Dünya 07.10.2025

İsti asfaltdakı psixoloji işgəncə

İsti asfaltdakı psixoloji işgəncə
İsrailin Saxladığı Qlobal Sumud Donanması Aktivistləri İstanbula Çatdı

Qlobal Sumud Donanması İstanbulda: Aktivistlər Evə Döndü

İsrail tərəfindən beynəlxalq sularda hücuma məruz qalıb saxlanılan və Fələstinə dəstək məqsədilə yola çıxan Qlobal Sumud Donanmasında yer alan aktivistləri daşıyan Türk Hava Yolları (THY) təyyarəsi dünən İstanbul Hava Limanına endi. İsrailin Eylat şəhərindəki Ramon Hava Limanından havaya qalxan THY təyyarəsi saat 15:50-də hava limanına çatdı. Qlobal Sumud Donanmasının gəmilərində olan, aralarında 36-sı türk, 23-ü malayziyalı olmaqla, ümumilikdə 137 nəfər bu uçuşla İstanbula gəldi. İsrailin eyni tipli geyimlərlə azad etdiyi aktivistlər, geyim dəyişmək üçün aeroport meydançasına gətirilən paltarlardan istifadə etdilər. Çiyinlərinə Fələstinə dəstək əlaməti olaraq kufiyə alan aktivistlər təyyarədən ayrılarkən birlikdə "Azad Fələstin" şüarları səsləndirdilər.

İsrailin Saxlanılan Aktivistlərə Psixoloji Təzyiqi

Sümeyyə Ərdoğan Bayraktarın şəxsən qarşıladığı aktivistlər, "Azad Fələstin", "Biz qalib gəldik" şüarları ilə Fələstinə dəstəklərini bildirdilər. Qaynar asfaltda gözlədildiklərini bildirən aktivistlər, onlara psixoloji işgəncə verildiyini, təmiz su verilmədiyini və gecələr yatmağa imkan verilmədiyini söylədilər. İstanbul Hava Limanında yüzlərlə insan, yaxınları və dəstəkçiləri aktivistləri qarşıladı. Bir çox ailə göz yaşları içində qucaqlaşdı. Jurnalist Ersin Çelik təyyarədən enər-enməz həyat yoldaşını qucaqlayaraq ağladı. Qarşılamada millət vəkilləri də iştirak edirdi. Sümeyyə Ərdoğan Bayraktar aktivistləri şəxsən qucaqlayaraq qarşıladı, sağlamlıq durumları ilə maraqlandı. Aktivistlər məruz qaldıqları təzyiqləri danışdılar.

Şəxsi Hekayələr: “Bir Daha Gedəcəyik”

Prof. Dr. Haşmet Yazıcı: "Uğur qazana bilmədik, lakin geri də dönməmişik. Bizə çox səmimi davranmadılar. Yemək verdilər, lakin su vermədilər. Biz də yeməkləri bilərəkdən qəbul etmədik, açlıq aksiyası elan etdik. Psixoloji təzyiq tətbiq etdilər; gecələr yatmağa qoymamağa çalışdılar, üç dəfə yataqlarımızı dəyişmək məcburiyyətində qaldıq. Birbaşa fiziki zorakılıq yox idi, lakin güclü psixoloji təzyiq var idi. Zalımdan qorxmaq olmaz. Bir daha gedəcəyik."

Mustafa Çakmakçı: "Çox sərt müdaxilə oldu. Bir ara bizə arxadan qandallar taxdılar və qaynar asfaltın üzərinə üzüqoylu yatırıb uzun müddət gözlətdilər. Bu zaman çiyinim zədələndi; hazırda sarılı vəziyyətdədir. Lakin heç vaxt duruşumuzdan imtina etmədik. Psixoloji təzyiqə və fiziki zorakılığa baxmayaraq, həmişə 'Azad Fələstin' deməyə davam etdik. Bu, bizim Fələstinə dəstək duruşumuz idi. Üç gün su vermədilər. Blokadanı tamamilə qırana qədər getməyə cəhd edəcəyik."

Dilək Təcocak: "Onlar bizdən qorxdular. Biz nail olduq, qalib gəldik, o qorxu onlara yetdi. Qəzza sakinləri ilə eyni səmanı izlədik, yaxında eyni süfrədə də oturacağıq. İsrail məhv oldu. Üç gün ərzində su vermədilər, yeməkləri qəbul etmədik, açlıq aksiyası elan etdik. Gecə boyu yuxusuz qaldıq. Yenə də gedərik, səsimizi duyurmağa davam edərik."

