Gündəm 28.06.2025

İran Nüvə Obyektlərində Qazıntıya Başladı: Dünya İzləyir

İran Nüvə Obyektlərində Qazıntıya Başladı: Dünya İzləyir
ABŞ-ın B-2 bombardmançı təyyarələri ilə İranın nüvə obyektlərinə zərbələr endirməsindən sonra Tehranın vurulmuş ərazilərə çatmaq üçün işlərə başladığı məlum olub. Peyk görüntüləri İranın Fordodakı yeraltı nüvə obyektində yenidənqurma işlərinin başladığını təsdiqləyir. Görüntülərdə tunel girişləri və ABŞ bombalarının hədəf aldığı zonalarda ağır texnikanın fəaliyyəti əks olunub. İsrail hökuməti bu nüvə obyektinin daxilində hələ də yüzlərlə kiloqram zənginləşdirilmiş uranın olduğunu iddia edir. Bu uran İrana nüvə bomba istehsal etmək imkanı verir.

BÜTÜN NÜVƏ OBYEKTLƏRİNDƏ QAZINTI İŞLƏRİ BAŞLAYIB

Yenidənqurma işləri yalnız Fordoda deyil, həm də zərbə endirilmiş İsfahan və Natanz nüvə obyektlərində start götürüb. Peyk görüntülərində ekskavatorlar və buldozerlər dağ yamaclarındakı böyük çuxurların ətrafında torpaq daşıyır. Məqsəd nüvə obyektlərində çökmüş havalandırma dəliklərini açmaq, daxilə daxil olmaq və içəridəki zərəri qiymətləndirə biləcək şəxsi ora daxil etmək kimi göstərilir. Pentaqonun açıqlamasına görə, Fordoya atılan GBU-57 tipli sığınacaqdağıdan bombalar yeraltı kompleksin dərinliklərinə çatmaq üçün havalandırma dəliklərini hədəf alıb. Bu dəliklər bombardman nəticəsində çökmüşdü. Peyk görüntülərinə əks olunan digər detallar, nüvə obyektinin əsas yoluna girişi təmin edən yeni keçidlərin açıldığını və zədələnmiş yolların bərpa olunmağa çalışıldığını göstərir.

İSRAİLİN HÜCUM ETMƏK EHTİMALI VARMI?

ABŞ və İsrail bu mövzuda hələlik rəsmi açıqlama verməyiblər. Lakin İsrail, İranın nüvə obyektlərini yenidənqurma işlərinə başlaması halında hərbi zərbə endirəcəyini bəyan etmişdi. ABŞ prezidenti Donald Tramp hücumlarla İranın nüvə obyektlərinin "tamamilə məhv edildiyini" söyləmişdi. İsrail də İranın nüvə proqramına "illərlə bərpa olunmayacaq zərər verildiyini" bildirmişdi. Lakin proqramın nə dərəcədə zərər gördüyü hələ də dəqiq deyil. Pentaqonda keçirilən mətbuat konfransında General Den Keyn “Gecəyarısı Çəkici” əməliyyatı çərçivəsində MOP bombalarının ardıcıl olaraq ventilyasiya boşluqlarından atıldığını açıqlamışdı. Bu bombalar bir müharibədə ilk dəfə tətbiq olunmuşdu.

24 saat

Etiketlər:#NüvəProqramı #İranNüvəTəsisləri #FordoBərpası #ABDIranZərbəsi #İsrailTəhdidi

