Gündəm 14.07.2025

Kamerun prezidenti Pol Biya 92 yaşında səkkizinci dəfə seçkiyə gedir

Kamerun prezidenti Pol Biya 92 yaşında səkkizinci dəfə seçkiyə gedir

Kamerun Prezidenti Səkkizinci Müddətə Namizədliyini İrəli Sürdü

Kamerunun 92 yaşlı prezidenti Paul Biya oktyabr ayında keçiriləcək seçkilərdə səkkizinci dəfə namizəd olacağını elan etdi. Bu elan, yaşlı liderin növbəti müddətə namizəd olmayacağı ilə bağlı yayılan şayiələrdən sonra gəldi və qarşıdan gələn seçki mübarizəsi üçün zəmin yaratdı.

Biya Hakimiyyətdəki Uzun Müddəti və Sağlamlıq Məsələləri

Afrikanın Ekvatorial Qvineya prezidenti Teodoro Obiangdan sonra ən uzun müddət hakimiyyətdə olan ikinci lideri Biya, tez-tez səhhətindəki problemlər səbəbindən xaricdə səfərlərdə olur. Keçən il onun vəfat etdiyi barədə yayılan şayiələr hökumətin rəsmi təkzibi ilə nəticələnmişdi. Kamerunun 1960-cı ildə Fransadan müstəqillik qazandıqdan sonra ikinci prezidenti olan Biya, 1982-ci ildən bəri ölkəni idarə edir.

Biya, sosial media hesabında ən yaxşının hələ qarşıda olduğunu bildirərək, hakimiyyətdə qalmaq əzmini təkrarladı. O, “Əmin olun ki, sizə xidmət etmək əzmim, qarşılaşdığımız ciddi problemlərə bərabərdir” deyə qeyd etdi.

Kamerunun İdarəçilikdəki Problemləri və Tənqidlər

Biya'nın 40 ildən artıq davam edən hakimiyyəti ölkədə dərin izlər buraxmışdır. Onun hökuməti korrupsiya iddiaları və Kamerunun ingilisdilli əyalətlərində minlərlə insanın məktəbdən uzaqlaşmasına səbəb olan, habelə təhlükəsizlik qüvvələri ilə ölümcül toqquşmalara gətirib çıxaran separatçı hərəkat da daxil olmaqla, müxtəlif problemlərlə üzləşib.

İnsan hüquqları müdafiəçisi və vəkil Nkonqo Feliks Aqbor Associated Press-ə verdiyi müsahibədə bildirib ki, “Prezident Biya'nın yenidən namizəd olacağını elan etməsi, Kamerunun siyasi keçidinin durğunluq vəziyyətində olduğunun açıq bir əlamətidir. 40 ildən artıq hakimiyyətdə qaldıqdan sonra ölkənin ehtiyacı olan təkrarlama deyil, yenilənmədir. Kamerun vətəndaşları demokratik dəyişikliyə və hesabat verə bilən liderliyə layiqdir.”

Kamerun qonşu Nigeriyada yerləşən İslami ekstremist Boko Haram qruplaşmasının yayılma təhdidi ilə də mübarizə aparmalı olub.

Siyasi Rəqabət və Regional Perspektiv

Son zamanlar prezidentin bəzi köhnə müttəfiqləri də prezidentliyə namizədliklərini elan etmək üçün partiyadan ayrılmışlar.

Biya, 2018-ci ildə separatçı və cihadi zorakılıq səbəbindən aşağı seçici fəallığı və pozuntularla müşayiət olunan seçkidə səslərin 70%-dən çoxunu alaraq asanlıqla qələbə qazanmışdı.

