Türkiyənin Silahlanma Yarışı İsraili Narahat Edir: Yaxın Şərqdə Dəyişən Balanslar
İsrailin i24 yayım təşkilatı "Türkiyənin görünməmiş silahlanma yarışı: Bu vəziyyət İsraili nə qədər təhlükəyə atır?" başlıqlı xəbərində Ankaranın son illərdə müdafiə sənayesində başlatdığı genişmiqyaslı transformasiyaya diqqət çəkib. Kanalda danışan ekspertlər, bu vəziyyətin Yaxın Şərqdə tarazlıqları dəyişdirəcəyini qeyd ediblər.
Türkiyənin Müdafiə Gücü Qlobal Miqyasda
NATO-nun ən böyük ordularından birinə sahib olan Türkiyənin təkcə mövcud potensialını gücləndirməklə kifayətlənmədiyi, həm də qabaqcıl texnoloji sistemlərlə çəkindirici gücünü regional səviyyədən qlobal miqyasda inkişaf etdirməyi hədəflədiyi vurğulanıb.
Yerli İstehsalatın Yüksəlişi
Xəbərdə qeyd olunub ki, Türkiyənin müdafiə sənayesi sahəsindəki səyahəti 1974-cü ildə Kipr Sülh Hərəkatından sonra tətbiq edilən silah embarqosu ilə başlayıb. O dövrdə 20 faiz səviyyəsində olan yerli istehsal faizi bu gün 80 faizə çatıb. Tanklardan gəmilərə, raket sistemlərindən Pilotsuz Uçuş Aparatlarına (PUA) qədər geniş çeşiddə yerli istehsal həyata keçirən Türkiyə, artıq təkcə öz ehtiyaclarını qarşılayan deyil, həm də ixrac edən bir müdafiə gücünə çevrilib.
Qabaqcıl Layihələr: KAAN və PUA Texnologiyaları
Xəbərdə Ankaranın ən iddialı layihələrindən birinin Amerika F-16-larının yerini alması planlaşdırılan 5-ci nəsil döyüş təyyarəsi KAAN olduğu bildirilib. Bu görünməz təyyarənin yerli istehsal mühərrik uyğunluğu və yüksək manevr qabiliyyəti ilə hava üstünlüyündə yeni bir dövr başlada biləcəyi qeyd olunub. Bundan əlavə, "Bayraktar TB2" və inkişaf etmiş PUA texnologiyalarının Türkiyəni bu sahədə lider mövqeyə gətirdiyi vurğulanıb.
İnsansız Döyüş Təyyarələri və Yeni Raket Sistemləri
Türkiyənin hal-hazırda PUA-lardan kənara çıxaraq pilotsuz döyüş təyyarələri üzərində işlədiyi bildirilib. Bu yeni nəsil platformaların mürəkkəb və xərc tələb edən F-35-ləri əvəz edə biləcək çevikliyə malik olduğu, dərin zərbə potensialı ilə yeraltı 90 metr hədəfləri belə vura biləcəyi aktarılıb.
Xəbərdə Türkiyənin uzunmənzilli raket proqramlarına da geniş yer verilib. 800 km mənzilli sistemlərin sayını artıran Ankaranın, 2000 km mənzilə çatacaq yeni raketlər üzərində işlədiyi qeyd olunub. Bu potensialın, lazım gələrsə, Yunanıstanın paytaxtı Afinadan, Şərqi Aralıq dənizindəki enerji yataqlarına və iqtisadi maraq bölgələrinə qədər əraziləri əhatə edə biləcəyi vurğulanıb.
Regional Gərginliklər və İsrailin Narahatlığı
i24 kanalı Türkiyəni "Şərqi Aralıq dənizində araşdırma gəmiləri və donanması ilə öz məqsədlərini irəli sürən revizionist bir aktor" kimi təsvir edib. Xüsusilə dəniz yurisdiksiyası sahələri ilə bağlı Yunanıstan və Kiprlə yaşanan gərginliklərin, Ankaranın dəniz gücünə etdiyi sərmayələrin arxasındakı səbəb olduğu qiymətləndirilib.
Xəbərdə Türkiyənin bu silahlanma hərəkətlərini müdafiə məqsədli olaraq təyin etdiyi bildirilsə də, İsraildə Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın çıxışları və son dövrdə münasibətlərin gedişatı ilə bağlı ciddi narahatlıqların olduğu vurğulanıb.
Ankaranın mesajının aydın olduğu qeyd edilərək, "Türkiyə təkcə regional siyasətdə söz sahibi bir aktor deyil, getdikcə güclənən bir hərbi qüvvədir. Əgər hücuma məruz qalarsa, həm müdafiə, həm də cavab verəcək potensiala sahibdir" deyilib.
Qonşuların Reaksiyası və Gələcək Perspektiv
İsrail mediası Türkiyənin bu hərbi müasirləşməsinin Yaxın Şərqdə tarazlıqları dəyişdirəcəyini, lakin bunun sabitlik, yoxsa gərginliyin artmasına səbəb olacağını indidən təxmin etməyin mümkün olmadığını bildirib. Xəbər, "Qonşuları necə reaksiya verəcək və bu silahlanma yarışı Yaxın Şərqə sabitlik, yoxsa gərginliyin artmasını gətirəcək?" sualı ilə tamamlanıb.
Oxucu Şərhləri
Şərh Yaz