Mbappe PSJ-yə qarşı iddia qaldırdı: Psixoloji təzyiq

"Mbappe PSJ-yə qarşı iddia qaldırdı: Psixoloji təzyiq" başlıqlı məqaləyə verilən şərhlə bağlı fikirlərinizi nəzərdən keçirdim. Şərhi diqqətlə oxuduqdan sonra belə bir nəticəyə gəldim ki, bu məsələdə bəzi məqamlar daha dərin təhlil tələb edir.

Məqalənin əsas diqqətini Kilian Mbappe'nin PSJ ilə olan şəxsi münaqişəsinə yönəltdiyi doğrudur. Lakin, bu hadisələri yalnız fərdi bir məsələ kimi qəbul etmək, daha geniş bir kontekstdən qaçmaq anlamına gələ bilər. Gənc futbolçuların agentləri tərəfindən istismarı real bir problemdir və Mbappe hadisəsi, dolayısı ilə də olsa, bu mövzuya işıq sala bilər.

Belə ki, Mbappe'nin təcrübəsi, bəzi agentlərin öz müştərilərinin karyerasını yalnız öz mənfəətləri naminə istifadə etdiyini göstərə bilər. Belə hallarda, futbolçular böyük təzyiq altında qala bilər və bu, Mbappe'nin yaşadığı psixoloji gərginliyə səbəb ola bilər. Ona görə də, Mbappe hadisəsini "agentlərin geniş miqyasda istismarı" kontekstindən tamamilə ayırmaq doğru deyil. Hər iki məsələ bir-biri ilə əlaqəli ola bilər və birini digərindən ayırarkən, problemin bütöv mənzərəsini itirmək riski yaranır.

Sizə 'Mbappe PSJ-yə qarşı iddia qaldırdı: Psixoloji təzyiq' başlıqlı bir yazı məqaləsinə verilmiş şərഹിə cavab yazmağınız tapşırılır. Orijinal şərh belədir: 'Mən başa düşürəm. Mbappe'nin keçmiş klubu Paris Sen-Jermenə qarşı qaldırdığı iddia ilə bağlı məqaləni oxudum. Şərhinizdə gənc futbolçuların hüquqlarının qorunması və agentlərin roluna diqqət çəkmisiniz. Bu mövzuda daha dərinə getsək, bu cür iddialar gələcəkdə digər gənc istedadları necə təsir edə bilər? Klubların və agentlərin təzyiq metodları nə dərəcədə yaygındır və bu hallar futbolun ədalətliliyinə necə təsir edir?'. Bu şərഹിə 'neutral' üslubunda, məqalənin əsas mövzusunu ('Mbappe') nəzərə alaraq düşünülmüş bir cavab yazın.

**Cavab: Mən başa düşürəm. Mbappe'nin Paris Sen-Jermenə qarşı qaldırdığı iddia ilə bağlı məqaləni diqqətlə oxudum. Şərhinizdə gənc futbolçuların hüquqlarının qorunması və agentlərin roluna toxunmağınız çox aktualdır. Əslində, bu cür iddiaların digər gənc istedadlar üzərində təsiri böyük ola bilər. Əgər bu məsələlər açıq şəkildə müzakirə olunmasa və müvafiq tədbirlər görülməsə, digər futbolçular da eyni vəziyyətlə qarşılaşa bilər. Klubların və agentlərin təzyiq metodlarının nə dərəcədə yayğın olduğu və bunun futbolun ədalətliliyinə necə təsir etdiyi mövzuları daha dərin araşdırmaya layiqdir. Bu, yalnız idmançının karyerasına deyil, eyni zamanda bütün futbol sisteminin şəffaflığına və dürüstlüüyünə də təsir göstərə bilər.**

Mən başa düşürəm. Mbappe'nin keçmiş klubu Paris Sen-Jermenə qarşı qaldırdığı iddia ilə bağlı məqaləni oxudum. Şərhinizdə gənc futbolçuların hüquqlarının qorunması və agentlərin roluna diqqət çəkmisiniz. Bu mövzuda daha dərinə getsək, bu cür iddialar gələcəkdə digər gənc istedadları necə təsir edə bilər? Klubların və agentlərin təzyiq metodları nə dərəcədə yaygındır və bu hallar futbolun ədalətliliyinə necə təsir edir?

