"Los Soles" karteli ABŞ tərəfindən terror təşkilatı elan edildi

ABŞ Venesuela hökumətini narkoterrorizmdə ittiham edir. ## Kartel de los Soles: Terror təşkilatı elanı ABŞ hökuməti Venesuelanın Kartel de los Soles adlı təşkilatını xarici terror təşkilatı kimi tanıdı. Bu qərar, ABŞ prezidenti Donald Trampın narkotik maddələrin ölkəyə daxil olmasına qarşı yönəlmiş səylərinin bir parçasıdır. ABŞ, Venesuela prezidenti Nikolas Maduronu bu qrupun lideri olaraq görür. Maduro isə bu ittihamların Trampın onu hakimiyyətdən uzaqlaşdırmaq cəhdi olduğunu iddia edir.

Terror təşkilatı elanı, ABŞ hərbi gəmiləri və 10 mindən çox əsgərinin regionda təlimlərini artırması ilə eyni vaxta təsadüf edir. ABŞ hərbçiləri, həmçinin Venesuela sahillərində narkotik qaçaqmalçılığı ilə məşğul olan və Maduro rejimi ilə əlaqəli olduğu iddia edilən "Tren de Araqua" bandasına qarşı ölümcül zərbələr endirib.

Maduro hökuməti, yayımladığı bəyanatda "mövcud olmayan Kartel de los Solesun terror təşkilatı kimi göstərilməsini qətiyyətlə rədd etdiyini" bildirib. Bəyanatda bu addımın, ABŞ-ın Venesuelaya qarşı qeyri-qanuni müdaxiləsinə bəraət qazandırmaq üçün atılan bir addım olduğu vurğulanıb.

## Kartel de los Soles nədir?

Dövlət katibi Marko Rubio, bu təşkilatın "terror aktları törətməkdə, habelə ABŞ və Avropaya narkotik maddələr daşımaqda" günahkar olduğunu bildirmişdi.

Kartel de los Soles daha əvvəl ABŞ-ın iqtisadi sanksiyalarına da məruz qalmışdı. Xəzinədarlıq katibi Skott Bessent, bu sanksiyaların "Maduro rejiminin Kartel de los Soles kimi terror qrupları vasitəsilə narkoterrorizmi dəstəkləməsini" vurğuladığını qeyd etmişdi.

Bəs bu Kartel de los Soles nədir? Əslində, bu, Latın Amerikası narkotik kartellərindən fərqlənir. Adındakı "günəşlər" Venesuela hərbçilərinin yüksək rütbəli zabitlərinin uniformasında olan nişanlara işarə edir.

Venesuela prokurorları və digər rəsmi şəxslər, 1990-cı illərdə narkotik qaçaqmalçılığından varlanan yüksək rütbəli hərbçilərə işarə etmək üçün bu termindən istifadə etməyə başlamışdılar. Analitiklərə görə, korrupsiya ölkədə yayıldıqca, bu termin qeyri-qanuni mədənçilikdən tutmuş yanacaq və narkotik qaçaqmalçılığına qədər müxtəlif fəaliyyətləri asanlaşdıran və onlardan qazanc əldə edən polis və hökumət rəsmilərinin şəbəkəsini əhatə etməyə başladı.

Bu termin ilk dəfə 2020-ci ildə ABŞ Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən Maduro başda olmaqla, narkoterrorizmdə ittiham olunanlara qarşı istifadə edilib. Ədliyyə Nazirliyi Maduronu Kartel de los Soles vasitəsilə Kolumbiya qiyamçı qrupu FARC ilə birgə kokainin Venesueladan ABŞ-a daşınmasında ittiham edir.

Sələfi

Xarici Terror Təşkilatı statusu əsasən Əl-Qaidə və İŞİD kimi qruplara verilir, lakin Tramp administrasiyası bu statusu narkotik qaçaqmalçılığı və insan alverində ittiham olunan səkkiz Latın Amerikası təşkilatına da şamil edərək, bunun narkoterrorizmlə mübarizə səyi olduğunu bildirib.

## Təşkilat yoxsa şəbəkə?

Bəzi analitiklər Kartel de los Solesun vahid təşkilat olaraq təyin edilməsinin belə mübahisəli olduğunu deyirlər.

Vaşinqton Latın Amerikası Ofisinin direktoru Adam İsaksonun sözlərinə görə, "Kartel de los Soles bir qrup deyil. İnsanların üzvü kimi özlərini tanıdacaqları bir qrup deyil. Onların müntəzəm görüşləri yoxdur. Onların iyerarxiyası yoxdur."

InSight Crime təşkilatı da eyni fikirdədir: "Bu, iyerarxik və ya ideoloji bir qrup deyil. Onun strukturu Venesuelanın əsas hərbi qüvvələrinin daxilində yerləşən dağınıq hüceyrələr şəbəkəsindən ibarətdir."

Təhlildə deyilir ki, "Bu anlayış əsasən hərbi sektorla əlaqələndirilsə də, cinayət ekosisteminə daxil olan digər dövlət qurumları, o cümlədən polis qüvvələri, icra hakimiyyəti və müxtəlif dövlət məmurları da müəyyən edilib."

## ABŞ-ın hərbi əməliyyatları

Son həftələrdə ABŞ ordusu Karib dənizi və Şərqi Sakit okeanda narkotik qaçaqmalçılığı ilə məşğul olduğu iddia edilən qayıqlara qarşı ən azı 21 zərbə endirib, nəticədə onlarla insan həlak olub. Bu, Vaşinqtonda məhkəmədənkənar hücumların qanuniliyi ilə bağlı müzakirələrə səbəb olub.

Tramp administrasiyası, qayıqların narkotik daşıdığı və cinayət təşkilatları tərəfindən idarə olunduğu barədə heç bir dəlil təqdim etmədən bu zərbələri həyata keçirib. Administrasiya, Venesuela sahillərində başlayan və Şərqi Sakit okeana qədər genişlənən hücumların Amerika torpaqlarına narkotik maddələrin çatmasının qarşısını almaq məqsədi daşıdığını bildirir.

Lakin Maduro və bəziləri, ABŞ-ın hərbi əməliyyatlarını və regionda hərbi texnikanın artırılmasını onun devrilməsinə yönəlmiş bir cəhd kimi görürlər.

Müdafiə naziri Pit Hegset deyib ki, Kartel de los Solesun rəsmi olaraq terror təşkilatı kimi tanınması, ABŞ-a Maduroya qarşı mübarizədə "tamamilə yeni imkanlar" verəcək.

Lakin o, bu imkanların nədən ibarət olduğuna dair təfərrüat verməkdən və ya ABŞ ordusunun Venesuela daxilində hədəflərə zərbələr endirməyi planlaşdırıb-planlaşdırmadığı barədə danışmaqdan imtina edib.

ABŞ qoşunları və texnikası Karib dənizinə axın etdiyi müddətdə, Venesuelanın ABŞ tərəfindən dəstəklənən siyasi müxalifəti Maduronun vəzifədən uzaqlaşdırılacağına dair vədlərini daha inamla səsləndirir. Bu isə Tramp administrasiyasının narkotiklərə qarşı mübarizə adlandırdığı əməliyyatın əsl məqsədi ilə bağlı şübhələri artırır.

24 saat