Yaşar Yavuz: "İsrail bu Qlobal Sumud Donanmasından qorxdu, təkrar-təkrar gedəcəyik. İsrail bu şoku uzun müddət atlada bilməyəcək. Biz qalib gəldik, onlar uduzdular. İsrailin zülmünü bütün dünya bir daha eşitdi. Saxlanıldığımız zaman bizə su vermədilər."

Ömər əl-Hasi (keçmiş Liviya Baş naziri): "Mübarizəmiz başa çatmayıb. Bu zülmə qarşı dayandığımız yerdən davam edəcəyik və yenidən getməyə çalışacağıq. Bizə üç gün su vermədilər, daha sonra verdikləri yeməkləri də qəbul etmədik. Birbaşa fiziki zorakılıq olmadı, lakin psixoloji təzyiq var idi. Blokadanı qırana qədər davam edəcəyik. Allah bizimledir."

Muttə Mübarək (Küveytli iş adamı): "Atam daha əvvəl Mavi Marmara gəmisində idi. Sərt müdaxilələr oldu; qaynar asfaltın üzərinə üzüqoylu yatırıb uzun müddət gözlətdilər, arxadan qandallar taxdılar. Üç gün ərzində bizi yatmağa qoymadılar. Yolumuzdan dönməyəcəyik."

Lotfi Hacı (Tunisli jurnalist, Əl-Cəzirə): "Saxlanıldıqdan sonra birbaşa fiziki zorakılıq tətbiq edilmədi, lakin üzərimizdə ciddi psixoloji təzyiq var idi. Su vermədilər, bu səbəbdən tualet suyunu içmək məcburiyyətində qaldıq. Yemək dedikləri bir parça çörək idi, heç kim qəbul etmədi. Günlər boyu bizi yuxusuz qoydular. Donanmadakı bir çox şəxs Qəzzanın azadlığı və Fələstinə dəstək üçün şüar səsləndirdi. Sağlamlıq durumumuz yaxşıdır."

Ayçin Kantoğlu: "Təmiz su vermədilər, tualetlərdən içməyimizi dedilər. Qreta Tunberqə çox pis rəftar edilib. Onu vurduqlarını görənlər var. Əllərini arxadan İsrail bayrağı ilə bağladılar və sürüklədilər. İsrail bayrağını öpməyə məcbur etdilər."

Hüquqi Proses Başladı və Siyasi Reaksiyalar

Qlobal Sumud Donanmasından qayıdan aktivistlər, sağlamlıq yoxlaması üçün Məhkəmə Tibb Ekspertizası İdarəsinə göndərildilər. Sağlamlıq yoxlamasından sonra beynəlxalq cinayət sayıldığı üçün yalnız türk aktivistlərin deyil, şikayət etmək istəyən bütün aktivistlərin ifadələri, təyin edilmiş 11 prokuror tərəfindən alındı. İsrailin təbliğat məqsədilə eyni tipli geyimlərlə azad etdiyi aktivistlər, geyim dəyişmək üçün aeroport meydançasına gətirilən paltarlardan istifadə etdilər. Çiyinlərində Fələstinə dəstək əlaməti olaraq kufiyə ilə təyyarədən enən aktivistlər, "Azad Fələstin" deyə şüar səsləndirərkən, bir aktivist "Biz qalib gəldik" deyə qışqırdı. Xarici İşlər nazirinin müavini Musa Qulaklıkaya, alqışlar və şüarlar eşiyində təyyarədən enən aktivistləri çiçəklərlə qarşıladı.

Fələstinə Dəstək Davam Edir: Yeni Donanma Yolda

Jurnalist Ersin Çelik, həm fiziki, həm də psixoloji zorakılığa məruz qaldıqlarını söylədi. Çelik: "Bəzi dostlarımızı yaraladılar, yemək vermədilər, su vermədilər, onların qalıqlarını içməyimizi istədilər, qəbul etmədik. Nəticədə dövlətimiz bizi gətirdi. Qlobal Sumud Donanmasının məqsədi blokadanı qırmaqdır. Blokadanı qaldırdığımızı düşünürük, çünki İsraildə əhval-ruhiyyə çox pozulub. İnanılmaz dərəcədə qəzəblidirlər, nə edəcəklərini bilmirlər. Bütün dünyanın onlara nifrət etdiyini görməyə başladılar. Üç gün əvvəl blokadanı qırdıq və qırılmanın təsirini üç gün ərzində israilli sionist əsgərlərin və polislərin üzlərindən aydın şəkildə oxuduq."

