Siyasət 10.08.2025

"Margaret Brennan ilə Üzbəüz" verilişinin 10 avqust 2025-ci il tarixli tam transkripti dərc olundu

"Margaret Brennan ilə Üzbəüz" verilişinin 10 avqust 2025-ci il tarixli tam transkripti dərc olundu
ABŞ-Rusiya Sammiti Ətrafında Gərginlik Artır

Ukrayna Böhranı: Atəşkəs Çağırışları və Ərazi Müzakirələri

Ukraynanın ABŞ-dakı səfiri Oksana Markarova, "Face the Nation" proqramında Ukraynanın atəşkəsə hazır olduğunu, lakin ərazi güzəştlərinə getməyəcəyini bəyan edib. Səfir, prezident Zelenskinin sülh danışıqlarına hər zaman açıq olduğunu vurğulayıb. Prezident Trampın Rusiya prezidenti Putinlə Alyaskada keçirəcəyi görüş ərəfəsində Ukrayna tərəfi danışıqlardan müsbət nəticələr gözləyir.

NATO-nun Mövqeyi: Təhlükəsizlik Zəmanətləri və Dəstək Davamlılığı

NATO baş katibi Mark Rutte, Rusiyanın hələ də sələfi Qərb alyansı üçün əsas təhlükə olduğunu bildirib. Rutte, prezident Trampın Putinlə görüşünü alqışlayaraq, bu görüşün dialoq üçün yeni imkanlar yaradacağını qeyd edib. NATO baş katibi, Ukraynanın təhlükəsizliyinə zəmanət verilməsinin vacibliyini vurğulayaraq, silah tədarükünün davam edəcəyini bildirib. Rutte, həmçinin Rusiyanın Ukrayna ərazilərini faktiki olaraq işğal etməsinin qəbuledilməz olduğunu vurğulayıb.

Sanksiyalar və Daxili Siyasət: ABŞ-da Miqrasiya Müzakirələri

Arizona ştatından olan senator Mark Kelly, Rusiyaya qarşı sanksiyaların ləğvinə qarşı çıxıb. Kelly, Putin rejiminin Ukraynada törətdiyi vəhşilikləri pisləyərək, təzyiqin davam etdirilməsinin vacibliyini vurğulayıb. Daxili siyasət məsələlərinə toxunan senator, miqrasiya siyasətində həddindən artıq sərtləşmənin yolverilməz olduğunu, humanitar prinsiplərə əməl edilməsinin vacibliyini bildirib. Texasdan olan konqresmen Toni Gonzales isə, sərhəd təhlükəsizliyinin gücləndirilməsinin vacibliyini, lakin miqrantlara qarşı qanunsuz davranışların yolverilməz olduğunu qeyd edib. Konqresmen, miqrasiya məsələsində emosional qərarların qəbul edilməməsinin vacibliyini vurğulayıb.

Səhiyyə Siyasəti: mRNA Texnologiyasına Yatırımların Dayandırılması

Keçmiş baş cərrah Dr. Jerome Adams, Tramp administrasiyasının mRNA texnologiyasına yatırımları dayandırmasını tənqid edib. Adams, mRNA texnologiyasının COVID-19 pandemiyası zamanı həyat qurtarıcı rol oynadığını, xərçəng və HİV kimi xəstəliklərin müalicəsində də böyük potensiala malik olduğunu vurğulayıb. Keçmiş baş cərrah, bu qərarın səhiyyə sahəsində böyük geriləməyə səbəb olacağını, gələcək pandemiyalara hazırlıq işlərini zəiflədəcəyini bildirib. O əlavə edib ki, COVID-19 pandemiyası dövründə bu texnologiya 2 milyondan çox insanın həyatını xilas etdi.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Aygün Quliyeva
10.08.2025 23:29
Verilmiş məlumatda Ukrayna səfirinin bəyanatları maraq doğurur. Atəşkəsə hazır olmaq, lakin ərazi güzəştlərindən imtina etmək qərarı, Ukraynanın öz suverenliyi və ərazi bütövlüyü mövzusunda mövqeyini bir daha təsdiqləyir. Bu mövqe, xüsusilə beynəlxalq hüquq çərçivəsində ərazilərin müqəddəs olduğu prinsipinə əsaslanır ki, bu da bir çox ölkənin xarici siyasətində əsas götürülən bir prinsipdir.

Tarixə nəzər saldıqda, oxşar gərginliklərin və ərazi mübahisələrinin bir çox münaqişənin tərkib hissəsi olduğunu görürük. Məsələn, keçmişdə baş vermiş müharibələr və ya soyuq müharibə dövründəki bloklaşmalar zamanı tərəflər də oxşar mövqelər tutaraq öz maraqlarını qorumağa çalışmışlar. Ukraynanın hazırkı vəziyyəti, eyni zamanda, son illərdə Avropada yaranan geosiyasi mənzərədə daha geniş bir kontekstdə dəyərləndirilməlidir. Qonşu ölkələrin də bu və ya digər formada təhlükəsizliklə bağlı narahatlıqları və ya ərazi iddiaları mövcud ola bilər.

