İngiltərədə üz tanıma Black Mirror kabusunu reallıq etdi: Hər kəs şübhə altında

Notting Hill Karnavalında Üz Tanıma Texnologiyası Gərginliyi

Londondakı məşhur Notting Hill Karnavalında iki milyona yaxın insanın bir araya gələrək Afro-Karib mədəniyyətini qeyd etməsi gözlənilir. Lakin bu il tədbirin giriş və çıxışlarında üz tanıma kameraları yerləşdirilməsi ciddi mübahisələrə səbəb olub.

Polisin Məqsədləri və Statistikalar

Polis bu texnologiyanın məqsədini izdiham arasında axtarışda olan şəxsləri müəyyən etmək və onları polis məlumat bazasındakı minlərlə şübhəli şəxslə müqayisə etmək kimi açıqlayıb. Metropolitan Polis rəisi Mark Roulinin sözlərinə görə, texnologiya 2024-cü ilin əvvəlindən cinayət mərkəzlərində cinayətkarların aşkarlanması üçün uğurla istifadə olunaraq mindən çox həbslə nəticələnib.

2016-cı ildə ilk dəfə sınaqdan keçirilən bu sistem, son üç ildə Böyük Britaniyada tətbiqini əhəmiyyətli dərəcədə artırıb. Liberty adlı vətəndaş cəmiyyəti təşkilatının məlumatına görə, yalnız 2024-cü ildə 4,7 milyon insanın üzü skan edilib. Krallıq polisi yanvar ayından bəri üz tanıma sistemini təxminən 100 dəfə istifadə edib.

Kütləvi Məlumat Toplanmasına Etirazlar

Sistemin iş prinsipinə görə, "izləmə siyahısında" olan bir şəxs kameraların yaxınlığından keçdikdə, adətən polis mikroavtobusuna quraşdırılmış süni intellekt dəstəkli sistem bir xəbərdarlıq siqnalı verir. Şəxsiyyətin təsdiqlənməsindən sonra şübhəli dərhal saxlanıla bilər. Lakin London küçələrindəki bu kütləvi məlumat toplama, Big Brother Watch insan hüquqları təşkilatı tərəfindən "hər kəsi şübhəli olaraq görməsi" səbəbindən sərt şəkildə tənqid olunur. Təşkilatın müvəqqəti direktoru Rebekka Vinsent bildirib ki, "Qanuni əsas yoxdur, buna görə də hüquqlarımızı qoruyacaq təminatlarımız da yoxdur və polis öz qaydalarını yazır."

Şəxsi Sektorda İstismar Narahatlığı

Supermarketlər və geyim mağazalarının oğurluqla mübarizə üçün bu üz tanıma texnologiyasından xüsusi istifadə etməsi də narahatlıq doğurur. Vinsent əlavə edib ki, bu məlumatların necə istifadə olunduğu barədə "çox az məlumat" var. Bir çox mağaza, izlənilən mağazalarda şübhəli cinayətkarların siyahısını yaradan və bu şəxslərdən biri daxil olduqda xəbərdarlıq edən Facewatch adlı bir xidmət təminatçısından istifadə edir.

Anonimliyin Sonu və İnsan Hüquqları Məsələləri

London Queen Mary Universitetinin insan hüquqları hüququ üzrə müəllimi Daraq Mürrey qeyd edib ki, "Bu, şəhərdə yaşama təcrübəsini dəyişdirir, çünki anonim yaşama ehtimalını aradan qaldırır." Mürrey, bunun etirazlar və siyasi, eləcə də mədəni həyata qatılma üzərində "böyük təsirləri" ola biləcəyini vurğulayıb.

Mağazaları istifadə edən bir çox şəxs öz profillərinin yaradılmasından xəbərsizdir. Londonda Facewatch istifadə edən bir mağazanın girişində açıqlama verən 26 yaşlı məhkəmə-tibbi ekspert Abiqayl Bevon, texnologiyanın bu şəkildə istifadə edilməsinin çox təəccüblü olduğunu deyib. O, texnologiyanın polis üçün faydalı ola biləcəyini qəbul etsə də, pərakəndə satışçılar tərəfindən istifadə edilməsini "məxfiliyin pozulması" hesab edib.

Sistemə qarşı çıxanlar, Britaniya istehsalı "Black Mirror" serialında göstərilən insanların hərəkətlərini idarə edən texnologiya mexanizmi və distopik gələcəyə yaxınlaşdığımızı iddia edirlər.

Tənzimləmə və Mübahisələr

Fevral ayından etibarən Avropa İttifaqında süni intellekt tənzimləməsi, terrorizmlə mübarizə kimi istisnalar xaricində real vaxt rejimində üz tanıma texnologiyalarının istifadəsini qadağan edib.

Böyük Britaniyada isə polis, məmurlar olmadıqda kameraların deaktiv edilməsi və şübhəli olmayanların biometrik məlumatlarının silinməsi kimi "möhkəm təminatlar" olduğunu iddia edir. Lakin Britaniyanın insan hüquqları tənzimləyicisi Çərşənbə günü Metropolitan Polisin texnologiyanı istifadə siyasətinin hüquq tənzimləmələri ilə "uyğunsuz olduğu üçün qanunsuz" olduğunu bildirdi.

Human Rights Watch da daxil olmaqla on bir təşkilat, Notting Hill Karnavalı zamanı texnologiyanın istifadə edilməməsi üçün Metropolitan Polis rəisinə məktub yazaraq, Afro-Karib icmasını "ədalətsiz yerə hədəfləməkdə" günahlandırıb və süni intellektin irqçi qərəzlərini vurğulayıb.

Londonda yaşayan 39 yaşlı qaradərili Şon Tompson, bu kameralardan biri tərəfindən səhvən cinayətkar olaraq tanındıqdan sonra həbs edildiyini və polisə qarşı etiraz etdiyini söyləyib.

24 saat