Qlobal Sumud Donanması Türkiyə Nümayəndəliyi Tunis Sahə Məsuliyyəti Davud Daşqıran da Türkiyəyə onları tək qoymadıqları üçün təşəkkür etdi. Daşqıran: "Səfirliklərimiz bu şəxsləri bizə yenidən çatdıracağını dedi. Biz nail olduq, blokadanı qırdıq, bütün dünyaya İsrailin nə qədər zalım olduğunu göstərdik. İki hədəfimizdən biri bu idi, dostlar, biz nail olduq."

Qadın və Demokratiya Fondu (KADEM) Himayəçilik Şurasının sədri Sümeyyə Ərdoğan Bayraktar, Xarici İşlər nazirinin müavini Musa Qulaklıkaya, Türkiyə Böyük Millət Məclisi (TBMM) Türkiyə-Fələstin Parlamentlərarası Dostluq Qrupunun sədri və AK Partiya İstanbul Millət vəkili Həsən Turan, AK Partiya İstanbul İl Sədri Abdullah Özdemir, THY rəsmiləri, vətəndaşlar isə aktivistləri apronun kənarındakı ərazidə gözləyirdilər.

Xarici İşlər naziri Hakan Fidan, Qlobal Sumud Donanması aktivistlərinin İstanbula çatmasından sonra verdiyi mesajda, onların Fələstinə dəstək missiyasının əhəmiyyətini vurğuladı: "İnsanlığın vicdanına səs olan cəsur insanlar, cəsarətləri və qətiyyətləri ilə zülmə qarşı ləyaqətli bir duruş sərgilədilər; ədalət və insani dəyərlər adına verdikləri mübarizə ilə məzlumların səsi oldular. Xoş gəlmisiniz!" Fidan, sosial media hesabından etdiyi paylaşımda, "Qalan vətəndaşlarımızın da ən qısa müddətdə ölkəyə qayıtması üçün işlərimiz davam edir" ifadələrinə yer verdi.

İsrailin qanunsuz müdaxilələrinə baxmayaraq, beynəlxalq həmrəylik səyləri də yavaşlamır. Beynəlxalq Azadlıq Donanması humanitar yardımın Qəzzaya çatmasını təmin etmək məqsədilə cəmi 11 gəmi ilə Aralıq dənizində irəliləməsini davam etdirir. Həmin gəmilərdən biri də may ayının 2-də Maltanın yaxınlığında İsrail hücumuna məruz qalan "Vicdan" gəmisidir. Lazımi təmir və baxımları aparılan gəmidə çox sayda jurnalist, həkim və aktivist var. "Vicdan" gəmisində 22 ölkədən cəmi 92 iştirakçı var. Digər 10 gəmidə 22 ölkədən 146 iştirakçı var. Donanma Qəzzaya bazar günü çatmağı hədəfləyir.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Fidan Vəliyeva
07.10.2025 12:19
Vay vay, amma təsirli hekayə! Həmin o asfaltdakı təcrübəni təsəvvür eləyirəm də, adamın tükləri biz-biz olur. Amma görünür, bu aktivistlərimiz heç nəyə əhəmiyyət vermirmiş, Fələstin sevgisi hər şeyə qalib gəlib. İstanbulda belə coşqulu qarşılanmaları isə həqiqətən də ürəyə yaxşı təsir edir. Səmimi qəlbdən təbrik edirəm onları bu cəsarətlərinə görə!
Orxan Ziyadli
07.10.2025 12:14
Bu xəbər məni çox təsirləndirdi. Həmin aktivistlərin yaşadığı çətinlikləri təsəvvür etmək belə çətindir. Xüsusilə də "qaynar asfaltda gözlədildikləri" ifadəsi ürək ağrıtdı. Bu, sadəcə fiziki deyil, eyni zamanda böyük bir psixoloji təzyiqdir. Sümeyyə Ərdoğan Bayraktarın şəxsən qarşılaması vəziyyəti dəyişirmi? Belə hallarda hökumətin belə bir şəxsi iştiakı nə dərəcədə təsirli olur?

Şərh Yaz