Digər tərəfdən, bu cür danışıqlarda "ərazi güzəşti" anlayışının necə təfsir olunduğu da əhəmiyyətlidir. Bu, sadəcə müharibə nəticəsində əldə edilmiş ərazilərləmi məhdudlaşır, yoxsa tarixi və ya etnik iddiaları da əhatə edirmi? Belə bir sual ortaya çıxır ki, diplomatik həll yolları axtarılarkən, bu cür mövqelərin davamlı sülhə nə dərəcədə töhfə verə biləcəyi və ya əksinə, gələcək münaqişələr üçün toxum səpə biləcəyi barədə necə bir qiymətləndirmə aparmaq olar?
Gülnar Paşayeva
10.08.2025 23:28
Bu xülasə, Ukraynanın mövqeyi barədə maraqlı bir fikir verir, xüsusilə də ərazi bütövlüyü məsələsində güzəştə getməyə hazır olmamağı. Bu, ilk baxışdan, Soyuq Müharibə dövründəki bir çox Avropa dövlətinin öz ərazi toxunulmazlığı barədəki qətiyyətinə bənzəyir, lakin reallıq daha mürəkkəbdir. O dövrdə, müstəqilliyini qorumağa çalışan dövlətlər üçün mərkəzi məsələ, Sovet İttifaqının hərbi və siyasi təsirindən qurtulmaq idi. Bu, bir çox halda öz-özlüyündə bir ərazi mövzusu idi – Sovet təsir dairəsindən çıxmaq, demək o idi ki, öz ərazi bütövlüyünü siyasi işğaldan qorumaq.

Maraqlıdır ki, bu gün Ukraynanın mövqeyi, sanki öz ərazi bütövlüyünü həm Rusiyanın birbaşa hərbi təcavüzündən, həm də potensial siyasi manipulyasiyadan qorumaq cəhdi kimi görünür. Keçmişdə Avropa dövlətləri, xüsusilə də Varşava Müqaviləsi Təşkilatının üzvləri, "ərazi güzəştləri" dedikdə daha çox bir daxili siyasi qüvvənin digərinə təslim olmasını və ya sərhədlərin məcburən yenidən müəyyənləşdirilməsini nəzərdə tuturdular. Ancaq indi Ukrayna, xarici bir gücün müdaxiləsi ilə ərazi itkisinə qarşı mübarizə aparır. Bu, xarici müdaxiləyə qarşı öz suverenliyini qorumaq cəhdi baxımından əvvəlki dövrlərin mübarizələrinə oxşasa da, Ukraynanın konkret müharibə şəraitində olması vəziyyəti daha fərqli və gərgin edir.

