Kəşmirdə Gərginlik Fonunda Amarnath Ziyarəti Başlayır
Hindlilər müsəlman əhalinin üstünlük təşkil etdiyi Hindistan nəzarətindəki Kəşmirdə bir aylıq müqəddəs ziyarətə çıxıblar. İbadət edənlərin əksəriyyəti cümə axşamı, regionu beşinci tammiqyaslı müharibənin astanasına gətirən, aprel ayındakı ölümcül hücumun baş verdiyi əraziyə yaxın yerdən yola düşüb. Qeyd edək ki, bu hücum dörd günlük Hindistan-Pakistan münaqişəsini alovlandırmışdı.
Ötən il yarım milyon dindar Pahalgam şəhəri üzərindəki meşəli Himalay təpələrindəki mağarada yerləşən müqəddəs buz sütunu olan Amarnath ziyarətində iştirak etmişdi. 2025-ci il aprelin 22-də həmin ərazidə silahlı şəxslər 26, əsasən Hindu turisti qətlə yetirmişdi.
Yeni Dehli silahlıların Pakistan tərəfindən dəstəkləndiyini iddia etmiş, İslamabad isə bu iddiaları qətiyyətlə rədd etmişdi. Bu vəziyyət qarşılıqlı diplomatik tədbirlər seriyasına səbəb olmuş və nəticədə 2025-ci il mayın 7-də dörd günlük münaqişə başlamışdı.
Nüvə silahına malik ölkələr arasında 1999-cu ildən bəri ən ciddi qarşıdurma idi. Hər iki tərəfdən raket, pilotsuz uçuş aparatı və artilleriya atəşləri nəticəsində 70-dən çox insan həlak olmuş, lakin 2025-ci il mayın 10-da atəşkəs elan edilmişdi.
Ziyarətin Təhlükəsizlik Tədbirləri Gücləndirilir
Pahalgamdan məlumat verən jurnalist Umar Mehraj bildirib ki, “Əvvəlcə təhlükəsizliklə bağlı narahat olan ziyarətçilər, güclü təhlükəsizlik tədbirlərini gördükdən sonra indi özlərini təhlükəsiz hiss etdiklərini söyləyirlər”.
O əlavə edib: “Aprel hücumu bu ilki ziyarəti daha ehtiyatlı və texnologiya əsaslı edib. İndiyə qədərki ən yüksək təhlükəsizlik səviyyəsi təmin olunub, təxminən 600 əlavə hərbi polis birliyi yerləşdirilib ki, bu da onu ən ciddi mühafizə olunan ziyarətə çevirir”.
Uttar Pradeş ştatından gələn zəvvar Muneshwar Das Şastri AFP agentliyinə açıqlamasında “heç bir qorxu yoxdur” deyib. O vurğulayıb: “Ordumuz hər yerdə keşik çəkir. Heç kim bizə barmaq uzada bilməz”.
Hindistan tədbir üçün təhlükəsizliyi gücləndirib, Hindu dağıdıcılıq tanrısı Şivaya həsr olunmuş yüksək dağ mağarasına gedən çətin yola nəzarət etmək üçün yüksək texnologiyalı nəzarət vasitələri ilə təchiz olunmuş 45 min əsgər yerləşdirib.
Ərazinin polis rəisi VK Birdi bildirib: “Çoxqatlı və dərin təhlükəsizlik tədbirlərimiz var ki, ziyarəti dindarlar üçün təhlükəsiz və rəvan edə bilək”.
Mehraj əlavə edib ki, təhlükəsizlik kameraları və üz tanıma sistemləri kimi müşahidə sistemləri, həmçinin yoxlama məntəqələri quraşdırılıb, hər 100 metrdə (330 fut) hərbi polis postları yerləşdirilib.
İctimai Etibar Geri Qayıdır
Bütün ziyarətçilər qeydiyyatdan keçməli və piyada yola çıxana qədər mühafizə olunan nəqliyyat karvanlarında səyahət etməlidirlər.
Marşrut boyu meşələrdə kamuflyajlı bunkerlər qurulub, burada onlarla müvəqqəti mətbəx pulsuz yemək təmin edir, elektron radio kartlar isə onların yerini müəyyən edir.
Ziyarətçilər mağaraya çatmaq üçün bir neçə gün sərf edə bilərlər. Mağara 3900 metr (12800 fut) yüksəklikdə, ən asan motorlu yoldan təxminən 30 km (20 mil) yuxarıda yerləşir.
Hindistanın Uttar Pradeş ştatından olan 29 yaşlı Ujwal Yadav ziyarətgaha ilk dəfə gələrkən deyib: “Burada törədilən hücum nə olursa olsun, qorxmuram. Mən babanın (buz forması) bir nəzərinə çatmaq üçün gəlmişəm”. O əlavə edib: “Buradakı təhlükəsizlik tədbirləri elədir ki, heç kimə zərər dəyə bilməz”.
Cammu və Kəşmirin Hindistan tərəfindən təyin olunmuş baş idarəçisi Manoj Sinha, “ictimai etibarın geri qayıtdığını” desə də, bu il zəvvar qeydiyyatının 10 faiz azaldığını etiraf edib.
Münaqişənin Kölgəsindəki Müqəddəs Yürüş
Bir vaxtlar az tanınan və yalnız bir neçə min yerli dindarın qatıldığı təvazökar bir ayin olan Amarnath ziyarəti, 1989-cu ildə silahlı üsyan başlayandan bəri genişlənib.
Hindistan hökuməti o vaxtdan bəri avqustun 9-dək davam edən illik tədbiri intensiv şəkildə təşviq edir.
Kəşmirdə Hindistan hərbi mövcudluğuna qarşı vuruşan üsyançılar ziyarətin hədəf olmadığını, lakin onun Hindu hökmranlığını təsdiq etmək üçün istifadə edildiyi təqdirdə hərəkətə keçəcəkləri barədə xəbərdarlıq ediblər.
2025-ci il aprelin 22-də qətlləri törədən silahlılar, Hindistanın yarım milyon əsgər yerləşdirdiyi Kəşmirdə təhlükəsizlik qüvvələrinin axtarışlarına baxmayaraq hələ də azadlıqdadırlar.
2025-ci il iyunun 22-də Hindistanın Milli İstintaq Agentliyi, Pahalgam ərazisindən iki nəfərin həbs edildiyini və onların silahlılara “ərzaq, sığınacaq və logistik dəstək” verdiyini bildirmişdi.
Hindistan polisi üç silahlı şəxs haqqında axtarış elan edib, onlardan ikisinin Pakistan vətəndaşı olduğunu bildirib.
2017-ci ildə şübhəli üsyançılar zəvvar avtobusuna hücum edərək 11 nəfəri qətlə yetirmişdilər.