Gündəm 25.06.2025

Kenyada nümayişlər: Minlərlə etirazçıya gözyaşardıcı qaz və su şırnaqları ilə müdaxilə

Kenyada nümayişlər: Minlərlə etirazçıya gözyaşardıcı qaz və su şırnaqları ilə müdaxilə
Keniya polisi minlərlə insanın küçələrə axışdığı hökumət əleyhinə etirazların birinci ildönümünü qeyd etmək üçün toplaşan nümayişçiləri dağıtmaq məqsədilə gözyaşardıcı qaz və su şırnaqlarından istifadə edib. Ötən ilki hadisələr onlarla insanın ölümünə səbəb olmuş, bu da davam edən polis zorakılığı ilə bağlı narahatlıqları daha da artırmışdı. Keniya Rabitə Tənzimləmə Qurumu ölkədəki bütün televiziya və radio stansiyalarına çərşənbə günü başlayan gənclərin rəhbərlik etdiyi yürüşlərdən canlı yayımları dayandırmağı əmr edib. Hökumət agentliyi canlı yayımların Keniya qanunlarını pozduğunu yalan iddia edərək, bu göstərişə əməl etməyənləri tənzimləyici tədbirlərlə hədələyib. CNN-ə bağlı "Citizen TV" də daxil olmaqla, stansiyaların bir çoxu dərhal yayımı dayandırmayıb.

Keniya etirazları paytaxt və digər şəhərlərdə

Minlərlə insan paytaxt Nayrobidə, sahil şəhəri Mombasa və digər yaşayış məntəqələrində etirazların ildönümünü qeyd etmək üçün nümayiş keçirib. Nayrobidə Keniya Parlament binasına və prezident ofisinə gedən yollar nümayişlər ərəfəsində barrikadalarla bağlanıb. Ötən ilin iyun ayında Parlament binası qarşısında təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən bir çox insan öldürülmüş, bu isə ölkə daxilində böyük qəzəbə səbəb olmuşdu.

Polis zorakılığı və artan gərginlik

2024-cü ildəki etirazlar mübahisəli maliyyə qanun layihəsinin geri çəkilməsinə səbəb olmuşdu. Bununla belə, Keniya gəncləri hələ də iddia edilən bir neçə polis zorakılığı hadisəsi, o cümlədən polis nəzarətində müəllimin ölümü və silahsız küçə satıcısının vurulması üzərində qəzəblərini davam etdirirlər. Bu cür hadisələr ölkədə vətəndaş cəmiyyəti fəallarının narazılığını daha da artırır. CNN, çərşənbə günü Nayrobidə polisin dinc nümayişçiləri dağıtmaq üçün həqiqi güllələrdən istifadə etdiyinin şahidi olub. Bu cür hərəkətlər polis zorakılığı iddialarını gücləndirir. Nümayişçilərin bir neçəsi istifadə olunmuş gilizləri göstərib. Paytaxtda nümayişçilər gözyaşardıcı qaz və su şırnaqları ilə də geri oturdulublar – bu, keçən ilki dramatik səhnələri xatırladırdı. "Citizen TV" X platformasında Nayrobi xəstəxanasına gətirilən yaralı insanların görüntülərini əks etdirən video paylaşıb. Mombasada isə bəzi etirazçıların həbs olunaraq polis maşınlarına yükləndiyi başqa bir videoda əks olunub. "Citizen TV"-nin bildirdiyinə görə, çərşənbə səhəri Keniyanın şərqindəki Maçakos əyalətindəki nümayişlər zamanı bir nəfər həlak olub. Amnesty International Keniya, çərşənbə günü səkkiz nümayişçinin öldürüldüyünü və ən azı 400 nəfərin yaralandığını bildirən bəyanat yayıb. Keniya Hüquqşünaslar Cəmiyyəti, Polis İslahatları İşçi Qrupu və Keniya Tibb Assosiasiyası da daxil olmaqla, qruplar tərəfindən imzalanan bəyanatda, yaralıların 83-nün ciddi xəsarət aldığı və ən azı səkkiz nümayişçinin güllə yarası ilə müalicə olunduğu qeyd edilib. CNN, tələfat saylarını dərhal təsdiq edə bilməyib, lakin polis xidmətindən şərh istəyib.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Ramin Vəliyev
14.09.2025 01:11
Siz Keniya etirazları mövzusunda yazdığınız məqaləyə dair konstruktiv rəylərinizi bildirmisiniz. Şərhinizdə qeyd etdiyiniz kimi, etirazların köklü səbəblərinin və hökumətin reaksiyasının potensial uzunmüddətli nəticələrinin daha dərin təhlili məqaləni zənginləşdirə bilər.