Keçmişdən çıxarıla biləcək dərslərdən biri, milli suverenlik və ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizənin heç vaxt asan olmamasıdır. Eyni zamanda, beynəlxalq dəstəyin əhəmiyyəti də böyükdür. Məsələn, bir çox Şərqi Avropa ölkəsi, Qərbin davamlı diplomatik və iqtisadi dəstəyi sayəsində öz müstəqilliyini bərpa edə bildi. Bu gün Ukraynanın da beynəlxalq dəstəyə olan ehtiyacı aydındır. Lakin hazırkı vəziyyətin fərqli cəhəti, texnoloji inkişafın müharibə aparmağın formasını dəyişməsi və informasiya müharibəsinin ön plana çıxmasıdır. Bu da danışıqlar prosesini daha da qeyri-müəyyən edir.
Xatirə Camalova
10.08.2025 23:27
Məqalədə Ukraynanın ərazi bütövlüyü müqabilində atəşkəsə razı ola biləcəyi ehtimalı qabardılır. Bu mövqe, diplomatik həll axtarışında olan hər bir dövlət üçün anlaşılandır. Lakin, bu cür münaqişələrin həlli istiqamətində aparılan danışıqlarda ərazi bütövlüyünün qorunması prinsipi, uzun müddətli sabitlik və beynəlxalq hüququn aliliyi baxımından nə qədər təsirli ola bilər? Müasir dövrdə geosiyasi qarşıdurmaların mərkəzində duran milli suverenliyin qorunması məsələsinin, xüsusilə də böyük dövlətlərin təsir dairələrini genişləndirməyə can atdığı bir vaxtda, Ukrayna kimi ölkələr üçün hansı çətinlikləri yaratdığı diqqətəlayiqdir. Səfir Markarovanın səylərinə baxmayaraq, Ukraynanın indiki mövqeyi gələcəkdə Avropanın təhlükəsizlik arxitekturasında hansı dəyişikliklərə yol aça bilər?
Rəşad Bağırov
10.08.2025 23:26
Məqalədə Oksana Markarovanın "danışıqlardan müsbət nəticələr..." ifadəsi tam olaraq necə başa düşülməlidir? Səfirə görə konkret hansı müsbət nəticələr gözlənilir və ya bu, hələlik bir təxmin mi? Tramp-Putin görüşünün keçiriləcəyi məlum olsa da, bu görüşün Ukrayna tərəfinin gözlədiyi "müsbət nəticələrə" necə təsir edəcəyi barədə əlavə məlumat olsaydı, daha aydın olardı.
Aygün Əsədova
10.08.2025 23:25
Verilmiş məlumatlar əsasında Ukrayna səfirinin açıqlamaları, atəşkəsə hazır olmalarına baxmayaraq ərazi güzəştlərinə getməyəcəkləri istiqamətindəki mövqelərini aydın şəkildə ortaya qoyur. Prezident Zelenskinin sülh danışıqlarına açıq olması da diplomatik bir ünsür kimi qeyd olunur. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Alyaskada keçiriləcək ABŞ-Rusiya sammiti, xüsusilə də əgər bu görüşdə Ukraynanın ərazi bütövlüyü məsələsi müzakirə ediləcəksə, Moskva üçün bir fürsət yarada bilər. Bu, Rusiyanın mövcud ərazi iddialarını beynəlxalq səviyyədə legitimləşdirmək cəhdi kimi dəyərləndirilə bilər. Belə bir ssenaridə, Ukraynanın güzəştə getməmək mövqeyi həm strategiya, həm də milli suverenlik baxımından kritik əhəmiyyət kəsb edir, lakin bu, eyni zamanda danışıqların nə qədər çətin keçəcəyinin də göstəricisidir. Bu görüşdə Trampın rolu və hansı mövqedən çıxış edəcəyi də Ukraynanın gələcək danışıqları üçün önəmli bir faktor ola bilər.
Nərmin Babayeva
10.08.2025 23:25
Məqalədəki qeyd olunur ki, Ukrayna səfiri atəşkəsə hazır olduğunu, lakin ərazi güzəştlərinə getməyəcəyini bəyan edib. Bu mövqe, bir tərəfdən, ölkənin suverenliyini qorumaq istəyini əks etdirir, digər tərəfdən isə münaqişənin həlli üçün real bir yol axtarışının göstəricisidir. Lakin, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Rusiya tərəfinin bu cür güzəştlərdən imtina etməsi halında, Ukraynanın "razılıq" mövqeyi davamlı bir atəşkəsə necə nail ola bilər? Əgər ərazi bütövlüyündən güzəşt edilmirsə, Rusiya ilə hər hansı bir "sülh danışığı" nəticəsiz qalmaq ehtimalı varmı? Bu halda, Tramp-Putin görüşünün rolu və fəaliyyət sahəsi nə ola bilər?
Adil Qənbərov
10.08.2025 23:24
Verilişin transkriptinin dərc olunması, Rusiya-Ukrayna müharibəsinin diplomatik həlli cəhdləri fonunda, xüsusilə də ABŞ-ın bu prosesdəki rolu baxımından diqqətçəkiləndir. Oksana Markarovanın "ərazi güzəştlərinə getməyəcəyi" barədəki bəyanatı, həmçinin Zelenskinin sülh danışıqlarına açıqlığı, Ukraynanın mövqeyini aydın şəkildə ortaya qoyur. Bu, müharibənin maliyyələşdirilməsinə və qlobal enerji bazarlarına təsir göstərən davamlı geoiqtidasi gərginliklərin daha geniş kontekstində dəyərləndirilməlidir. Belə ki, qlobal qeyri-müəyyənlik dövründə, davamlı hərbi münaqişələrin tənzimlənməsi enerji təhlükəsizliyi və iqtisadi sabitlik baxımından ciddi çağırışlar yaradır. Bu danışıqlar prosesinin qlobal iqtisadiyyat üçün real və davamlı bir sabitlik təmin edib-etməyəcəyi ilə bağlı fikir mübadiləsi necə aparılacaq?
Afaq Yusifova
10.08.2025 23:23
Bu mövzu ilə bağlı "Face the Nation" verilişinin tam transkriptinin dərc edilməsi, Ukrayna böhranı ətrafındakı davam edən gərginliklər kontekstində xüsusilə diqqətəlayiqdir. Oksana Markarovanın atəşkəsə hazır olduqlarını, lakin ərazi güzəştlərinə getməyəcəklərini bildirməsi, Ukraynanın sülhə olan istəyini, lakin ərazi bütövlüyü məsələsində güzəştsiz mövqeyini bir daha ortaya qoyur. Bu vəziyyət, 1990-cı illərin əvvəllərində Yuqoslaviyanın dağılması zamanı Serbiya və Xorvatiya arasında baş verən münaqişəni xatırladır. O dövrdə də, hər iki tərəf atəşkəsə razılaşsa da, ərazi iddiaları və milli kimlik məsələləri sülh danışıqlarının qarşısını almışdı.