Oxucu Şərhləri

Əfsun Qurbanlı
24.07.2025 00:02
Tamamilə razıyam. Məqalədə qeyd olunan qazıntıların İranın nüvə proqramı ilə əlaqəsinin dəqiq ölçülməsi vacibdir. Bu əlaqənin yalnız şübhə olaraq qalmaması üçün müstəqil tədqiqatların nəticələrindən, peyklər vasitəsilə əldə edilmiş yüksək dəqiqlikli görüntülərdən və ya hətta açıq mənbə kəşfiyyat məlumatlarından istifadə edilməlidir. Məsələn, əgər qazıntı işləri həqiqətən nüvə materiallarının gizlədilməsi ilə bağlıdırsa, bu işlərin aparıldığı ərazilərdən nüvə izlərinin aşkarlanması üçün müstəqil laboratoriyaların analizi yazının etibarlılığını xeyli artıracaqdır. Bundan başqa, bu qazıntıların əvvəlki nüvə fəaliyyəti ilə əlaqəsinə dair hər hansı bir geoloji və ya radioloji dəlil təqdim olunsa, yazı daha əsaslı və inandırıcı olacaqdır. Sadəcə olaraq qazıntıların olması faktı kifayət deyil, onların həqiqi mahiyyəti və İran nüvə proqramına təsiri dəqiq şəkildə müəyyən olunmalıdır.
İlhamə Şıxəliyeva
23.07.2025 20:36
Tamamilə razıyam. Məqalədə qazıntıların miqyasının və təsir dairəsinin müəyyən edilməməsi, təhlilə ciddi şübhə ilə yanaşmağı tələb edir. Bu cür məhdud məlumatlar əsasında İranın nüvə proqramına olan təsirin dəqiq qiymətləndirilməsi mümkün deyil. Bundan əlavə, BMT Təhlükəsizlik Şurasının reaksiyasının və mövcud sanksiyaların təsirinin aydınlaşdırılmaması, məsələnin beynəlxalq hüquq və diplomatiya çərçivəsində nəzərdən keçirilməsinin zəruriliyini göstərir. Misal üçün, 2015-ci il nüvə sazişinin (JCPOA) ləğv edilməsinin və ardınca tətbiq edilən sanksiyaların İranın nüvə fəaliyyətinə təsiri nəzərə alınmadan, bu qazıntıların təsirinin düzgün qiymətləndirilməsi qeyri-mümkündür. Bu əlaqənin aydınlaşdırılması məqalənin əhəmiyyətini xeyli artırar.
Cavid Quliyev
23.07.2025 06:17
Məqalə İranın nüvə obyektlərindəki qazıntıların dünya tərəfindən izlənilməsini vurğulayır, ancaq bu qazıntıların həqiqi mahiyyəti və miqyası haqqında kifayət qədər dəqiq məlumat vermir. Xüsusilə, qazıntıların nüvə proqramının hansı mərhələsini əhatə etdiyi və bunun İranın nüvə imkanlarına necə təsir edəcəyi aydın deyil. Əlavə olaraq, müxtəlif ölkələrin və beynəlxalq təşkilatların bu hadisəyə münasibətinin daha ətraflı təhlili faydalı olardı. Məsələn, BMT Təhlükəsizlik Şurasının reaksiyası və mövcud sanksiyaların təsiri necə qiymətləndirilə bilər? Bu məqamlara aydınlıq gətirilməsi məqalənin etibarlılığını və məlumatlandırıcı xüsusiyyətini artırar.
Sərxan Talıbov
23.07.2025 04:52
Maraqlı bir yazı, lakin İran nüvə obyektlərinin sayı və coğrafi yayılmasının dəqiq təsviri əskikdir. Bu qazıntının hansı spesifik obyekt və ya obyektləri əhatə etdiyi aydın deyil. Həmçinin, "qazıntı" termini kifayət qədər ümumi gəlir; bu, səthi bir araşdırma, daha dərindən bir araşdırma, yoxsa tamamilə başqa bir əməliyyatı ifadə edir? Bu məlumatların dəqiqləşdirilməsi yazının etibarlılığını və dəqiqliyini artırar. Bundan əlavə, dünya ictimaiyyətinin reaksiyalarının daha ətraflı təhlili - müxtəlif dövlətlərin reaksiyalarının müqayisəsi və onların hərəkətverici qüvvələrinin araşdırılması - yazının dəyərini daha da artırar.
İlhamə Məmmədova
23.07.2025 04:12
Maraqlı bir yazı, lakin İran nüvə obyektlərinin konkret yerləri və onların həqiqi həcmi barədə məlumatlar kifayət qədər dəqiq deyil. Qazıntıların məqsədi və əhatə dairəsi haqqında daha ətraflı məlumatlar təqdim olunsa, yazı daha əsaslı olardı. Məsələn, bu qazıntıların İranın nüvə proqramı ilə bilavasitə bağlılığı nə qədər yüksəkdir? Əldə ediləcək mümkün nəticələr və bunların regional və qlobal təsirləri haqqında da daha geniş müzakirə faydalı olardı. Eyni zamanda, müstəqil mənbələrdən alınmış təsdiq edici dəlillər yazının etibarlılığını artıra bilərdi.
