İsrail Cənubi Livana zərbələr endirib

İsrailin Livan ərazisinə yeni hava zərbələri endirməsi bölgədə gərginliyi artırıb. Bu hadisə, İsrail və Livan rəsmilərinin onilliklər ərzində ilk dəfə bir araya gələrək birbaşa danışıqlar aparmasından bir gün sonra baş verib.

İsrail ordusunun əməliyyatı və bölgədəki vəziyyət

İsrail ordusu, cənubi Livan ərazisində yerləşən Mjadel, Baraachit, Jbaa və Mahrouna şəhərlərinin sakinlərinə bölgədəki bəzi əraziləri təxliyə etmələri barədə xəbərdarlıq edib. İsrail ordusunun iddiasına görə, bu ərazilərdə İran tərəfindən dəstəklənən silah anbarları yerləşir. Hücumlar nəticəsində hər hansı bir itki qeydə alınmayıb.

İsrail hərbçilərinin sözçüsü bildirib ki, bu əməliyyatlar atəşkəs rejiminin pozulmasıdır və İsrailin öz təhlükəsizliyini təmin etmək üçün hər cür təhdidi aradan qaldırmağa davam edəcəyini vurğulayıb.

Atəşkəs rejimi və gərginliyin artması

2024-cü ilin noyabr ayında 13 aylıq münaqişədən sonra elan edilən atəşkəsə baxmayaraq, İsrailin Livan ərazisinə demək olar ki, hər gün zərbələr endirməsi bölgədə gərginliyi artırır.

Livandan olan rəsmilər hələlik bu hücumlara dair heç bir rəsmi şərh verməyiblər. Livan siyasətçiləri əvvəllər də oxşar hücumları atəşkəs rejiminin pozulması kimi qiymətləndiriblər.

ABŞ və Fransa tərəfindən irəli sürülən təklif

ABŞ və Fransa tərəfindən vasitəçilik edilən sazişə əsasən, İsrail qoşunları cənubi Livandan çıxarılmalı, Hizbullah isə döyüşçülərini və silahlarını İsrail sərhədindən təxminən 30 kilometr (20 mil) uzaqlıqda yerləşən Litani çayının cənubundan çəkməli idi. Lakin bu plan Hizbullah və onun müttəfiqləri tərəfindən rədd edilib.

İsrail bir neçə strateji sərhəd məntəqəsində mövqelərini qoruyur və son həftələrdə hava hücumlarını intensivləşdirib. İsrail rəsmiləri bu eskalasiyanı Hizbullahın hərbi infrastrukturunu yenidən qurma cəhdləri və Livan hökumətinin qrupu tərksilah etmək üçün yetərsiz səyləri ilə əlaqələndirirlər.

Danışıqlar və mövqelər

Son hücumlar, İsrail və Livanın mülki nümayəndələrinin onilliklər ərzində ilk dəfə birbaşa danışıqlar aparmaq üçün Livanın Naqoura sərhəd şəhərinə göndərilməsindən bir gün sonra baş verib.

BMT-nin sülhməramlı missiyasının (UNIFIL) qərargahında keçirilən danışıqlar, indiyədək yalnız ABŞ, Fransa, Livan, İsrail və UNIFIL-in hərbi rəsmilərinin iştirak etdiyi atəşkəsə nəzarət komitəsinin iclası zamanı baş tutub.

İsrail Baş naziri Benyamin Netanyahunun ofisi tərəfindən yayımlanan bəyanatda görüşün "yaxşı atmosferdə" keçdiyi və "İsrail ilə Livan arasında mümkün iqtisadi əməkdaşlığı inkişaf etdirmək üçün fikirlərin formalaşdırılması barədə razılıq əldə olunduğu" bildirilib.

Bəyanatda həmçinin İsrail nümayəndələrinin "iqtisadi əməkdaşlığın inkişafından asılı olmayaraq, Hizbullahın tərksilah edilməsinin vacib olduğunu" vurğuladıqları qeyd edilib.

Livan Baş naziri Nəvaf Salam daha ehtiyatlı davranaraq, Livanın İsraillə diplomatik normallaşmadan hələ də "uzaq" olduğunu və danışıqların "gərginliyi azaltmağa" yönəldiyini bildirib.

O, jurnalistlərə açıqlamasında, Livanın prioritetlərinin hərbi əməliyyatların dayandırılması, İsrail tərəfindən saxlanılan Livanlı məhbusların azad edilməsi və İsrailin Livan ərazisindən tamamilə çıxarılması olduğunu vurğulayıb. O əlavə edib ki, Beyrut, Hizbullahın tərksilah edilməsi səylərini yoxlamaq üçün Fransa və ABŞ qoşunlarının yerləşdirilməsinə açıqdır.

BMT Təhlükəsizlik Şurasının nümayəndə heyətinin səfəri

Son hücumlar və diplomatik addımlar, BMT Təhlükəsizlik Şurasının atəşkəs rejiminin ləngiməsini nəzərdən keçirmək üçün Livana etdiyi səfərə təsadüf edir.

24 saat