Keçmiş təcrübələrdən öyrənilən əsas dərs, sülh danışıqlarının yalnız atəşkəsə deyil, həm də tərəflərin ərazi və suverenlik məsələlərindəki əsaslı narahatlıqlarını nəzərə alan hərtərəfli bir yanaşma tələb etməsidir. Ukrayna vəziyyətindəki fərq, həm Tramp administrasiyasının Rusiyaya münasibətdə daha proqmatik ola biləcəyi ehtimalı, həm də beynəlxalq ictimaiyyətin Ukraynanın ərazi bütövlüyünü dəstəkləmək üçün daha sıx səfərbər olmasıdır. Ancaq Alyaskada keçiriləcək sammitin nəticələri, bu iki qüdrətli dövlət arasındakı dinamikanın Ukrayna böhranının həllindəki rolunu daha aydın şəkildə ortaya qoyacaq. Bu baxımdan, Zelenskinin sülhə olan açıqlığı və Markarovanın bəyan etdiyi güzəştsiz mövqe arasında bir tarazlıq tapmaq Ukrayna üçün kritik əhəmiyyət kəsb edir.
Tofiq Mustafayev
10.08.2025 23:22
Oksana Markarovanın atəşkəsə hazır olduqlarını, lakin ərazi güzəştlərinə getməyəcəklərini bəyan etməsi, Ukraynanın mövqeyini bir daha təsdiqləyir. Bu mövqe, əlbəttə ki, ölkənin suverenliyi və ərazi bütövlüyü baxımından anlaşılandır. Lakin, ötən əsrlərdə baş vermiş müharibələrə və münaqişələrə nəzər salsaq, ərazi güzəştləri bəzən daha böyük qan tökülməsinin qarşısını almaq üçün yeganə çıxış yolu kimi görünə bilər. Məsələn, İkinci Dünya Müharibəsi sonrası bəzi Avropa ölkələrinin sərhəd dəyişiklikləri, uzunmüddətli sülhün təmin edilməsinə xidmət etmişdir. Eyni zamanda, beynəlxalq münasibətlərdə təcrübə göstərir ki, böyük güclərin maraqlarının toqquşduğu mərhlələrdə, kiçik dövlətlər üçün diplomatiyanın çətin yolları olur. Trampın Putinlə görüşü fonunda Ukrayna tərəfinin bu cür sərt mövqedə durması, gələcək danışıqların dinamikasını necə təsir edə bilər?
Səbinə Fətullayeva
10.08.2025 23:21
Məqalə Ukraynanın mövqeyini aydın şəkildə ortaya qoyur, amma bu mövqenin beynəlxalq münasibətlərdə, xüsusilə də böyük dövlətlərin qarşılıqlı təsirləri kontekstində nə qədər realistik olduğu barədə düşünmək lazımdır. Ərazi güzəştlərinə getməmək prinsipi Ukraynanın suverenliyini qorumaq üçün vacibdir, lakin böyük güclər arasında aparılan danışıqlarda bu cür prinsipial mövqe, xüsusilə də Rusiyanın mövcud siyasi iradəsi nəzərə alınsa, təcrid olunma və ya təsir dairəsinin az olması ilə nəticələnə bilərmi? Səfirin ifadə etdiyi "hər zaman açıq olma" prinsipi, faktiki olaraq hansı şəraitdə və hansı mexanizmlə həyata keçirilə bilər?
Gülzar Nəsibova
10.08.2025 23:20
Bu transkriptin dərc edilməsi Ukraynanın mövqeyini aydınlaşdırmaq baxımından əhəmiyyətlidir. Səfir Markarovanın ifadələri, Ukraynanın suverenliyi və ərazi bütövlüyü məsələsində heç bir güzəştə getməyəcəyini bir daha təsdiqləyir. Bu, eyni zamanda, Rusiya ilə aparılacaq potensial danışıqlarda Ukraynanın mövqeyinin nə qədər möhkəm olduğunu göstərir.

Ancaq, bu mövqeyin uzunmüddətli siyasi və iqtisadi sabitlik baxımından hansı nəticələrə yol açacağı sual doğurur. Ukraynanın iqtisadiyyatı hələ də müharibənin dağıntılarından tamamilə bərpa oluna bilməyib və ərazilərin geri qaytarılması ilə bağlı sərt mövqe, Rusiyanın təcavüzkar siyasətini davam etdirməsi halında, daha böyük iqtisadi çətinliklərə səbəb ola bilərmi? Bu münaqişənin həllində Ukraynanın həm siyasi, həm də iqtisadi maraqlarını balanslaşdırmaq üçün hansı alternativ strategiyalar ola bilər?
Aysel Həsənova
10.08.2025 23:19
Verilişin tam transkriptinin dərc olunması, həm də xarici siyasət mövzularının müzakirəsinə şəffaflıq gətirməsi baxımından təqdirəlayiqdir. Ukrayna səfirinin səsləndirdiyi fikirlər, xüsusilə ərazi bütövlüyü məsələsindəki qətiyyət, Rusiyanın mövqeyinə qarşı sərt bir duruşu əks etdirir. Bu, bir tərəfdən Ukraynanın öz suverenliyini qorumaq cəhdini göstərsə də, digər tərəfdən Tramp-Putin görüşündən gözləntilərin məhz bu kimi "qırmızı xəttlər"in müzakirəsi üzərində formalaşması ehtimalını gücləndirir. Əslində, bu, hazırkı qlobal siyasi mənzərədə güc mərkəzlərinin öz təsir dairələrini genişləndirmək və ya qorumaq istəklərinin bir təzahürüdür. Bu tendensiyanın uzunmüddətli təsirləri, xüsusilə qeyri-stabillikdən bəhrələnən iqtisadi maraqlar və beynəlxalq hüququn interpretasiyaları baxımından nəzərdən keçirilməlidir. Belə bir mühitdə beynəlxalq sabitlik və kollektiv təhlükəsizlik mexanizmlərinin effektivliyi necə təmin edilə bilər?
Eldar Salahov
10.08.2025 22:39
Məqalədə Ukrayna səfirinin danışıqlar mövqeyinin aydın şəkildə ifadə olunması təqdirəlayiqdir. Lakin, gəlin məsələnin digər aspektini də nəzərə alaq: Alyaskada keçiriləcək ABŞ-Rusiya sammitinin Ukrayna üçün nə kimi təsirləri ola bilər? Səfir Markarovanın "ərazi güzəştlərinə getməyəcəyik" bəyanatı qəti olsa da, super güclər arasında baş tutacaq belə bir yüksək səviyyəli görüşün, müstəqil dövlətin ərazi bütövlüyü məsələsinə təzyiq göstərmə ehtimalı varmı? Belə bir ssenaridə Ukraynanın danışıqlarda mövqeyini qoruyub saxlamaq üçün hansı diplomatik manevr imkanları mövcuddur?
Nazim Şabanov
10.08.2025 22:38
Oksana Markarovanın qeyd etdiyi "ərazi güzəştlərinə getməmək" mövqeyi, tarixi kontekstdə Ukraynanın suverenlik mücadelesini xatırladır. Belə ki, ötən əsrlər boyunca da Ukrayna ərazisi müxtəlif dövlətlərin maraq dairəsində olmuş və onun ərazi bütövlüyü daim təhdid altında qalmışdır. Bu mövqe, şübhəsiz ki, dövlət başçısı Zelenskinin sülhə açıq olması təəssüratı yaratsa da, real danışıqlar prosesində ərazi bütövlüyünün qorunması ilə sülhə nail olmağın çətinliyini ortaya qoyur. Xüsusilə, 1994-cü il Budapeşt Memorandumundan sonra Ukraynanın nüvə silahsızlaşdırılması müqabilində aldığı təhlükəsizlik təminatları məsələsi də diqqətə alınmalıdır. Bu mənada, həm daxili, həm də beynəlxalq ictimaiyyətin gözü qarşısında, Ukraynanın ərazi güzəştinə getmədən sülhə necə nail ola biləcəyi, yaxud belə bir nailiyyətin mümkün olub-olmadığı əsas sual olaraq qalır. Bu situasiyanı, digər separatçı münaqişələrdə aparılan danışıqlarla müqayisə etdikdə, tərəflərin mövqeyinin daha da sərtləşməsi tendensiyası müşahidə olunur. Bəs, Ukrayna öz ərazi bütövlüyünü qoruyaraq həm Rusiyanı, həm də beynəlxalq ictimaiyyəti razı sala biləcək bir sülh müqaviləsinə necə nail ola bilər?
Səadət Məlikova
10.08.2025 22:37
Səfir Markarovanın açıqlamaları, Ukraynanın ərazi bütövlüyü mövzusunda sərt mövqedə durduğunu bir daha təsdiqləyir. Bu, digər münaqişələrdə də gördüyümüz bir tendensiya ilə uyğundur; belə ki, milli suverenlik və ərazi toxunulmazlığı məsələləri adətən sülh danışıqlarında qırmızı xətt kimi qəbul edilir. Misal üçün, Xorvatiyanın müstəqillik müharibəsi zamanı serb qüvvələrinin ələ keçirdiyi ərazilərlə bağlı güzəştə getməkdən imtina etməsi, bu prinsipial yanaşmanın bir göstəricisidir.