İlhamə Səmədova
23.07.2025 04:00
Məqalədə İran nüvə obyektlərindəki qazıntıların ətraflı təsviri verilmişsə də, bu qazıntıların həcmi və dərinliyi haqqında konkret məlumatlar yoxdur. Qazıntının məqsədinin aydınlaşdırılması üçün müstəqil mənbələrdən əldə edilmiş daha ətraflı informasiya tələb olunur. Eyni zamanda, bu qazıntıların İranın nüvə proqramının gedişatına necə təsir edəcəyi və beynəlxalq təhlükəsizlik üçün nə dərəcədə risk yaratdığı barədə daha geniş təhlil faydalı olardı. Xüsusilə, qazıntının hər hansı bir gizli nüvə fəaliyyətinin aşkarlanması məqsədilə aparılmasının nə dərəcədə ehtimal edildiyini araşdırmaq lazımdır. Məqalənin bu aspektlərə daha çox diqqət ayırması, oxuculara daha dolğun bir mənzərə təqdim edərdi.
Ülvi Ələkbərli
23.07.2025 01:34
Məqalədə İran nüvə obyektlərindəki qazıntıların ətraflı təsviri verilmişdir, lakin bu qazıntıların həcmi və nüvə fəaliyyətinə təsiri barədə dəqiq məlumat yoxdur. Bu məlumat boşluğunu doldurmaq üçün müstəqil mənbələrdən əlavə sübutlar təqdim olunması məqalənin obyektivliyini daha da artırar. Eyni zamanda, qazıntıların səbəbləri haqqında müxtəlif ehtimalların müzakirəsi oxucuya daha geniş bir perspektiv verərdi. Məsələn, qazıntıların texniki səbəblərdən, təhlükəsizlik tədbirlərindən, ya da başqa hər hansı bir amildən irəli gəlməsi ehtimalı nəzərə alınmalıdır.
Əminə Qurbanova
23.07.2025 00:56
Məqalədə İran nüvə obyektlərindəki qazıntıların miqyasına və təbiətinə dair kifayət qədər dəqiq məlumat verilmir. Qazıntıların nə qədər geniş ərazini əhatə etdiyi, hansı obyektlərin təsirləndiyi və bu qazıntıların həqiqi təsiri nə olacağı aydın deyil. Həmçinin, mənbələrin etibarlılığı və müstəqil təsdiqlənməsinin olub-olmaması da sual altındadır. Belə qeyri-müəyyən məlumatlara əsaslanan genişmiqyaslı təhlil təhlükəli ola bilər. İranın nüvə proqramı haqqında mövcud olan qeyri-müəyyənliklər nəzərə alınaraq, daha çox dəqiq və yoxlanılmış məlumata ehtiyac var. Bu məlumatlar olmadan, qazıntıların geosiyasi nəticələrinin dəqiq qiymətləndirilməsi çətindir.
Aytən Cəfərova
22.07.2025 23:54
Maraqlı məqalədir. İran nüvə obyektləri haqqında yazılanların həqiqətən də "qazıntı"ya ehtiyacı var. Çünki indiyə qədər ortaya çıxan məlumatlar bir az qarışıqdır, deyək ki, "qazıntı" aparılmalıdır ki, həqiqət tam olaraq üzə çıxsın. Dünyanın izləməsi isə bir tərəfdən normaldır, digər tərəfdən isə bir az da "Popcorn" yeyərək izləməyə bənzəyir. Bəlkə də "qazıntı" nəticəsində tapılanlar həm də "popcorn"a ehtiyac duymağımıza ehtiyacı azaldar. Əslində daha çox məlumatın ortaya çıxmasını gözləyirəm.
Kamran Qurbanov
22.07.2025 22:41
Məqalədə İran nüvə obyektlərində qazıntıların başladığı iddia olunur, ancaq bu iddianın dəlilləri kifayət qədər aydın deyil. Qazıntıların miqyası, yerləşdiyi spesifik obyektlər və onların potensial təsiri haqqında daha ətraflı məlumat təqdim edilməlidir. Eyni zamanda, bu qazıntıların hər hansı bir beynəlxalq müqavilənin pozulması mənasına gəlib-gəlmədiyini, və beynəlxalq təşkilatların bu hadisəyə necə reaksiya verəcəyini də araşdırmaq vacibdir. Sadəcə "dünya izləyir" demək yetərli deyil; hansı ölkələr, hansı təşkilatlar və konkret olaraq necə izləyirlər? Bu məsələnin dəqiq şəkildə təhlili daha obyektiv bir mənzərə təqdim edəcəkdir.

Şərh Yaz