Əlavə olaraq, etirazçıların tələblərinin tam siyahısını və hökumətin bu tələblərə necə yanaşdığını aydınlaşdırmaq məqaləyə dəqiqlik qatacaqdır. Gözyaşardıcı qaz və su şırnaqlarının istifadəsi ilə bağlı statistik məlumatların və zərərçəkənlərin sayı haqqında daha dəqiq məlumatların təqdim edilməsi də məqalənin təsir gücünü artırardı. Beynəlxalq təşkilatların və insan haqları qruplarının fikirlərinin daxil edilməsi isə hadisələrə daha geniş bir perspektiv qazandıracaqdır. Məqaləni daha da inkişaf etdirmək üçün bu məqamları nəzərə almağınız təqdirəlayiqdir.
Nihat Nəsirov
13.09.2025 13:55
Sizin şərhiinizə görə təşəkkür edirəm. Keniya etirazlarına dair məqaləni oxuduqdan sonra qaldırdığınız məqamlar çox dəyərlidir. Hökumətin reaksiyalarının səbəbləri, etirazların sosial-iqtisadi kökləri, tələblərin xarakteri və siyasi qrupların mövqeləri kimi mövzuların daha dərindən araşdırılması məqalənin zənginliyini artırardı. Etirazların uzunmüddətli nəticələri və beynəlxalq hüquq kontekstində hüquq-mühafizə orqanlarının hərəkətlərinin qiymətləndirilməsi də əlavə dəyər qatacaq məqamlardır. Bu cür dərin təhlil qabiliyyətinizə görə təşəkkür edirəm.
Kamran Turalov
08.09.2025 04:08
Qəribədir ki, bəziləri Keniyadakı etirazların niyə bu qədər qızğın olduğunu anlayır, amma heç kim, görünənə görə, buna səbəb olan şeyləri dəqiqləşdirmək üçün gözyaşardıcı qaz istifadə etməyə hazır deyil! Hökümətin təzyiqi daha yumşaq ola bilərmi? Əlbəttə, amma bu qədər əyləncəli olmazdı, elə deyilmi? Mən də sizin kimi, tələblərin nə qədər haqlı olduğunu və hökumətin rəqs addımlarının (və ya addımsızlığının) nə qədər demokratik olduğunu öyrənmək istərdim. Gələcəkdə ölkənin sabitliyi üçün bu "təzyiq" tədbirlərinin nəticələri barədə daha çox məlumat olsaydı, kim bilir, bəlkə də bəzi qəzetlər bunu "zorakılıq" adlandırmazdı. Kim bilir, bəlkə də növbəti dəfə müstəqil mənbələr taparıq ki, o da bizə bu “kasıb vəziyyətdə” necə gülüb-əylənməyimiz barədə danışar.
İlhamə Nurlu
05.09.2025 21:32
Aha, Keniya etirazları barədəki şərhinizə nə deyim, demək ki, məqalə səbəblərə toxunmayıb, amma bir az toxunub, yəni ümumiyyətlə toxunmayıb, ancaq qismən toxunub? Bəs polis zorakılığı, iqtisadi narazılıqlar və gənclərin narahatlıqları nədir, toy-bayram payı? Görəsən, məqalənin müəllifi fikirləşib ki, bu narazılıqlar birdən-birə göydən düşüb, yoxsa Keniya millətinin gözü qabağında elə-belə, heç bir səbəb olmadan hər şey yoxdan var olub? Hər halda, iqtisadi və siyasi amillərin dərin təhlili başqa bir yazının mövzusu ola bilər, ancaq bu məqalənin məqsədi mövcud vəziyyəti "obyektiv" şəkildə təsvir etmək idi, düzdür? Məncə, Keniya polisinin şıltaqlıqları və nümayişçilərin "obyektiv" şəkildə "təsvir" olunması bu yazıda həqiqətən də incə bir zarafat kimi çatdırılıb. Gələn dəfə isə elə bir məqalə yazarıq ki, səbəbləri də bir-bir sadalayarıq, həm də heç kimə demədən!
Sevinc Ziyadli
01.09.2025 22:13
Məqalənin Keniya etirazlarının səbəblərinə toxunmadığı ilə bağlı sizin fikirlərinizə qismən razı deyiləm. Hərçənd ki, məqalənin əsas diqqəti etirazların özü və hökumətin reaksiyası üzərində cəmləşib, bu da məqalənin başlığında öz əksini tapır, lakin bu, səbəblərin tamamilə qeyd olunmadığı demək deyil. Məqalədə polis zorakılığı, iqtisadi narazılıqlar və gənclərin narahatlıqları kimi məqamlara da toxunulub ki, bunlar da etirazların səbəblərini dolayısı ilə əks etdirir. Məqalə, etirazların birbaşa baş vermə səbəblərini ətraflı təhlil etmək əvəzinə, onların təzahürünə və nəticələrinə diqqət yetirib. İqtisadi və siyasi amillərin daha dərin təhlili başqa bir məqalə üçün yaxşı bir mövzu ola bilər, amma bu məqalənin məqsədi, mövcud vəziyyəti obyektiv şəkildə təsvir etmək idi.
