Yaxın Şərq 27.06.2025

İsrail əsgərlərinə silahsız Qəzza yardım alanlarına atəş əmri iddiası

İsrail əsgərlərinə silahsız Qəzza yardım alanlarına atəş əmri iddiası
İsrail əsgərlərinin Qəzzada humanitar yardım axtarışında olan silahsız fələstinlilərə komandirlərinin əmri ilə qəsdən atəş açdığı bildirilir. Bu iddialar İsrailin Haaretz qəzetində yer alıb. Qəzetin cümə günü yaydığı məlumata görə, İsrail bəzi əsgərlərin iddiaları üzərindən araşdırma aparılmasını əmr edib. Qəzza Hökumət Media Ofisi cümə axşamı bildirib ki, İsrail və Birləşmiş Ştatlar tərəfindən dəstəklənən Qəzza Humanitar Yardım Fondu (GHF) tərəfindən idarə olunan yerlərdə ərzaq yardımı gözləyərkən azı 549 fələstinli həlak olub, 4066 nəfər isə yaralanıb. GHF may ayında yaradıldığı gündən bəri geniş tənqidlərə məruz qalıb. Haaretz-in adı açıqlanmayan İsrail əsgərlərinə istinadən verdiyi məlumata görə, hərbçilərə kütlələrə atəş açmaq və təhlükəsiz görünən insanlara qarşı lazımsız ölümcül güc tətbiq etmək əmri verilib. Bir əsgər Haaretz-ə deyib: "Tanklardan pulemyotlarla atəş açdıq və qumbara atdıq. Bir hadisə zamanı dumanın altından irəliləyən bir qrup mülki vətəndaş vuruldu". Başqa bir halda isə bir əsgər Qəzzada yerləşdikləri yerdə hər gün "bir-beş nəfərin öldürüldüyünü" söyləyib. O əsgər bu vəziyyəti "öldürmə sahəsi" kimi xarakterizə edib.

Nəzarət Metodu

İsrail ordusu sözügedən hesabatdakı ittihamları qəti şəkildə rədd edib. Teleqramda yayımlanan hərbi bəyanatda deyilir: "Qanunvericilikdən və ya hərbi göstərişlərdən hər hansı yayınma iddiası hərtərəfli araşdırılacaq və zəruri tədbirlər görüləcək. Məqalədə təqdim olunan mülki şəxslərə qəsdən atəş açma iddiaları sahədə tanınmır". Haaretz-in məlumatına görə, Hərbi Vəkil Baş Prokuroru ordunun müharibə cinayətləri ehtimalı olan hadisələri nəzərdən keçirən Fakt Araşdırma Mexanizminə bu humanitar yardım bölgələrində araşdırma aparmaq barədə göstəriş verib. Hesabatın müəlliflərindən biri Nir Hasson Al Jazeera-yə bildirib ki, İsrailin mülki əhaliyə atəş açma direktivi, humanitar yardım axtaranları "idarə etmək" metodunun bir hissəsidir. Qərbi Qüdsdən danışan Hasson deyib: "Bu, əslində kütləni atəşlə idarə etmə praktikasıdır, sanki kütlənin bir yerdən qaçmasını istəsəniz, silahsız olsalar da, onlara atəş açırsınız. İnsanları bir nöqtədən digərinə hərəkət etdirmək üçün atəşdən istifadə edirsiniz". Jurnalist və həmkarları bu cür bir direktivi kimin verdiyini bilməsələr də, Hasson bunun yüksək rütbəli bir komandir olacağını ehtimal edib. Jurnalist həmçinin qeyd edib ki, bu cür hallar mövcud olsa da, əksər israillilər və ordu qoşunları Qəzza müharibəsinin ədalətli olduğuna inanırlar, baxmayaraq ki, bu anlaşmada bəzi çatlaqlar yaranmaqdadır. O deyib: "Daha çox insan bu müharibənin zəruri olub-olmadığını, həmçinin Qəzza əhalisinin bu müharibə üçün hansı humanitar bədəl ödəməsini özlərinə soruşur".

Ölüm Tələsi

Qəzza hökumətinin Media Ofisi Haaretz tərəfindən dərc olunan "şokedici etiraflara" istinad edərək, GHF-in humanitar yardım paylama məntəqələrində "müharibə cinayətləri"nin baş verdiyini bildirib. Bəyanatda əlavə edilib: "Hesabatdakı birbaşa hərbi əmrlər – silahsız mülki şəxslərə atəş açmaq, ərzaq gözləyən dinc yığıncaqlara qarşı ağır pulemyotların, artilleriyanın və mərmilərin istifadəsi – İsrail işğal ordusunun 'yardım' adı altında sistematik soyqırım siyasəti yürütdüyünə dair daha bir sübutdur". Amman, İordaniyadan məlumat verən Al Jazeera-nın müxbiri Hamdah Salhut Haaretz hesabatının "şokedici" olduğunu söyləyib. Salhut bildirib: "Qəzzadakı insanlar bu paylama mərkəzlərinin fələstinlilər üçün ölüm tələsinə çevrildiyini deyiblər. Yardım qrupları isə fələstinlilərin seçim qarşısında qaldığını - ya aclıqdan ölmək, ya da GHF tərəfindən idarə olunan paylama mərkəzlərində çox az miqdarda təklif olunan qidanı axtararkən ölmək". GHF Qəzzada dörd məntəqə fəaliyyət göstərir - biri mərkəzdə, üçü isə cənubda. İsrail blokadası qaldırılandan və Fond may ayının sonunda ərzaq paylamağa başlayandan bəri humanitar yardım axtaranlara qarşı hücumlar yalnız artıb. Cümə günü tibb işçiləri cənubi Qəzzada ərzaq əldə etməyə çalışarkən altı nəfərin gülləbaran nəticəsində həlak olduğunu bildiriblər. GHF həyati əhəmiyyətli malların "silahlandırılmasına" görə Birləşmiş Millətlər Təşkilatı da daxil olmaqla humanitar yardım qrupları tərəfindən sərt şəkildə qınanılıb. BMT-nin Baş katibi Antonio Quterreş Al Jazeera-nın Haaretz hesabatı ilə bağlı sualına cavab olaraq deyib: "Qəzzada beynəlxalq hüququn kütləvi şəkildə pozulduğunu qəbul etmək üçün belə bir hesabat lazım deyil. Beynəlxalq hüquq pozulduqda isə məsuliyyət olmalıdır". Cümə günü başqa bir yerdə, fransız abbreviaturası MSF ilə tanınan "Sərhədsiz Həkimlər" tibb xeyriyyə təşkilatı GHF-in humanitar yardım paylama məntəqələrini "humanitar yardım kimi maskalanmış qırğın" adlandırıb. İsrailin 2023-cü ilin oktyabrında Qəzzaya qarşı müharibəyə başlamasından bəri, Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin bildirdiyinə görə, İsrail hücumlarında ən azı 56,331 nəfər həlak olub, 132,632 nəfər isə yaralanıb.

24 saat