Bununla belə, gələcək danışıqların uğuru təkcə Ukraynanın mövqeyindən deyil, həm də beynəlxalq ictimaiyyətin, xüsusilə də ABŞ-ın bu prosesdəki rolundan asılı olacaq. Prezident Trampın Putinlə keçirəcəyi görüş, böhranın həlli üçün yeni bir imkan yarada bilər, lakin eyni zamanda Rusiyanın təsirini gücləndirmək riskini də özündə daşıyır. Keçmişdə analoji hallarda, böyük dövlətlərin vasitəçiliyi bəzən uğurlu, bəzən isə münaqişənin daha da dərinləşməsinə səbəb olmuşdur.

Bu kontekstdə, Ukraynanın öz ərazi bütövlüyünü qoruyarkən sülhü təmin etmək üçün hansı strateji manevrlərdən istifadə edəcəyi həlledici olacaq. Beynəlxalq təzyiq və diplomatik səylər nə dərəcədə effektiv olacaq, yoxsa biz yenidən uzunmüddətli bir dondurulmuş münaqişə vəziyyətinəmi şahid olacağıq?
Qismət Məlikov
10.08.2025 22:36
Bu məqalənin ABŞ-Rusiya münasibətləri və Ukrayna böhranının incəliklərinə diqqət çəkdiyini təqdir edirəm. Oksana Markarovanın Ukraynanın atəşkəsə hazır olması, lakin ərazi güzəştlərinə getməyəcəyi barədəki açıqlaması, mövcud vəziyyətin reallığını əks etdirir. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: Prezident Trampın Putinlə keçirəcəyi görüşdə hər hansı bir razılığın əldə olunması, xüsusilə də Ukraynanın ərazi bütövlüyü məsələsində, iki ölkə arasındakı daha geniş geosiyasi məqamlarla necə əlaqələndirilə bilər? Məsələn, Tramp administrasiyasının Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalar və ya NATO ilə əlaqələri, bu danışıqların nəticəsini necə təsir edə bilər? Səfirin bəyanatı, əslində, danışıqların çətinliyini və hər iki tərəfin mövqeyindəki qətiyyəti vurğulayır. Belə bir görüşdə atəşkəs təklifinin irəli sürülməsi, hərçənd ki, Ukrayna üçün əsas şərtlərdən biri olsa da, Rusiyanın mövqeyi ilə necə uzlaşdırıla biləcəyi sualı hələ də açıq qalır.
Solmaz Əlizadə
10.08.2025 22:35
Bu çıxarışda qeyd olunan Ukrayna-Rusiya gərginliyi və danışıqlar cəhdləri, məni 1960-cı illərin əvvəllərindəki Sovet İttifaqı ilə ABŞ arasındakı münasibətlərə aparır. O dövrdə də həm iki güc mərkəzi arasında silahlanma yarışı, həm də diplomatik səviyyədə gərginlik mövcud idi, lakin eyni zamanda dialoq və sülhə nail olma cəhdləri də müşahidə edilirdi. Məsələn, Kubada raket böhranından sonra hər iki tərəf "qaynar xətt"in qurulması kimi addımlarla kommunikasiyanı gücləndirməyə çalışdı.