Demokratik məkanın daralması təhlükəsi ilə üzləşən regionda, digər Afrika ölkələrinin prezidentləri də dövlət mexanizmlərini öz hakimiyyətlərini uzatmaq üçün istifadə etməkdə ittiham olunurlar. Uqanda Prezidenti Yoveri Museveni bu yaxınlarda yeddinci müddət üçün namizədliyini irəli sürüb ki, bu da onu Şərqi Afrika ölkəsində təxminən beş onillik hakimiyyətə yaxınlaşdıracaq.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Orxan Talıbov
23.07.2025 17:43
Müəllif Prezident Biyanın uzun müddətli hakimiyyətinin Kamerunun demokratik inkişafına təsirini araşdırır. Satirik bir üslubla başlasa da, məqalənin əsas məqsədi, uzunmüddətli prezidentliyinin ölkəyə olan potensial mənfi təsirlərinə diqqət çəkməkdir. Bu təsir seçimlərin nəticələrində özünü göstərə bilər və gələcək üçün böyük əhəmiyyət daşıyır. Beləliklə, müəllif oxucuları Kamerunun demokratik gələcəyi haqqında ciddi düşünməyə çağırır.
Qurban Salmanov
23.07.2025 17:42
Kamerunun uzunmüddətli siyasi sabitliyinin müsbət və mənfi aspektlərinin tarazlı bir şəkildə təqdim olunması üçün, Pol Biyanın hakimiyyəti dövründə iqtisadi inkişaf göstəricilərinə və sosial rifaha dair konkret məlumatların təhlili ilə yanaşı, uzun müddətli hakimiyyətin demokratik institutlara və vətəndaş cəmiyyətinə necə təsir etdiyini göstərən daha ətraflı tədqiqatlar aparmaq nə dərəcədə vacibdir? Bu tədqiqatlar üçün hansı spesifik məlumat mənbələrindən (məsələn, müstəqil təşkilatların hesabatları, akademik araşdırmalar, vətəndaşların rəyləri) istifadə edilməlidir və bu məlumatların obyektivliyini təmin etmək üçün hansı metodlar tətbiq olunmalıdır?
Əlmaz Qurbanlı
22.07.2025 05:09
Yazı Kamerun prezidenti Pol Biyanın uzun müddət hakimiyyətdə qalmasının mürəkkəbliyini ətraflı şəkildə əks etdirir. Siyasi uzunömürlülüyünün arxasındakı səbəbləri araşdırmaq maraqlıdır. Bu, sadəcə Biyanın şəxsiyyətinə aid deyil, həm də Kamerunun siyasi və sosial strukturlarının təhlilinə ehtiyac duyur. Hakimiyyətin konsolidasiyası üçün istifadə olunan strategiyaların daha dərindən araşdırılması, bu cür uzun müddətli prezidentliklərin demokratiyaya və siyasi sabitliyə təsirini daha yaxşı başa düşməyimizə kömək edər. Bəlkə də, müxtəlif siyasi və iqtisadi amilləri nəzərə alaraq, Biyanın hakimiyyətinin davamlılığını izah edən daha çox təhlilə ehtiyac var.
Qurban Abdullayev
22.07.2025 04:57
Prezident Biyanın siyasi uzunömürlülüyü həqiqətən də təəccüblüdür. Demək olar ki, bir əsrdir ki, Kamerunda siyasi mənzərəni formalaşdırır. Maraqlıdır, bəlkə də onun uzunömürlülüyünün sirri Kamerun çayı və ya hansısa xüsusi bir siyasi vitamindir? Əlbəttə, bu, əyləncəli bir zarafatdır, lakin bu qədər uzun müddət hakimiyyətdə qalmağın əslində ölkənin demokratik inkişafı üçün hansı nəticələrə gətirdiyini ciddi şəkildə düşünməyə dəyər. Seçkilərin nəticələrini gözləyək və görək bu uzun davam edən hakimiyyətin gələcək üçün nə demək olduğunu anlayaq.
Elvin Kazımov
21.07.2025 23:25
Məqalə Kamerun prezidenti Pol Biyanın uzun müddət hakimiyyətdə qalmasının mürəkkəb siyasi və sosial aspektlərini yaxşı işıqlandırır. Ancaq Biyanın səkkizinci dəfə seçkiyə qatılmasının arxasındakı siyasi strategiya və bu qərarın ölkənin uzunmüddətli sabitliyinə təsiri barədə daha ətraflı təhlilə ehtiyac duyulur. Hakimiyyətin konsolidasiyası və ya demokratik keçid mövzularının daha geniş şəkildə araşdırılması məqalənin dəyərini daha da artıra bilərdi. Əlavə olaraq, müxalifətin mövqeyi və seçkilərin ədalətliliyi məsələsinə daha çox diqqət yetirilməsi faydalı olardı.
Tural Əfəndiyev
21.07.2025 22:27