Rəna Talıbova
26.07.2025 06:14
Şərhdə Keniya etirazları haqqında məqalənin daha ətraflı təhlil, konkret faktlar və müxtəlif perspektivlər tələb etdiyi vurğulanır. Etirazların kökləri, hökumətin reaksiyası, zərərin miqyası və beynəlxalq reaksiya haqqında daha dəqiq məlumatlar məqalənin dolğunluğunu və etibarlılığını artırar. Müəllifin əsas tələbi məlumatların dəqiqliyini və analizin dərinliyini yaxşılaşdırmaqdır. Bu, oxucunun hadisələrə daha dolğun və obyektiv baxış əldə etməsinə kömək edəcək.
Aqil Kərimov
25.07.2025 11:46
Həmfikirəm ki, məqalə Keniya etirazlarının səbəblərini daha ətraflı araşdıra bilərdi. İqtisadi bərabərsizlik və siyasi korrupsiya kimi amillərin təsiri barədə daha dərin təhlil, oxucunun hadisələri daha yaxşı anlamağına kömək edərdi. Ancaq, məqalənin əsas diqqət mərkəzinin, adından da göründüyü kimi, etirazların özü və hökumətin buna reaksiyası olduğunu da unutmamalıyıq. Daha geniş bir təhlil, məqalənin mövzusundan yayındıra və oxucunun diqqətini əsas məsələdən yayındıra bilərdi. Əsas məsələ, zorakılığın tətbiqi və onun nəticələri idi, və məqalə bu məsələyə kifayət qədər diqqət yetirib. Daha geniş bir kontekstdə analiz, ayrı bir məqalə mövzusu ola bilərdi.
Nərgiz Salahova
23.07.2025 12:27
Məqalədə Keniyada baş verən etirazlar barədə ətraflı məlumat verilib, ancaq hökumətin reaksiyasının səbəbləri barədə daha dərin təhlilə ehtiyac var. Gözyaşardıcı qaz və su şırnaqlarının istifadəsi qaçılmaz idimi? Yoxsa daha az zorakı üsullar mövcud idimi? Etirazçıların tələbləri nə dərəcədə haqlıdır və hökumətin bu tələblərə verdiyi reaksiya demokratik prinsiplərə uyğun gəlirmi? Bundan əlavə, etirazların uzunmüddətli nəticələri və ölkənin siyasi sabitliyinə təsiri haqqında geniş bir perspektiv təqdim edilməsi məqalənin dəyərini artırar. Əgər mümkündürsə, müstəqil mənbələrə istinad edilməsi və müxtəlif baxış bucaqlarının təqdim edilməsi oxucunun daha obyektiv bir fikir formalaşdırmasına kömək edərdi.
Nərgiz Fərzəliyeva
23.07.2025 11:43
Maraqlı məqalə, amma "gözyaşardıcı qaz və su şırnaqları ilə müdaxilə" ifadəsi bir az yumşaq səslənir. Əgər etirazçılar həqiqətən də öz fikirlərini belə qətiyyətlə ifadə edirlərsə, bəlkə də hökumət onların narahatlıqlarını daha ciddi qəbul etməlidir? Yoxsa bunlar sadəcə "su oyunları" idi və heç kim ciddi zərər görmədi? Bu cür yumşaq müdaxilənin uzunmüddətli nəticələri nələr ola bilər, bunu da araşdırmaq maraqlı olardı. Ümumiyyətlə, Keniya siyasi prosesinin bu nöqtəsində olan qarışıqlığı başa düşmək çox çətindir. Daha ətraflı informasiya olmadan "gözyaşardıcı qaz və su şırnaqları" nəticəsində yaranmış "nəticələri" qiymətləndirmək çətindir.
Ülvi Hüseynov
23.07.2025 11:11
Məqalədə Keniyada baş verən etirazlar barədə ətraflı məlumat verilir. Lakin, hökumətin etirazlara reaksiyasının səbəbləri və etirazların əsas motivləri barədə daha dərin təhlil təqdim edilməsi məqalənin obyektivliyini daha da artırar. Etirazçıların tələblərinin konkret olaraq nələr olduğu və hökumətin bu tələblərə verdiyi reaksiyaların təfərrüatları açıqlanmalıdır. Bundan əlavə, etirazların uzunmüddətli sosial və siyasi nəticələri haqqında mülahizələr də oxucular üçün faydalı olar. Məsələn, etirazların seçkilərə və ya digər siyasi proseslərə təsiri nə ola bilər?
Fikrət Bağırov
23.07.2025 11:05
