İsrail Qəzzanın cənub və mərkəzinə hava hücumlarında yeni sərhəd keçir

İsrail qüvvələri Qəzzanın mərkəzi hissəsindəki Bureyc və Xan Yunisin şərqindəki binaları hədəf alıb.

İsrail qüvvələri Cənubi və Mərkəzi Qəzzada, o cümlədən atəşkəs sazişinə əsasən geri çəkilməli olduğu "sarı xətt"in arxasındakı ərazilərdə bir sıra hava zərbələri endirib. Bu zərbələr İsrailin Qəzzaya qarşı davamlı müharibəsi çərçivəsində, dəfələrlə pozulduğu iddia edilən atəşkəs rejiminin növbəti pozuntuları kimi qiymətləndirilir.

Cümə axşamı səhər saatlarında endirilən zərbələrin bəziləri mərkəzi Qəzzadakı Bureyc düşərgəsi və Xan Yunisin şərqindəki binaları hədəf alıb. Ərazidəki jurnalistlərin məlumatına görə, bu hücumlar kövrək yeddi həftəlik Qəzzada atəşkəs rejiminin yüzlərlə açıq şəkildə pozulması hallarına əlavə olunur.

Həmçinin, İsrail ordusu Qalqilya, Tubas, Xevron, Tulkərm və Nablus bölgələri də daxil olmaqla, işğal olunmuş İordan çayının qərb sahilində növbəti reydlər və həbslər həyata keçirib. Tubasdakı reyd zamanı İsrail əsgərləri sahə sorğuları keçirib və ən azı 25 nəfəri döyərək tibbi müalicəyə ehtiyac duymalarına səbəb olublar. Bu barədə yerli Fələstin Qırmızı Aypara Cəmiyyətinin rəsmisi Vafa xəbər agentliyinə bildirib.

Fələstinli məhbusların azad edilməsi prosesi

Qəzzada atəşkəs sazişinin ilk mərhələsi çərşənbə günü İsrailin 15 fələstinli məhbusun cəsədini Qəzza hakimiyyətinə təhvil verməsindən sonra başa çatmağa yaxınlaşıb. Bu hadisə HƏMAS və Fələstin İslami Cihadının bir gün əvvəl daha bir israilli əsirin cəsədini qaytarmasından sonra baş verib.

Fələstinli silahlı qruplar razılaşmaya əsasən təhvil verilməli olan bütün sağ əsirləri azad edib və 28 nəfərdən 26-sının cəsədini qaytarıblar. HƏMAS sözçüsü Həzəm Qasım bildirib ki, sonuncu təhvil-təslim qrupun mübadilə prosesini tamamlamaq üçün "çətinliklərə baxmayaraq, əməliyyatı sonlandırmaqda davamlı öhdəliyini" nümayiş etdirir.

İsrail qüvvələri isə öz növbəsində demək olar ki, 2000 fələstinli məhbusu azad edib və 345 məhbusun cəsədini qaytarıb ki, onlardan bir çoxunda işgəncə, şikəstlik və edam əlamətləri müşahidə edilib.

Lakin atəşkəs onlarla HƏMAS döyüşçüsünün cənubi Qəzzada, sarı xəttin İsrail tərəfindəki tunellərdə tələyə düşməsi də daxil olmaqla, hələ də ciddi maneələrlə üzləşir. İsrail bildirib ki, son bir həftə ərzində onlardan 20-sini öldürüb. Çərşənbə günü HƏMAS atəşkəs vasitəçilərini İsrailə təzyiq göstərməyə çağırıb ki, tunellərdə mühasirədə olan döyüşçülərin təhlükəsiz keçidini təmin etsin.

HƏMAS bəyanatında İsraili atəşkəsi pozmaqla Rafah tunellərində mühasirədə olan döyüşçüləri hədəf almaqda günahlandırıb: "Döyüşçülərimizin həyatına görə (İsraili) tamamilə məsuliyyət daşıyır və vasitəçilərimizi (İsrailə) təzyiq göstərərək övladlarımızın evlərinə qayıtmasına imkan vermək üçün dərhal hərəkətə keçməyə çağırırıq."

Atəşkəs ikinci mərhələyə keçəcəkmi?

Bu arada, Qəzzada atəşkəs rejiminin ikinci mərhələsinə necə keçməli olduğu barədə müzakirələr aparılır. Bu mərhələyə Qəzzanın demilitarizasiyası üçün silahlı beynəlxalq sabitləşdirmə qüvvələrinin yerləşdirilməsi, həmçinin zolağı müvəqqəti idarə etmək və yenidənqurmaya nəzarət etmək üçün beynəlxalq bir qurumun yaradılması daxildir.

Reuters-in məlumatına görə, çərşənbə axşamı Qahirədə türkiyəli, qətərli və misirli vasitəçilər ikinci mərhələni müzakirə etmək üçün görüşüblər. Lakin planın demək olar ki, hər bir hissəsi, eləcə də İsrailin onu həyata keçirməyə olan öhdəliyi ilə bağlı ciddi suallar qalmaqdadır.

Avropa Xarici Münasibətlər Şurasının Yaxın Şərq və Şimali Afrika proqramının qonaq tədqiqatçısı Məhəmməd Şəhadə Al Jazeera-yə bildirib: "İsrail indiyə qədər Qəzzanı etnik cəhətdən təmizləmək planından əl çəkməyib. Ya Qəzza yaşanmaz, yaşayış üçün yaramayan və orada həyatın çöküşünə səbəb olmaq üçün nəzərdə tutulmuş şərtləri saxlayan daimi bir qaçqın düşərgəsi olaraq qalacaq… ya da HƏMAS qisas alacaq və İsrail bunu soyqırımını davam etdirmək üçün bəhanə kimi istifadə edəcək."

24 saat