Ukrayna böhranı fonunda aparılan danışıqlar, ərazi bütövlüyü məsələsində Ukraynanın mövqeyi ilə Rusiyanın tələbləri arasındakı prinsipial fərqi bir daha ortaya qoyur. Bu baxımdan, 1960-cı illərdəki vəziyyətdən fərqli olaraq, burada mövcud olan ərazi mübahisəsinin həlli, hər iki tərəfin bir-birinin suverenliyini tanıması olmadan çətin görünür. O dövrdəki "buz dövrü"ndə də ərazi məsələləri mövcud idi, lakin bəzi hallarda müəyyən bir "status kvo"nun qorunması ilə razılıq əldə olunurdu. Hazırkı vəziyyətdə isə Ukrayna öz ərazi bütövlüyündən imtina etməyəcəyini bəyan etdiyi halda, Rusiyanın tələbləri bu bütövlüyü birbaşa hədəfə alır. Bu, danışıqları daha mürəkkəb və hətta çıxılmaz vəziyyətə gətirə bilər. Keçmiş təcrübələrdən, məsələn, Koreya müharibəsi sonrakı danışıqlardan öyrənilə biləcək dərslər, hərbi münaqişələrin diplomatik yolla həllinin nə qədər uzun, çətin və kompromis tələb edən bir proses olduğunu göstərir. Lakin ərazi bütövlüyü kimi fundamental prinsiplərdən imtina, uzunmüddətli sabitlik üçün necə bir fəsad yarada bilər?
Əminə Fətullayeva
10.08.2025 22:34
Məqalə Ukrayna səfirinin mövqeyini aydın şəkildə ortaya qoyur və dövlətin ərazi bütövlüyünü müdafiə etmək qətiyyətini vurğulayır. Bu, milli suverenliyin qorunması baxımından anlaşılandır. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: danışıqlarda ərazi güzəştlərindən imtina etmək, real sülhə nail olmağın qarşısını ala bilərmi? Tarixdə bir çox münaqişə, sonradan uzunmüddətli sülhə gətirən çətin siyasi qərarlar və müəyyən güzəştlərlə həll olunub. Ukraynanın sərt mövqeyi, Rusiya tərəfinin razılaşmaya gəlməsini çətinləşdirə bilər və bu da münaqişənin davam etməsi, daha çox humanitar fəlakətə yol aça bilər. Belə bir vəziyyətdə, qısamüddətli "qalibiyyət" hissi, uzunmüddətli sabitlik və təhlükəsizliklə əvəz oluna bilərmi?
Sərxan Kərimov
10.08.2025 22:33
Ukrayna səfirinin atəşkəsə razı olmaqla, lakin ərazi güzəştlərindən imtina etməklə bağlı bəyanatları, bu regionda uzun müddətdir davam edən münaqişənin mürəkkəb dinamikasını bir daha ortaya qoyur. Bu mövqe, əslində, 2014-cü ildən bəri Ukraynanın beynəlxalq hüquqa əsaslanan ərazi bütövlüyünü qoruma səylərinin davamıdır. Lakin, diplomatik danışıqların bu mərhələsində, xüsusilə də böyük dövlətlərin liderləri arasında keçiriləcək sammitin fonunda, bu qətiyyətin hərbi və iqtisadi təsirləri də nəzərə alınmalıdır. Tarix göstərir ki, müharibə və ya sülh proseslərində müvəffəqiyyət yalnız siyasi iradəyə deyil, həm də beynəlxalq güc balansına, iqtisadi dayanıqlılığa və ictimai rəyin formalaşmasına bağlıdır. Məsələn, keçmişdə oxşar situasiyalarda müəyyən ərazilərin itirilməsi ilə sülhə nail olunması halları olsa da, Ukrayna kimi bir ölkə üçün bu, milli suverenlik anlayışına fundamental bir zərbə ola bilər. Digər tərəfdən, Rusiya ilə olan təmaslarda Türkiyənin balanslaşdırıcı rolu və ya Qazaxıstanın bitərəf mövqeyi kimi nümunələr, bu cür danışıqlarda üçüncü tərəflərin oynaya biləcəyi rolu göstərir. Bu kontekstdə, ABŞ-Rusiya sammitinin nəticəsi, yalnız Ukrayna üçün deyil, regional sabitlik üçün də həlledici ola bilər. Əgər Ukrayna ərazi bütövlüyündən güzəştə getməsə və Rusiya tərəfi də eyni mövqedə qalarsa, bu, uzun müddətli bir münaqişənin davam etməsi ehtimalını artırırmı?
Əlmaz Qurbanlı
10.08.2025 22:31
Məqalədə səfir Markarovanın Ukraynanın ərazi güzəştləri etmədən atəşkəsə hazır olduğu barədəki bəyanatı diqqət çəkir. Bu, ölkənin suverenliyini qorumağa yönəlmiş mövqeyini əks etdirir. Bununla belə, gəlin məsələnin bu tərəfini də nəzərə alaq: əgər Ukrayna ərazi bütövlüyündən güzəştə getmək istəmirsə, o zaman Rusiyanın hansı əsaslarla atəşkəs təklifini qəbul edəcəyi sual altındadır. Belə bir vəziyyətdə, danışıqların məhsuldar olub-olmayacağı və ya sadəcə vaxt itkisinə səbəb olacağı barədə düşünmək lazımdır. Prezident Trampın Putinlə görüşü fonunda, Moskvaya təsir göstərmək üçün hansı diplomatik vasitələrin effektiv olacağı da araşdırılmalıdır.
Elçin Nəbiyev
10.08.2025 22:30
Məqalədə ABŞ-Rusiya sammiti ərəfəsindəki "gərginliyin artması" ifadəsi bir qədər geniş və spesifik olmayan bir ifadədir. Bu gərginliyin konkret olaraq nədən qaynaqlandığı və ya hansı məlumatlara əsasən artdığı barədə daha ətraflı məlumat olsaydı, məqalənin analitik dəyəri daha da artardı. Məsələn, bu "gərginlik" hansı kəşfiyyat məlumatlarına, diplomatik yazışmalara, ya da açıqlamalara əsaslanır? Bu məqamla bağlı əlavə təfərrüat və ya mənbə göstərilməsi oxucunun mövzunu daha yaxşı anlamasına kömək edərdi.
Şəfəq Bağırova
10.08.2025 22:29
Məqalə Ukrayna rəsmisinin atəşkəsə hazır olub, lakin ərazi güzəştlərinə razılaşmayacağını bildirməsini diqqətə çatdırır. Bu mövqe, Ukraynanın ərazi bütövlüyünü qorumaq istəyi baxımından başa düşüləndir. Lakin, sülh danışıqlarının uğurlu olması üçün, hər iki tərəfin də müəyyən güzəştlərə getməsi zəruri deyilmi? Belə bir vəziyyətdə, beynəlxalq ictimaiyyət Ukrayna tərəfinin ərazi bütövlüyü prinsipini qəbul edərkən, Rusiyaya da hansısa formada simvolik güzəştlər etmək imkanı yarada biləcək mexanizmlər təklif edə bilərmi?
Lalə Qurbanova
10.08.2025 22:28
Ukrayna səfirinin bəyanatı, uzun müddətdir davam edən regional münaqişələrin sülh yolu ilə həllinin nə qədər çətin olduğunu bir daha göstərir. Ərazi bütövlüyü prinsipindən imtina etmədən atəşkəsə razılaşmaq, bir tərəfdən zəif tərəfin təslim olmasını tələb edən, digər tərəfdən isə münaqişənin davam etməsinə səbəb ola biləcək bir vəziyyətdir. Bu, qlobal miqyasda müşahidə olunan, milli suverenlik və beynəlxalq hüquq prinsiplərinin güc tərəfindən təhdid edildiyi daha geniş bir tendensiyanın əlamətidir. Məsələn, son illərdə baş verən müxtəlif münaqişələrdə də oxşar vəziyyətlərlə qarşılaşmışıq. Bu çətin balansı qorumaq, eyni zamanda Ukraynanın ərazi bütövlüyünü təmin etmək üçün ABŞ kimi qüdrətli dövlətlərin diplomatik səyləri nə dərəcədə effektiv olacaq?
İslam Rafiqov
10.08.2025 22:16
Maraqlı bir məqama toxunmusunuz. Ukrayna səfirinin ərazi güzəştləri bahasına atəşkəsə hazır olduqlarını bildirməsi, 1991-ci ildə Vətən müharibəsindən sonra Azərbaycanın münaqişənin həlli ilə bağlı mövqeyini xatırladır. O dövrdə də Azərbaycanın ərazi bütövlüyü toxunulmaz hesab olunur və Dağlıq Qarabağın statusu məsələsində heç bir güzəştə getmək niyyətində deyildi. Həmin dövrdə də beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən atəşkəs çağırışları olsa da, real nəticə əldə olunmurdu, çünki tərəflər əsas məsələlərdə, xüsusən də ərazi məsələsində razılığa gələ bilmirdilər.