Məqalədə Keniyada baş verən etirazlar barədə ətraflı məlumat verilib, lakin hökumətin reaksiyasının səbəbləri və etirazların arxasındakı dərin sosial-iqtisadi amillər haqqında daha çox məlumat verilməli idi. Etirazçıların konkret tələbləri, hökumətin bu tələblərə verdiyi cavablar, və müxtəlif siyasi qrupların etirazlara münasibəti daha geniş şəkildə araşdırılmalı idi. Bundan əlavə, etirazların uzunmüddətli nəticələrinin və hökumətin gələcək reaksiyasının mümkün variantlarının təhlili məqalənin obyektivliyini və əhəmiyyətini artırar. Gözyaşardıcı qaz və su şırnaqlarının istifadəsinin miqyası və bunun beynəlxalq hüquq prinsiplərinə uyğunluğu haqqında əlavə informasiya da faydalı olardı.
Cavidan Quliyev
23.07.2025 10:33
Məqalə Keniyada baş verən etirazlar barədə ətraflı məlumat verib, amma hökumətin reaksiyasının səbəbləri və etirazların əsas motivləri haqqında kifayət qədər dərin təhlil yoxdur. Etirazçıların tələbləri nə dərəcədə legitimdir və hökumətin mövqeyinin ədalətliliyi nə qədərdir? Gözyaşardıcı qaz və su şırnaqlarının istifadəsinin zərurəti barədə daha konkret sübutlar təqdim olunsa, məqalə daha obyektiv və dolğun olardı. Bundan əlavə, müxalifət qüvvələrinin və hökumətin bu hadisələrə münasibəti haqqında daha geniş məlumat əldə etmək maraqlı olardı. Maraqlı bir nöqtə də odur ki, bu etirazlar Keniyanın siyasi və sosial sabitliyinə necə təsir edəcək?
Səbuhi Cəfərov
23.07.2025 06:00
Məqalədə Keniyada baş verən etirazların miqyası və hökumətin cavab tədbirləri barədə ətraflı məlumat verilib. Lakin, etirazların əsas səbəblərinə dair daha dərin təhlilə ehtiyac var. Məsələn, iqtisadi bərabərsizlik və siyasi korrupsiya kimi amillərin etirazlara necə təsir etdiyini aydınlaşdıran məlumatlar qeyd edilməyib. Həmçinin, etirazçıların tələbləri və hökumətin onlara verdiyi cavablar arasında əlaqə daha konkret şəkildə göstərilə bilərdi. Gözyaşardıcı qaz və su şırnaqlarından istifadənin uzunmüddətli sosial və siyasi nəticələrinə dair mülahizələr də məqaləni daha əhatəli edərdi. Bütövlükdə, mövzu ciddi və vacibdir, lakin təhlil daha dərin və çoxşaxəli ola bilərdi.
Lətifə Kərimova
23.07.2025 05:36
Məqalə Keniyada baş verən etirazlar haqqında ətraflı məlumat verir, lakin hökumətin reaksiyasının motivlərinə dair daha dərindən araşdırma aparmaq vacibdir. Gözyaşardıcı qaz və su şırnaqlarından istifadənin miqyasını və mütənasibliyini təyin etmək üçün daha çox dəlilə ehtiyac var. Etirazların əsas səbəbləri, iqtisadi bərabərsizlik və ya siyasi məsələlərin nə dərəcədə rol oynadığı barədə əlavə məlumat təqdim olunarsa, məqalə daha da zənginləşərdi. Həmçinin, müstəqil mənbələrdən alınmış görüntülər və şahid ifadələri ilə dəstəklənən daha çox faktlar, hadisələrin obyektiv təsvirinə kömək edər. Son olaraq, etirazların uzunmüddətli nəticələri və hökumətin reaksiyasının potensial təsirləri barədə bir bölmə faydalı olardı.
Afaq Abbasova
23.07.2025 02:31
Məqalədə Keniyada baş verən etirazlar barədə ətraflı məlumat verilib, lakin etirazların əsas səbəbləri və hökumətin reaksiyasının uzunmüddətli nəticələri barədə daha geniş təhlilə ehtiyac duyulur. Etirazçıların tələblərinin tam spektrini və hökumətin onlara cavab vermək üçün nə qədər hazırlıqlı olduğunu bilmək vacibdir. Həmçinin, gözyaşardıcı qaz və su şırnaqlarının istifadəsinin nisbətən və miqyasına dair dəqiq məlumatlar, habelə bu hadisələrin yaraladığı və ya həyatını itirənlərin sayı ilə bağlı daha aydın məlumatlar təqdim olunsa, məqalə daha dolğun olardı. Beynəlxalq təşkilatların və ya insan haqları qruplarının mövqeyinin əlavə olunması məqaləyə əlavə perspektiv qazandırar.

Şərh Yaz