Dünya 12.09.2025

Keçmiş Braziliya Prezidenti Bolsonaro dövlət çevrilişi cəhdinə görə məhkum edildi

Keçmiş Braziliya Prezidenti Bolsonaro dövlət çevrilişi cəhdinə görə məhkum edildi

Braziliyada Tarixi Qərar: Bolsonaro 27 İl 3 Ay Həbs Cəzasına Məhkum Edildi

Braziliya Yüksək Məhkəməsinin Birinci Palatası sabiq prezident Jair Bolsonaronu hazırkı dövlət başçısı Luiz İnacio Lula da Silva hökumətinə qarşı dövlət çevrilişi cəhdində təqsirli bilib. Bu qərarla ifrat sağçı keçmiş dövlət başçısı 27 il 3 ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilib.

İttihamlar və Həbs Cəzası

Məhkəmədə işə baxan beş hakimdən dördü Bolsonaronun təqsirli olduğu qənaətinə gəlib. O, "zorakılıq yolu ilə demokratik hüquq qaydasını aradan qaldırmağa cəhd, dövlət çevrilişi cəhdi, silahlı cinayətkar qrupa üzvlük və ictimai, həmçinin qorunan irsə ziyan vurma" ittihamları ilə məhkum olunub.

Yerli medianın məlumatına görə, məhkəmə Bolsonaro ilə yanaşı, digər yeddi təqsirləndirilən şəxsə də 2 ildən 26 ilədək müddətə həbs cəzaları kəsib.

Hakimlərin Nəticəsi və Tarixi Əhəmiyyət

Braziliya mətbuatı, heç bir sabiq prezidentin demokratik qurumlara qarşı cinayətlərə görə bu şəkildə məhkum edilməməsi səbəbindən Bolsonaroya qarşı irəli sürülən iddiaları və verilən qərarı "tarixi" adlandırır. Yüksək Məhkəmənin Birinci Palatasının sədri Cristiano Zanin verdiyi açıqlamada təqsirləndirilən şəxslər haqqındakı sübutlara diqqət çəkib.

Zanin bildirib: "Sübutlar təqsirləndirilən şəxslərin demokratik hüquq dövlətini dağıtmağı hədəflədiklərini ortaya qoyur. Prokurorluq, Bolsonaronun hakimiyyətdə qalmasını təmin etmək məqsədilə hansı cinayət metodu olursa olsun, istifadəyə yönəlmiş, hierarxik şəkildə təşkil olunmuş bir cinayətkar qrupu qənaətbəxş biçimdə təsvir etməyi bacardı." Bolsonaronun cəzasını ev həbsində, paytaxt Braziliyada yüksək təhlükəsizlikli bir cəzaçəkmə müəssisəsində xüsusi kamerada və ya bir kazarmada çəkmək ehtimalları mövcuddur.

Hadisələrin Xronologiyası: Dövlət çevrilişi cəhdi İddiaları

2022-ci il 30 oktyabrda Braziliyada keçirilən ikinci tur prezident seçkilərində solyönümlü Dövlət Başçısı Lula da Silva ifrat sağçı keçmiş Dövlət Başçısı Bolsonaronu vəzifəsindən kənarlaşdırmışdı. Seçkilərdə qalib gələn Lula da Silva, 2023-cü il yanvarın 1-də parlamentdə and içərək vəzifəsinə başlamışdı.

Seçki nəticələri elan edildikdən sonra Bolsonaro tərəfdarları əvvəlcə ölkədə günlərlə davam edən avtoyol bağlama aksiyaları keçirmiş, 2023-cü il yanvarın 8-də ordunun müdaxilə etməsi tələbi ilə şüar səsləndirərək, polis sədlərini aşaraq Milli Konqres binasını işğal etmişdilər.

Braziliya Federal Polisi 2024-cü il noyabrın 26-da Bolsonaronun Lula da Silva hökumətinə qarşı planlaşdırılan dövlət çevrilişi cəhdinə daxil olduğunu iddia etmiş, Braziliya Federal Yüksək Məhkəməsi də 2024-cü il martın 26-da prokurorluğun Bolsonaro daxil olmaqla yeddi nəfər haqqında hazırladığı dövlət çevrilişi cəhdi ittiham aktını yekdilliklə qəbul etmişdi.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Samir Ziyadli
12.09.2025 07:53
Bu məqalə Braziliya tarixində əhəmiyyətli bir məqamı qeyd edir. Keçmiş prezidentin dövlət çevrilişi cəhdi ilə əlaqədar məhkum edilməsi, ölkənin siyasi tarixində yeni bir fəsil açır. Bu hadisənin nəticələrinin və bunun demokratik institutlar üzərindəki təsirinin gələcəkdə necə formalaşacağını görmək maraqlı olacaq. Bolsonaro ilə bağlı bu qərar, siyasi liderlərin fəaliyyətlərinin məsuliyyətə cəlb edilməsi baxımından da diqqət çəkir.
Məryəm Ziyadli
12.09.2025 07:48
Bu məqalə Braziliyada siyasi hadisələrin gedişatını əks etdirir. Bolsonaronun məhkum edilməsi, ölkənin demokratik qurumlarının möhkəmləndirilməsi baxımından əhəmiyyətli bir addımdır. Bu qərarın uzunmüddətli nəticələri hələ də aydın deyil, lakin Braziliyanın siyasi landşaftında mühüm dəyişikliklərə səbəb ola bilər. Bu cür hadisələr, hüququn aliliyinin və institusional sabitliyin qorunmasının vacibliyini bir daha vurğulayır.
Şəbnəm Teymurli
12.09.2025 06:18
Bu məhkəmə qərarı Braziliya tarixində həqiqətən də əhəmiyyətli bir mərhələdir. Bolsonaro kimi siyasi fiqurun belə ciddi ittihamlarla üzləşməsi və məhkum edilməsi, demokratiya və qanunun aliliyi prinsipinin möhkəmlənməsi baxımından böyük məna kəsb edir. Bu, Braziliyanın öz institusional gücünü ortaya qoyması və heç kimin qanundan üstün olmadığını göstərməsi baxımından mühüm bir presedentdir. Bu hadisələrin gələcəkdə Braziliyanın siyasi mənzərəsinə necə təsir edəcəyi maraq doğurur.
Fəridə Həsənli
12.09.2025 06:13
Bu, Braziliya üçün həqiqətən də tarixi bir qərardır. Bolsonaro kimi əvvəlki prezidentin belə bir ittihamla məhkum edilməsi, demokratiyanın qüvvəsini və qanunun aliliyini bir daha göstərir. Məhkəmənin bu qərarı, heç kimin qanundan üstün olmadığını və dövlət çevrilişi cəhdlərinin ciddi nəticələri olacağını açıq şəkildə nümayiş etdirir. Bu hadisənin Braziliya tarixində uzun müddət müzakirə olunacağına şübhə yoxdur.

Şərh Yaz