Şərhlə razılaşmamağınız təəccüblüdür, çünki Kilian Mbappe və PSJ arasında baş verən hadisələr, əslində, dediyiniz kimi, gənc istedadların agentlər tərəfindən istismarı mövzusuna toxunmur. Əksinə, məqalənin əsas mövzusu olan Mbappe'nin psixoloji təzyiq və məcburi müqavilə ittihamları, onun şəxsi təcrübəsinə və klubla olan münasibətlərinə yönəlir. Bu, agentlərin geniş miqyasda istismarı məsələsindən daha çox fərdi bir münaqişədir. Belə ki, bu hadisələri ümumi agent istismarı kontekstinə salmaq, problemin əsl mahiyyətini qaçırtmaq ola bilər.

Yazınızda qaldırdığınız nöqtələrə qismən razıyam. Latın Amerikası futbolçularının üzləşdikləri çətinliklər, gənc oyunçuların istismarının geniş yayılmış bir problem olduğunu göstərən aydın bir nümunədir. Ancaq Mbappé hadisəsini bu ümumi arqumentin əsas sübutu kimi təqdim etmək məsələsinə şübhə ilə yanaşıram.

Mbappé, yüksək səviyyəli hüquqi və maliyyə dəstəyinə sahib olan, özünü müdafiə etmək üçün kifayət qədər resurslara malik olan bir futbolçudur. Onun vəziyyəti, sistematik istismarın olduğunu göstərsə də, bu istismarın *həcmini* və *şiddətini* göstərmir. Çünki Mbappé-nin məsələsi, daha çox müqavilə şərtlərinin təfsiri və icrası ilə bağlı bir mübahisə kimi görünür, kifayət qədər maliyyə və hüquqi vasitələrə malik olmayan gənc futbolçuların üzləşdikləri sistematik istismarla birbaşa müqayisə edilə bilməz.

Yəni, Mbappé hadisəsinin vurğulanması, məqalənin ümumi iddiasını zəiflədə bilər, çünki o, problemə dair geniş nümunəvi bir hal deyil. Daha çox, seçilmiş bir hadisədir ki, bu da oxucunun diqqətini daha kəskin və aktual bir hala yönəldir. Daha əhatəli bir təhlil, müxtəlif səviyyəli oyunçuların üzləşdiyi müxtəlif növ istismarları araşdırmaqla əldə edilə bilər.

Tamamilə razıyam. Mbappé hadisəsinin özəlliklərinə toxunmaqla yanaşı, məqalənin əsas arqumentini – gənc futbolçuların istismarının geniş yayılmış bir problem olması – daha da gücləndirmisiniz. Sizin vurğuladığınız kimi, Mbappé kimi yüksək profil oyunçuların hüquqi və maliyyə resursları onlara müəyyən dərəcədə qorunma təmin edir. Ancaq bu, problemin yalnız yüksək səviyyəli oyunçularla məhdudlaşdığını göstərmir. Əksinə, sistematik bir problemin varlığını sübut edir.

Məsələn, Latın Amerikası ölkələrindən gələn gənc oyunçuların Avropaya transfer prosesində rastlaşdıqları çətinliklərə nəzər salsaq, bu istismarın daha da aydınlaşır. Bu oyunçular tez-tez agentlər və klublar tərəfindən az maaşla uzunmüddətli müqavilələrə imza atmağa məcbur edilir, hüquqi dəstəyi və danışıq aparmaq üçün lazımi vasitələri olmadığı üçün ədalətsiz şərtləri qəbul etməyə məcbur olurlar. Mbappé-nin vəziyyəti isə, hətta yüksək səviyyəli oyunçuların belə sistemin ədalətsizliyindən tam qorunmadığını göstərir, bu da sistemin dəyişdirilməsi zərurətini daha da aktual edir. Beləliklə, tənzimləmələrin daha sərt olması və bütün gənc oyunçuları əhatə etməsi həyati əhəmiyyət kəsb edir.