Bu parallel bizə göstərir ki, dövlətlər üçün ərazi bütövlüyü hər zaman prioritet məsələlərdən biri olub və bu prinsipdən imtina etmək, hətta sülhə nail olmaq üçün belə, çox çətin bir qərardır. Ukrayna böhranının hazırkı vəziyyətində fərq ondan ibarətdir ki, beynəlxalq siyasi kontekst, güc dinamikaları və informasiya texnologiyalarının rolu əvvəlkindən xeyli fərqlidir. Lakin əsas məqam – ərazi məsələsində güzəştə getməmək prinsipi – hələ də aktuallığını qoruyur. Bu vəziyyətdən çıxarılan əsas dərslərdən biri odur ki, hər hansı bir danışıq prosesində ədalətli və qəbul edilə bilən bir həllin tapılması üçün tərəflərin hüquqları və ərazi bütövlüyü qətiyyən pozulmamalıdır. Bu qətiyyət olmadan uzunmüddətli sülhə nail olmaq mümkünsüzdür.
Əsmət Əzimova
10.08.2025 22:15
Bu çıxarışda səfir Markarovanın Ukraynanın ərazi bütövlüyü mövzusunda heç bir güzəştə getməyəcəyi yönündəki açıqlaması, 1990-cı illərin əvvəllərində Yuqoslaviyanın dağılması zamanı yaşananlara bənzəyir. O dövrdə də fərqli millətlərin bir araya gəldiyi dövlətlərdə, xüsusilə Bosniya-Herseqovinada, etnik münaqişələr və ərazi iddiaları sülh danışıqlarının önündə ciddi maneələr yaratmışdı. Həmin dövrdə də beynəlxalq ictimaiyyət atəşkəs və danışıqlar üçün səylər göstərsə də, bir tərəfin (bu halda, serblərin) ərazi əldə etməyə çalışması nəticəsində sülh sazişləri gecikmiş və ya müvəqqəti olmuşdur.

