İsrailin Qəzza blokadası: 263 aclıq qurbanı, 112-si uşaq

İsrailin 22 aylıq blokadası və amansız hücumları süni Qəzzada aclıq dalğasını evlərə və çadırlara sürüklədikcə, aclıqdan ölümlər hər gün artmaqdadır.

Fələstin Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, 17 avqust tarixinə Qəzzada aclıqdan dünyasını dəyişən insanların sayı ən azı 263 nəfərə çatıb ki, onların 112-si uşaqdır.

Qəzzada qida çatışmazlığı niyə artır?

Martdan mayın ortalarına qədər İsrail Qəzzanın keçid məntəqələrini tamamilə bağlayaraq ərzaq, su və humanitar yardımların daxil olmasının qarşısını alıb. Bu blokada onsuz da həssas olan Qəzza əhalisini şiddətli aclıq və susuzluğa sürükləyib.

14 avqustda Oxfam, Sərhədsiz Həkimlər (MSF), Amnesty International və Norveç Qaçqınlar Şurası (NRC) kimi tanınmış qruplar daxil olmaqla 100-dən çox yardım təşkilatı, İsraili yardımı silah olaraq istifadə etməkdə və Qəzzaya həyat xilasedici dəstəyin daxil olmasına mane olmaqda ittiham edib.

Böyük həcmdə yardım tədarükatı İordaniya və Misirdəki anbarlarda qalıb, fələstinlilər isə aclıq çəkməyə davam edirlər.

Hüquq müdafiə qrupu Amnesty International bazar ertəsi İsraili Qəzzada "qəsdən aclıq siyasəti" həyata keçirməkdə və "Fələstin həyatının sağlamlığını, rifahını və sosial quruluşunu sistematik şəkildə məhv etməkdə" günahlandırıb.

Amnesty bəyan edib ki, bu, İsrailin son 22 ay ərzində Fələstinlilərə Qəzzada fiziki məhvlərinə səbəb ola biləcək yaşayış şəraiti tətbiq etmək üçün hazırladığı və həyata keçirdiyi plan və siyasətlərin nəticəsidir. Təşkilat bunu İsrailin fələstinlilərə qarşı davam edən soyqırımının bir hissəsi hesab edir.

Qəzza 2007-ci ildən bəri tətbiq edilən İsrail blokadası səbəbindən həmişə yardımdan asılı olub. 2023-cü il oktyabrın 7-dən əvvəl hər gün təxminən 500 yardım maşını daxil olurdu. O vaxtdan bəri tədarüklər kəskin şəkildə dəyişib və ərazinin 2,3 milyon sakininin ehtiyaclarını ödəmək üçün müharibədən əvvəlki səviyyələrə nadir hallarda çatıb.

Qidalanma çatışmazlığı nə vaxt ölümcül olur?

İnsan orqanizmi yaşamaq üçün qidalaradan əldə etdiyi qlükozaya güvənir. Qida az olduqda, ürəyin döyünməsi üçün əvvəlcə yağ yandırılır, lakin uzun sürən aclıq nəticədə orqan çatışmazlığına və ölümə səbəb ola bilər.

Uzunmüddətli qidalanma çatışmazlığı həmçinin beynin dumanlanmasına, düşünmə və danışma çətinliyinə səbəb olur ki, bu da gündəlik funksionallığı pozur.

Uşaqlar ən yüksək risk altındadır, çünki aclıq onların böyüyən bədənlərinə və orqanlarına tez zərər verir. Uşağın həyatının ilk 1000 günü, yəni hamiləlikdən iki yaşına qədərki dövr inkişaf üçün kritikdir.

Xüsusilə bu dövrdə qidalanma çatışmazlığı idrak və fiziki inkişafa dağıdıcı, uzunmüddətli təsirlər göstərə bilər. Qidalanma müalicəsi və terapiyası tətbiq olunmadıqda, bu, ölümcül ola bilər.

Qəzzada aylardır davam edən ciddi qida çatışmazlığı səbəbindən, qidalanma çatışmazlığını qiymətləndirmək üçün yuxarı qolun dövrəsini ölçən MUAC lentlərində "qırmızı zona"da olan uşaqların sayı artır.

11,5 sm-dən aşağı ölçü ağır kəskin qidalanma çatışmazlığını göstərir. Bu uşaqlara təcili müalicə lazımdır, əks halda yüksək ölüm riski ilə üzləşirlər.

Həddindən artıq arıqlıqdan başqa, ağır qidalanma çatışmazlığından əziyyət çəkən uşaqlar çökmüş, solğun gözlər, quru dəri, saç tökülməsi və ödem (ağır protein çatışmazlığı səbəbindən bədəndə maye yığılması) nəticəsində şişmiş qarın kimi fiziki əlamətlər göstərə bilərlər.

Aclığın ölçülməsi meyarları

Aclıq, insanların ciddi qida çatışmazlığı, geniş yayılmış qidalanma çatışmazlığı və aclıqdan yüksək ölüm səviyyələri ilə üzləşdiyi ən pis vəziyyətdir.

Qəzza zolağındakı vəziyyəti qiymətləndirmək çətindir, çünki əraziyə giriş ciddi şəkildə məhdudlaşdırılıb və İsrail demək olar ki, bütün tibb müəssisələrini dağıdıb. İnteqrasiya Edilmiş Qida Təhlükəsizliyi Faza Təsnifatına (IPC) görə, aclıq aşağıdakı hallarda elan edilir:

• Ev təsərrüfatlarının ən azı 20 faizi həddindən artıq qida çatışmazlığı ilə üzləşir.
• Əhalinin 30 faizindən çoxu kəskin qidalanma çatışmazlığından əziyyət çəkir.
• Gündə 10.000 nəfərə düşən ölüm nisbəti 2-dən çox olur.

24 saat