Leonid meteor yağışı: Zirvəni necə və nə vaxt görmək olar

Hər il təkrarlanan Leonid meteor yağışı zirvə nöqtəsinə çatdığı bu həftə, dünyanın hər yerindən səma həvəskarları füsunkar kosmik mənzərəni izləmək fürsəti əldə edə biləcəklər. EarthSky-ın məlumatına görə, Leonidlər bazar ertəsi, Şərq vaxtı ilə saat 13:00-da ən aktiv fazasına çatacaq. İlk meteorları bazar günü yerli vaxtla saat 23:00-dan etibarən, Şir bürcü üfüqdən yuxarı qalxdıqda görmək mümkündür. Lakin Amerika Meteor Cəmiyyətinin bolid hesabatları üzrə koordinatoru Robert Lunsfordun sözlərinə görə, onları izləmək üçün ən yaxşı vaxt bazar ertəsi səhər saat 04:00-dan gün çıxana qədər olan dövrdür. Lunsford vurğulayıb ki, bir çox meteor axınlarından fərqli olaraq, Leonidlər çox kəskin zirvəyə malikdir və izləmək üçün yalnız bir əlverişli gecə var. Bu qısa müddətli aktivlik Leonid meteor yağışının "ana kometası" olan 55P/Tempel-Tuttle kometası ilə əlaqədardır. Kometanın qalıq izinin kiçik ölçüsü səbəbindən Yer ondan yalnız qısa müddət ərzində keçir. Lunsford bildirib ki, bazar günü gecə saat 23:00 radələrində görünən meteorlar "Yer sürünənləri" olacaq. Bu, onların normaldan daha uzun müddət davam edəcəyi və səmanın böyük bir hissəsini qət edəcəyi anlamına gəlir. O əlavə edib: "Lakin çox sayda görməyəcəksiniz, çünki Leonidlərin böyük hissəsi üfüqdən aşağıya doğru hərəkət edəcək." Açıq havada, saatda 10-15 meteor görmək mümkündür.

Meteor axınları və fırtınalar

Bu il meteor axını gözlənilməsinə baxmayaraq, Leonidlər bəzən saatda ən azı 1000 meteorla müşayiət olunan nəhəng meteor fırtınaları ilə tanınır. Sonuncu Leonid fırtınası 2002-ci ildə baş verib. Lakin ən yaddaqalan fırtınalardan biri 1966-cı ildə qeydə alınıb. Lunsford qeyd edib ki, o zaman "biz Leonid axınlarından birinin tam mərkəzindən keçmişdik və saniyədə 40 meteor sürəti təxmin edilirdi." Həmin fırtına zamanı səmada meteor fəaliyyəti o qədər geniş yayılmışdı ki, meteorlar sanki yağış kimi tökülürdü. Yüksək meteor aktivliyi 55P/Tempel-Tuttle kometasının periheliona – günəşə orbitində ən yaxın nöqtəyə çatması ilə üst-üstə düşür. Kometanın Günəş ətrafında tam dövr etməsi 33 il çəkir, buna görə də daha böyük Leonid meteor yağışıları – və bəzən fırtınaları – təxminən hər 33 ildən bir baş verir. Fırtınanın baş verməsi üçün Yer perihelion zamanı kometanın qalıqlarının sıx hissəsindən keçməlidir, lakin bəzən planetimiz yalnız kənarlarından keçir. Lunsford qeyd edib ki, kometanın orbital dövrü ilə üst-üstə düşəcək növbəti hadisə 2033-cü ildə baş verəcək, lakin bunun bir fırtına olacağı gözlənilmir. O, "Saata təxminən 100 meteor sürəti görə bilərik ki, bu da Geminidlərə bənzəyir, lakin saatda 1000 meteor sürəti ilə müşayiət olunan heç bir fırtına gözləmirik" deyə bildirib. Amerika Meteor Cəmiyyəti və EarthSky-ın məlumatına əsasən, bu il gözlənilən digər iki meteor axınının pik tarixləri aşağıdakılardır:

• Geminidlər: 13-14 Dekabr
• Ursidlər: 21-22 Dekabr

Bu ilin son dolğun superayını da izləməyi unutmayın.

24 saat