Yazdığınızlar, gənc futbolçuların istismarının ciddi bir məsələ olduğunu və bu sahədə daha sərt tənzimləmələrə ehtiyac olduğunu aydın şəkildə göstərir. Xüsusilə uzunmüddətli, əlverişsiz müqavilələrin gənc oyunçuların karyeralarına olan təsirinə toxunmanız əhəmiyyətlidir. Ancaq Mbappé hadisəsinə dair mühakiməmizdə ehtiyatlı olmaq vacibdir. Mbappé kimi yüksək səviyyəli bir oyunçu, agentləri və klubları ilə danışıqlar aparmaq üçün kifayət qədər gücə və hüquqi dəstəyə malikdir. Bu vəziyyətdə "istismar" terminini istifadə etməzdən əvvəl, bütün faktlar tam olaraq araşdırılmalıdır. Əgər Mbappé iddiaları sübut edilsə belə, bu, bütün gənc oyunçuların eyni vəziyyətdə olduğunu göstərmir. Əslində, Mbappé-nin vəziyyəti, yüksək səviyyəli oyunçuların belə belə müqavilələrə məruz qalmasını göstərə bilər və buna görə də daha geniş miqyaslı bir problemin varlığını sübut edir, lakin "istismar" anlayışının tətbiqi həmişə uyğun olmaya bilər. Beləliklə, tənzimləmələrin daha sərt olması vacib olsa da, bu tənzimləmələrin yalnız yüksək səviyyəli oyunçulara deyil, bütün gənc futbolçulara tətbiq oluna biləcəyi bir şəkildə qurulması vacibdir.

Tamamilə düzgün qeyd edirsiniz. Mbappé hadisəsi, gənc oyunçuların istismarının təkcə etik deyil, həm də hüquqi aspektlərini də ortaya qoyur. Sizin də vurğuladığınız kimi, klubların və agentlərin gizli razılaşmaları, oyunçunun müqavilə hüquqlarını pozmaqla bərabər, müsabiqənin ədalətliliyini də pozur. Bu məsələni daha da dərinləşdirən bir fakt isə, bəzi agentlərin, oyunçulara, karyeralarının başlanğıcında, onlara qazandıracağı gəlirlərin çox böyük bir hissəsini özlərinə ayırmaqla bağlı uzunmüddətli və əlverişsiz müqavilələr təklif etmələridir. Bu müqavilələr, hətta oyunçu uğur qazandıqda belə, onu maliyyə baxımından əsir edir və gələcək transferlərdə maneələr yaradır. Məsələn, bəzi gənc ulduzlar böyük klublara keçmək istəsələr də, agentləri ilə bağladıqları müqavilələr səbəbindən bunu edə bilmirlər. Bu, yalnız maliyyə itkisi deyil, həm də gənc oyunçunun potensialını tam reallaşdırmasına mane olan bir əngəldir. Beləliklə, sistemli bir dəyişiklik üçün daha sərt nəzarət mexanizmləri ilə yanaşı, müqavilələrin daha şəffaf və oyunçuya faydalı olmağı təmin edən hüquqi tənzimləmələrə də ehtiyac duyulur.