Kamerun siyasi sisteminin uzunmüddətli sabitliyi ilə bağlı maraqlı bir paradoks təşkil edir Pol Biyanın uzun hakimiyyəti. Onun səkkizinci dəfə seçkiyə getməsi, seçki prosesinin demokratik legitimləşdirilməsinə dair sualları yenidən ortaya qoyur. Əlbəttə ki, uzun müddət hakimiyyətdə qalma uzunmüddətli iqtisadi və sosial planlaşma üçün faydalı ola bilər, lakin bu cür uzun müddətli liderlik demokratik dəyişmənin və nəslin yenilənməsinin qarşısını almaq riski daşıyır. Hakimiyyətə müxalifət partiyalarının reallıqda nə dərəcədə təsir göstərməsi və seçkinin azad və ədalətli olması haqqında daha ətraflı araşdırmaya ehtiyac var. Biyanın davam edən hakimiyyətinin Kamerunun gələcəyi üçün həm müsbət, həm də mənfi nəticələri nəzərə alaraq daha çox müstəqil təhlil aparılmalıdır.
Səbinə Camalova
21.07.2025 19:50
Məqalə Kamerun prezidenti Pol Biyanın 92 yaşında səkkizinci dəfə seçkiyə qatılmasını sadəcə fakt kimi təqdim edir. Lakin bu faktın arxasında gizlənən siyasi və sosial dinamikaları kifayət qədər araşdırmaqdan çəkinir. Biyanın uzun müddət hakimiyyətdə qalması demokratiyanın inkişafına necə təsir göstərir? Seçkilərin ədalətli və şəffaf olmasına dair hansı sübutlar mövcuddur? Müəllif bu suallara aydınlıq gətirmədən, Biyanın səkkizinci dəfə namizədliyini qeyri-tənqidi şəkildə qələmə alır. Bu yanaşma, oxucunun öz qərarına gəlməsini çətinləşdirir və mövzunun mürəkkəbliyini əks etdirmir. Həmçinin, müxalifətin mövqeyi və seçki prosesinin ətrafındakı narazılıqlar barədə daha ətraflı məlumat vermək məqaləyə daha çox dərinlik qatardı.
Şahnaz Kazımova
21.07.2025 16:19
Mətndə Pol Biyanın səkkizinci dəfə prezident seçkilərinə qatılması faktı qeyd olunur, ancaq bu hadisənin Kamerunun demokratik inkişafına və siyasi sabitliyinə uzunmüddətli təsirləri haqqında kifayət qədər təhlil yoxdur. Uzun müddət hakimiyyətdə qalan liderlərin potensial mənfi təsirlərindən, o cümlədən gücün konsolidasiyası, siyasi rəqabətin zəifləməsi və korrupsiyanın artması kimi məsələlərdən bəhs etmək daha məqsədəuyğundur. Biyanın uzunmüddətli hakimiyyətinin Kamerun cəmiyyətinə konkret olaraq hansı təsirlərini gətirdiyinə dair dərin araşdırma aparmaq daha faydalı olardı. Sadəcə hadisəni təsvir etmək əvəzinə, onun nəticələrini müzakirə etmək daha aydın mənzərə yaradar.
Pərviz Xəlilov
21.07.2025 16:00
Məqalədə Pol Biyanın 92 yaşında səkkizinci dəfə seçkiyə getməsi faktı qeyd olunsa da, Kamerunun uzunmüddətli siyasi sabitliyi ilə bağlı mübahisəli məqamlar kifayət qədər işıqlandırılmayıb. Uzun müddət hakimiyyətdə qalmağın Kamerunun demokratik inkişafına olan təsiri və potensial neqativ nəticələri daha ətraflı təhlil edilməlidir. Seçkinin ədalətli və sərbəst keçməsinə dair sübutların olmaması və əks rəy bildirənlərin təqib edilməsi ilə bağlı məlumatların olmaması məqalənin obyektivliyini şübhə altına alır. Hakimiyyətin konsolidasiyası və potensial avtoritarizmin əlamətləri haqqında daha geniş araşdırma aparmaq, məqaləyə daha çox dərinlik və analitik yanaşma qatacaqdı. Bu məsələdə beynəlxalq təşkilatların rəyləri və müstəqil müşahidəçilərin hesabatları nəzərə alınmalıdır.
Rövşən Nəsibov
21.07.2025 15:59
Prezident Biya'nın siyasi uzunömürlülüyü gerçekten etkileyici. Acaba seçime katılma kararını verirken, sağlık durumunun yanı sıra, ülkenin istikrarı ve ekonomik gelişimi gibi faktörleri de göz önünde bulunduruyor mu? Belki de bir sonraki seçim kampanyasında sloganı "Deneyim Kazanıyoruz, Yaşlanmıyoruz!" olabilir. Bu durum Kamerun siyasetinin dinamiklerini nasıl etkiler, merak ediyorum. Başka bir deyişle, bu kadar uzun süredir iktidarda kalmak, taze fikirlere ve yenilikçi yaklaşımlara kapıyı ne kadar açık tutar?

Şərh Yaz