reaksiyası ilə bağlı artan ictimai tənqidlər var və iki yerli məmur iddia edilən uğursuzluqlarına görə vəzifələrindən uzaqlaşdırılıb.

Adətən iyun-sentyabr ayları arasında baş verən illik musson mövsümü tez-tez güclü yağışlara, torpaq sürüşmələrinə və sel daşqınlarına səbəb olur. Tropik fırtına şəraiti daha da ağırlaşdırıb və İndoneziya ilə Tailandda ölənlərin sayı son illərdə bu ölkələrdə baş verən daşqınlar üçün ən yüksək göstəricilər arasındadır. İqlim böhranı fırtına nümunələrinə, o cümlədən mövsümün müddəti və intensivliyinə təsir edərək daha şiddətli yağışlara, sel daşqınlarına və daha güclü küləklərə səbəb olub.

Başqa bir təbii fəlakət zonasında, Şri-Lankanın paytaxtı Kolombonun aşağı hissələrini noyabrın 30-u, bazar günü güclü siklonun gətirdiyi leysan yağışları basıb. Nəticədə adanın hər yerində torpaq sürüşmələri baş verib, ən azı 212 nəfər həlak olub və daha çoxu itkin düşüb. Təxminən 148 min insan evlərindən köçürülüb və müvəqqəti sığınacaqlarda yerləşdirilib.

Rəsmilər bildiriblər ki, ən çox zərər görmüş mərkəzi bölgədə zərərin miqyası, yardım işçiləri yıxılmış ağaclar və palçıq sürüşmələri ilə bağlanan yolları təmizlədikcə üzə çıxır. Kolombo ətrafındakı bir qəsəbənin sakini, 46 yaşlı Selvi, noyabrın 30-u, bazar günü su basmış evini dörd çanta paltar və dəyərli əşyalarla tərk edib. O, "Evim tamamilə suyun altındadır. Hara gedəcəyimi bilmirəm, amma ümid edirəm ki, ailəmi aparacağım təhlükəsiz bir sığınacaq var," deyə qeyd edib.

Kolombodan 250 kilometr şimal-şərqdə yerləşən Manampitiya şəhərində su səviyyəsinin çəkilməsi böyük dağıntıları aşkar edib. 72 yaşlı sakin S. Sivanandan, "Manampitiya selə meyilli bir şəhərdir, lakin mən heç vaxt bu qədər su görməmişəm," deyib. O, yerli News Centre portalına bildirib ki, müəssisələrə və əmlaka böyük ziyan dəyib. Onun dükanının qarşısında bir maşın alt-üst vəziyyətdə dayanıbmış.

Mərkəzi Vellavayada bir qadın yüksək səs eşitdiyini və evinin yaxınlığında dağ yamacından qayaların yuvarlandığını görmək üçün çölə çıxdığını deyib. "Mən ağacların yıxıldığını və qayalarla birlikdə hərəkət etdiyini gördüm. Evlərimizə qayıtmaqdan qorxuruq," deyə sığınacağa köçdükdən sonra jurnalistlərə bildirib.

Hakimiyyət orqanları bildirirlər ki, Şri-Lankanın şərqində dənizdə yaranan "Ditwah" siklonu noyabrın 30-u, bazar günü Hindistanın cənub sahillərinə doğru hərəkət edə bilər.

24 saat