Kamboca Baş naziri ABŞ prezidenti Donald Trampı Nobel Sülh Mükafatına namizəd göstərdi
Kamboca İnformasiya Nazirliyindən verilən yazılı açıqlamaya görə, Kamboca Baş naziri Hun Manet ABŞ prezidenti
Donald Trampı
Nobel Sülh Mükafatına namizəd göstərən rəsmi məktubunu Norveç Nobel Komitəsinə təqdim edib. Məktubda Hun Manet qeyd edib ki, o, Trampı dünya sülhünün təmin edilməsinə verdiyi töhfələrə görə bu mükafata namizəd göstərməkdən böyük şərəf duyur. Bu namizədliyin, həmçinin Kamboca xalqının ABŞ liderinin iki ölkə arasında yaranan sərhəd münaqişələrini sona çatdırmaqdakı roluna görə duyduğu dərin minnətdarlığın bir göstəricisi olduğu vurğulanıb. Bildirilib ki, Trampın uzaqgörən və innovativ
diplomatiyası mümkün bir münaqişənin qarşısını alıb.
Adaylığın Əsaslandırması və Beynəlxalq Reaksiyalar
Məktubda qeyd olunub ki, ABŞ prezidentinin dünyanın gərgin bölgələrindəki gərginliyi azaltmaq istiqamətindəki ardıcıl səyləri Nobel Komitəsinin "beynəlxalq qardaşlığa və sülhün inkişafına müstəsna töhfələr verənləri şərəfləndirmə" baxışı ilə tamamilə üst-üstə düşür. Xatırladaq ki, Pakistan da Hindistanla son böhranda göstərdiyi "diplomatik rol və liderlik" səbəbindən ABŞ prezidentini 2026-cı il
Nobel Sülh Mükafatına namizəd göstərmişdi.
24 saat
Oxucu Şərhləri
Bu gün Donald Trampın Nobel Sülh Mükafatına namizəd göstərilməsi də onun dünya sülhü naminə atdığı addımlarla əlaqələndirilir. Lakin o dövrdəki Qəzzə-İsrail razılaşmasının təsiri və gələcəyə yönəlik ümidləri ilə müqayisədə, hazırkı namizədliyin arxasında duran motivlərin daha çox siyasi və beynəlxalq münasibətlərdəki dəyişikliklərlə bağlı olduğunu düşünmək olar. O zaman mükafatı alan şəxslər münaqişənin tərəfləri idilər və onların barışması konkret nəticələr verirdi. Bu dəfə isə Trampın namizədliyi daha çox xarici siyasətdəki müəyyən addımlarının nəticəsi kimi görünür. Bu cür mükafatların təyinatında obyektivlikdən kənar amillərin rol oynaya biləcəyi barədə düşünməyə dəyər. Həmçinin, "sülh" anlayışının müxtəlif kontekstlərdə necə fərqli şəkildə yozula biləcəyi də diqqət çəkir.
Kamboçanın öz daxilində isə mövcud sosial və iqtisadi çağırışlar fonunda belə bir addımın atılması diqqət çəkir. Ölkənin iqtisadi inkişafı, sosial bərabərsizliklərin aradan qaldırılması və insan hüquqlarının təmin edilməsi kimi məsələlərdə hələ də yolun başlanğıcında olduğu qeyd edilir. Bu kontekstdə, Baş nazirin xarici bir siyasətçini, həm də beynəlxalq arenada mübahisəli fiqur kimi qəbul edilən birini belə bir mükafata namizəd göstərməsi, ölkə daxilindəki prioritetlərin hansı istiqamətdə olduğu barədə də düşündürür.
Tarixə nəzər salsaq, əvvəlki illərdə Nobel Sülh Mükafatına namizəd göstərilənlər və ya mükafatı qazananlar adətən daha çox konkret, ölçülə bilən sülh nailiyyətləri ilə seçilirdilər. Bu ilin namizəd göstərilməsi, fərqli siyasi və iqtisadi maraqların bu cür mükafatlara təsir edə biləcəyi barədə də fikirlər irəli sürülür.
Belə bir addım, Kamboçanın beynəlxalq aləmdəki mövqeyini gücləndirməyə yönəlib, yoxsa daxili siyasətdəki müəyyən məqsədlərə xidmət edir?
Bu müqayisə fonunda, Donald Trampın "dünya sülhünün təmin edilməsinə verdiyi töhfələr" ifadəsi daha ətraflı araşdırmanı tələb edir. Bəzi arqumentlər onun bir sıra beynəlxalq münaqişələrdə vasitəçilik səylərini önə çəkə bilər. Lakin, eyni zamanda, onun prezidentliyi dövründə atılan bəzi addımlar, xüsusilə də beynəlxalq sazişlərdən geri çəkilməsi və bəzi regionlarda gərginliyin artması kimi məqamlar da diqqətdən kənarda qalmamalıdır.
Bu namizədliyin siyasi motivləri də müzakirə mövzusudur. Kambocanın özünün daxili siyasi və ya beynəlxalq aləmdəki mövqeyini gücləndirmək məqsədi güdüb-gütmədiyi də sual doğurur. Mükafatın təqdim edilməsi üçün irəli sürülən səbəblərin, mükafatın ədalətli və qərəzsiz təqdim edilməsi prinsiplərinə nə dərəcədə uyğun gəldiyini dəyərləndirmək lazımdır.
Bu kontekstdə belə bir sual yaranır: Nobel Sülh Mükafatının əsas məqsədi olan qlobal sülhə edilən töhfələrin qiymətləndirilməsi, subyektiv siyasi münasibətlər və ya diplomatik maraqlar tərəfindən nə qədər təsirlənir?
Şərh Yaz