JFK-nın qətli: Uşaqlıq bitdi

Xəyallar Diyarından Kədərli Oyanış: 1963-cü İlin Qara Günü

Müəllif uşaqlığında çaylar, quşqonmazlar, moruq və yabanı nanə dadı ilə dolu bir dünya xatırlayır. O, qırmızıdöş sərçələrin yuva qurduğu yerləri bilirdi, onların lələklərini toplayırdı. Əllərindəki soğan otunun ətrini içinə çəkirdi. Meşədəki göbələkləri, parlayan kifləri və yayın cırcırama səslərini yada salırdı. Sərhəd hasarının üzərindən açan hanıkmı, ağacların gövdələrini qıdıqlayan sarmaşıqlar gözünün önündə canlanırdı. Uzaqdakı bataqlıqda qazlar, qonşu təsərrüfatında isə balqabaqlar vardı. O, fermerin traktorunun səsini sevirdi. Müəllif üçün uşaqlıq dövrü qurdlar və işıqsaçan böcəklərin, bağdakı gündüz zanbaqlarının, qurbağaların və kərtənkələlərin, qarğaların və tısbağaların yaşadığı bir diyar idi.

Uşaqlıq Xəyallarının Sonu

1963-cü il noyabrın 22-də, ABŞ Prezidenti Con F. Kennedi sui-qəsdə qurban gedəndə müəllifin 12 yaşı var idi. O, 7-ci sinifdəki tünd saçlı, iri gözlü, xırıltılı səsli Linda adlı qıza vurulmuşdu. Linda bir çox "Baby Boomer" nəslindən olan oğlanların sevimlisi, Uolt Disneyin "Mikki Maus Klubu"nda oxuyub rəqs edən Annette Funicellodan daha cəlbedici idi. Həmin gün məktəbdə imla yazarkən orta məktəb direktoru sinfə daxil olub hamının eşidəcəyi qədər ucadan pıçıldadı: "Prezident öldü. O, vurulub." Bu an müəllifin uşaqlıq dövrü başa çatdı. Annette solğunlaşdı, qarğalara və tısbağalara olan marağı azaldı.

Şahid Olduğu Tarix

Həmin günorta dərslər erkən başa çatdı. Müəllif evə payız yarpaqlarının yığıldığı yollarla, yeraltı keçiddən keçərək yollandı. Evə çatanda atası artıq gəlmişdi və televiziya fasiləsiz olaraq dəhşətli görüntüləri yayımlayırdı: kortej, reportyorlar, binalar, avtomobillər, ictimai şokun ifadəsi olan sifətlər. Atası ağlayırdı. İki gün sonra, bazar günü səhər, müəllif Kennedinin ölümündə ittiham olunan Li Harvi Osvaldı Cek Rubinin güllələməsini televiziyada canlı izlədi. O, Kennedinin dəfn mərasimini seyr etdi və bəzi ikonik görüntülər həmişəlik yaddaşına həkk olundu: Pensilvaniya prospekti ilə hərəkət edən kortej, bayrağa bükülmüş tabutun at qoşqusunda aparılması, yəhərə tərsinə qoyulmuş çəkmələrlə atın ridersiz addımlaması, Arlington Milli Qəbiristanlığındakı əbədi alov. Lakin onun yaddaşında ən çox qalan görüntü, Con F. Kennedinin 3 yaşlı oğlunun, kədərli küçə boyunca yavaş-yavaş irəliləyən atasının tabutunu salamlaması idi. Bu, Kennedi sui-qəsdinin qoyduğu silinməz izlərdən biri idi.

Dallasa Səfər və Sui-Qəsdin İzləri

Bir neçə həftə əvvəl müəllif Dallasdakı keçmiş kitab anbarı binasını ziyarət etdi. Uorren Komissiyasının gəldiyi nəticəyə görə, Osvald həmin binanın altıncı mərtəbəsindən tüfənglə nişan alaraq ABŞ-ın 35-ci prezidentini qətlə yetirmişdi. Müəllif həmin pəncərədən Elm küçəsinə baxdı. Altıncı Mərtəbə Muzeyində nümayiş olunan tüfəngin replikasını, sui-qəsdin lentə alındığı məşhur kameranın replikasını gördü. O, Cek Rubinin şlyapasını və prezidentin limuzində cansız yatdığı dəhşətli şəkilləri izlədi. Bu görüntülər Kennedi sui-qəsdinin miqyasını bir daha gözlər önünə sərdi.

Xatirə və Vətəndaş Hüquqları

1963-cü il noyabrın 27-də, prezident Kennedinin ölümündən beş gün sonra, Lindon B. Conson Konqresin birgə iclasında bu sözlərlə çıxış etdi: “Qoy burada yüksək səslə qərar verək ki, Con F. Kennedi əbəs yerə yaşamadı – və ya ölmədi.” O, həmçinin bəyan etdi: “Mənə köməyiniz lazımdır; mən bu yükü təkbaşına daşıya bilmərəm” və Konqresi Vətəndaş Hüquqları Qanununu qəbul etməyə çağırdı, bildirərək: “Heç bir xatirə nitqi və ya eulogiya prezident Kennedinin xatirəsini onun uzun müddət mübarizə apardığı Vətəndaş Hüquqları Qanununun mümkün qədər tez qəbul edilməsindən daha qətiyyətlə şərəfləndirə bilməz.” Müəllif illər əvvəl Kennedinin bacısı, Eunis Kennedi Şrayverin evində onun üçün nitqlər yazmışdı. O, ailə fotoşəkillərini göstərəndə müəllif ailəsinin çəkdiyi əzablara görə təəssüfünü bildirmiş, Şrayver isə Tanrı, iman və dözümlülük haqqında danışmışdı. Consonun Konqresə dediyi kimi: “Amerika birliyimiz yekdillikdən asılı deyil. Bizim fərqlərimiz var, lakin indi də, keçmişdə olduğu kimi, bu fərqlərdən zəiflik yox, güc, ümidsizlik yox, müdriklik əldə edə bilərik.” Bu, Kennedi sui-qəsdinin ardınca ölkənin birliyini qorumağın əhəmiyyətini vurğulayırdı.

Əlvida, Uşaqlıq

Amerika cəmiyyətinin bir hissəsi olan məsumiyyəti 1963-cü il noyabrın 22-də öldü. Geriyə baxarkən, müəllif başa düşür ki, prezidentin tabutu televiziya ekranında irəliləyərkən, o, ürəyində öz uşaqlıq dövrünün sonuna salam vermişdi.

24 saat