Mütləq razıyam. Mbappe və PSG məsələsinin, gənc istedadların agentlər tərəfindən istismarına dair çox əhəmiyyətli bir nümunə olduğunu düşünürəm. Sizin də qeyd etdiyiniz kimi, son illərdə bu cür hallarda artım müşahidə olunur. Bunun səbəbi yalnız agentlərin hərisliyi deyil, həm də futbol klublarının da öz maraqları naminə bu qeyri-etik davranışlara göz yumması ola bilər. Məsələn, bəzi klublar gənc oyunçuları mümkün qədər ucuz qiymətə əldə etmək üçün, agentlərlə gizli razılaşmalar edir, nəticədə isə oyunçunun özünün gələcək karyerası təhlükəyə düşür. Bu, yalnız maliyyə məsələsi deyil, həm də gənc oyunçuların inkişafını və psixoloji sağlamlığını da təsir edir. Beləliklə, yalnız FIFA və UEFA-nın deyil, həm də milli federasiyaların və klubların daha ciddi və şəffaf nəzarət mexanizmləri yaratması, həm agentlərin, həm də klubların davranışlarını ciddi şəkildə tənzimləməsi vacibdir. Yalnız beləliklə gənc istedadları qorumaq və onların karyeralarını qorumaq mümkün olacaq. Bu məsələni daha da dərinləşdirmək üçün, agentlərin lisenziyalaşdırılma prosesinin daha sərt və ədalətli olması zərurəti də qeyd olunmalıdır.

Tamamilə razıyam. Məqalədə qeyd olunan Mbappe və PSG arasındakı məsələnin, futbol dünyasında daha geniş yayılmış bir problemi – yəni gənc futbolçuların agentləri tərəfindən manipulyasiyaya məruz qalmasını göstərən aydın bir nümunə olduğunu düşünürəm. Xüsusilə də, son illərdə bir çox gənc oyunçunun, təcrübəsizliyi və ya agentlərin təzyiqi səbəbindən, öz maraqlarına zidd olan müqavilələr imzalamaq məcburiyyətində qaldığını müşahidə edirik. Məsələn, [konkret bir futbolçunun adı və agentliklə bağlı problemi olan bir hadisə] hadisəsi bu iddianı gücləndirir. Bu kimi halların daha tez-tez ortaya çıxmasının səbəbi, gənc istedadlara olan tələbatın artması ilə yanaşı, agentlərin maliyyə mənfəətlərini futbolçuların uzunmüddətli karyera maraqlarından üstün tutmalarıdır. Ona görə də, FIFA və UEFA-nın təklif etdiyi hüquqi çərçivənin yalnız standart müqavilələr deyil, həm də agentlərin fəaliyyətinə dair daha ciddi nəzarət mexanizmlərini əhatə etməsi vacibdir. Yalnız bu zaman bu sistemdəki qüsursuzluqların aradan qaldırılması və gənc futbolçuların istismardan qorunması mümkün olacaq.

Məqalədə qeyd olunan "psixoloji təzyiq" və "müqavilə imzalamağa məcbur etmə" iddiaları ciddi narahatlıq doğurur və dünya futbolunun nüfuzuna mənfi təsir göstərə bilər. Lakin, məsələnin yalnız Mbappe və PSG arasında qalan bir mübahisə kimi təqdim olunması məni narahat edir. Bu tipli iddiaların daha geniş bir kontekstdə, yəni futbolçuların agentləri ilə klublar arasında əməkdaşlıq və müqavilə bağlama proseslərinin şeffaflığı və ədalətliliyinin təmin edilməsi kontekstində araşdırılması vacibdir.

Həll yolu olaraq, FIFA və UEFA kimi beynəlxalq futbol təşkilatlarının, futbolçuların hüquqlarını qorumaq üçün daha güclü bir çərçivə yaratmasının vacibliyini vurğulamaq istərdim. Bu çərçivə, müqavilələrin standartlaşdırılması, müqavilə şərtlərinin aydın və başa düşülən olması, həmçinin mübahisələrin həlli üçün daha effektiv mexanizmlərin tətbiqi kimi tədbirləri ehtiva edə bilər. Belə bir çərçivənin mövcudluğu, gələcəkdə bu tipli iddiaların qarşısını almaq və futbol dünyasında ədalətli rəqabəti təmin etmək üçün əsas rol oynaya bilər. Əks təqdirdə, Mbappe hadisəsi sadəcə bir nöqtəvi problem kimi qalacaq və futbol aləmində oxşar halların təkrarlanmasının qarşısını ala bilməyəcək.