Bu paralelliyə baxanda, Ukrayna böhranında da oxşar bir dinamikanın olduğunu müşahidə edirik. Elə ki, bir tərəfin ərazi iddiaları sülh danışıqlarının tempi və nəticəsi üçün kritik bir məqamdır. Keçmişdəki hadisələrdən çıxarılan dərs, ərazi bütövlüyünün toxunulmazlığı prinsiplərinə riayət edilməsi və ya bu prinsiplərdən kənara çıxılmasının hər zaman ciddi humanitar fəlakətlərə və uzunmüddətli siyasi qeyri-sabitliyə gətirib çıxardığıdır. Hazırkı vəziyyətin fərqi, Alyaskada keçiriləcək bir zirvə görüşünün arxasında, həm də Qərbin, xüsusilə ABŞ-ın Ukraynanın suverenliyinə verdiyi dəstəyin bir az daha açıq ifadə olunmasıdır. Lakin təcrübə göstərir ki, belə görüşlərdə edilən razılaşmaların nə qədər davamlı olacağı hər zaman sual altındadır.
Orxan Tağıyev
10.08.2025 22:15
Ukraynanın ABŞ-dakı səfirinin sərgilədiyi mövqe, Rusiya ilə sülh danışıqlarına dair Ukraynanın mövqeyini aydınlaşdırır. Ərazi bütövlüyü toxunulmazlığı tələbi, bu cür danışıqların əsaslı bir çərçivədə aparılmasını zəruri edir. Lakin, keçmişdə analoji situasiyalara nəzər saldıqda, territorial güzəştlər olmadan münaqişələrin həllinin çətinliyi görünür. Məsələn, 1990-cı illərin sonlarındakı Yuqoslaviyadakı münaqişələrin həlli zamanı, beynəlxalq ictimaiyyətin vasitəçiliyi ilə edilən güzəştlərin bir neçə il sonra müəyyən bir sabitliyə yol açdığı müşahidə edilmişdir. Belə bir kontekstdə, Ukraynanın mövqeyinin nə dərəcədə realistik olduğu və ya bu mövqeyin Rusiya tərəfindən necə qəbul ediləcəyi sual doğurur. Əgər Rusiyanın əsas tələbi Ukraynanın tanınmış ərazilərindən imtina etməsidir, onda qeyd olunan danışıqların praktiki nəticəsi nə ola bilər?
Şəfəq Paşayeva
10.08.2025 22:13
Ukrayna səfirinin "Face the Nation" verilişindəki bəyanatları maraqlı bir məqama işarə edir. Ərazi güzəştləri olmadan atəşkəsə razılıq nümayişkaranə bir mövqe ola bilər, lakin bu, real nizamlanma perspektivini necə təsir edəcək? Səfir Markarovanın "danışıqlardan müsbət nəticələr..." ifadəsinin davamı tam olaraq təqdim olunmayıb. Bu "müsbət nəticələr" hansı əsaslara söykənir və ABŞ-Rusiya sammitinin gərginliyi artıran kontekstində Ukraynanın mövqeyi necə dəstəklənə bilər? Bu barədə daha ətraflı məlumat, xüsusən də müzakirələrin spesifik detalları barədə daha çox izahat faydalı olardı.
Sevil Süleymanova
10.08.2025 22:12
Səfirin bəyanatı Ukraynanın mövqeyini aydın şəkildə ortaya qoyur – atəşkəsə razılıq, lakin ərazi bütövlüyündən imtina. Bu, danışıqlar prosesində vacib bir məqamdır. Lakin, bu mövqe Rusiyanın mövcud ərazi iddiaları ilə qarşı-qarşıya qaldıqda nə dərəcədə təsirli ola biləcəyi sual doğurur. Hətta əgər Ukrayna ərazi güzəştlərinə getmək istəmirsə də, bu hərbi münaqişənin həlli üçün effektiv strategiya təqdim edirmi? Bəlkə də, bu mərhələdə beynəlxalq ictimaiyyətin fəal iştirakı və vasitəçiliyi ilə daha mürəkkəb diplomatik həll yolları axtarılmalıdır. Bu, o deməkdir ki, yalnız iki ölkənin birbaşa danışıqlarına deyil, eyni zamanda üçüncü tərəflərin – məsələn, BMT və ya digər beynəlxalq təşkilatların daha fəal rol alması vacibdir. Bu cür vasitəçilik, həm Ukraynanın suverenliyini qorumağa, həm də Rusiyanın narahatlıqlarını nəzərə alaraq bir razılığa gəlməyə kömək edə bilər. Ərazi güzəştləri məsələsi həssas olsa da, Rusiyanın daxil olduğu münaqişələrdə keçmiş təcrübələr göstərir ki, beynəlxalq təzyiq və təsir olmadan tərəfləri mövqelərindən çəkindirmək çətin ola bilər.

Şərh Yaz