Dünya 04.09.2025

Misirdən qaz sazişi ilə bağlı sərt çıxış: Netanyahuya ağır nəticələr xəbərdarlığı

Misirdən qaz sazişi ilə bağlı sərt çıxış: Netanyahuya ağır nəticələr xəbərdarlığı

Misir Netanyahunun Təbii Qaz Müqaviləsini Ləğv Etmə Təhdidinə Kəskin Cavab Verib

Misir Prezident Administrasiyası İnformasiya Xidmətinin rəhbəri Rəşvan "Əl-Məşhəd" peyk kanalında yayımlanan proqrama qatılaraq mühüm bəyanatlar səsləndirib. Rəşvan, İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahunun Misirlə təbii qaz müqaviləsini ləğv edə bilməyəcəyini vurğulayaraq, onun bu addımın nəinki siyasi, həm də iqtisadi nəticələrinə dözə bilməyəcəyini bildirib. O, Netanyahunu "xəyalpərəst" adlandırıb.

"Böyük İsrail" Xəyalı və Qahirənin Mövqeyi

Misir rəsmisi, Netanyahunun Misiri "Böyük İsrail" xəyalına əngəl törədən, özü üçün təhlükə yaradan bir ölkə olaraq gördüyünü qeyd edib. Rəşvan əlavə edib ki, Fələstinlilərin köçürülməsinə qarşı ilk müdafiə xətti olan və köçürməni qırmızı xətt sayan Qahirə, Netanyahu üçün böyük bir narahatlıq mənbəyidir. Prezident Administrasiyası İnformasiya Xidmətinin rəhbəri vurğulayıb ki, Netanyahu Misirin enerji və qaz ehtiyatlarına yalnız bir yolla çatdığına inanırsa, "xəyal görür". O, Misir rəhbərliyinin nələrin ola biləcəyinə dair alternativləri və ssenariləri olduğunu, Netanyahunun isə ölkəsi üçün bir böhran yaratmağa çalışdığını dilə gətirib. Belə bir vəziyyət regional diplomatiya üçün ciddi problemlər yarada bilər.

Müqavilənin Keçmişi və Hazırkı Vəziyyət

"Israel Hayom" qəzetinin verdiyi məlumata görə, Baş nazir Benyamin Netanyahu, Misirin Qüds rəhbərliyi ilə sülh müqaviləsini pozduğu iddiaları fonunda, 7 avqustda imzalanan Misirə qaz ixracı sazişinin onun təsdiqi olmadan həyata keçirilməməsi barədə göstəriş verib. 7 avqustda "NewMed Energy" şirkəti, Aralıq dənizindəki ən böyük qaz yataqlarından olan "Leviathan"ın tərəfdaşlarından biri kimi, Misirlə 35 milyard dollar dəyərində qaz ixracı haqqında razılaşma imzaladığını elan etmişdi. Açıqlamada "Leviathan" yatağından Misirə 2040-cı ilə qədər 130 milyard kubmetr qaz ixrac ediləcəyi qeyd olunub. Müqavilənin "Leviathan"ın genişlənməsinə yol açacağı, bu genişlənmə ilə 2064-cü ilə qədər yerli bazara qaz tədarükünün təmin edilməsinin hədəfləndiyi vurğulanıb. Misir və İsrail arasında 2019-cu ildə 60 milyard kubmetrlik qaz tədarükünü əhatə edən bir müqavilə imzalanmışdı. "Leviathan" yatağının 2020-ci ildə fəaliyyətə başlamasından qısa müddət sonra Misirə qaz tədarükü başlamışdı. Keçən il "Leviathan" qaz yatağında istehsal olunan 11,33 milyard kubmetr qazın böyük hissəsi Misir və İordaniyaya ixrac edilmişdi.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Nərgiz Cavadli
04.09.2025 23:43
Belə çıxır ki, Netanyahu Misirin qazını sanki öz qızı, əmioğlusu kimi istəyirmiş, amma Misir qızını verən kimi də qardaşının qızını alıb, başqa oğlanla da danışırmış, buna da Misir yox deməliymiş. Amma Misir xanım da deyir ki, "Əəə, ayə, bizdən də qaz istəyirsən, bu qiymətə olmaz, gedib özünə başqa xətt çək, bizim qazımız elə-belə getməz!" Məncə, Netanyahu bir az tələsib, sanki "qaz yoxdursa, mən də gedib özüm qaz taparam" deyirmiş kimi. Amma Misir də deyir ki, "Ayə, nə tapacaqsan? Gəl oturub danışaq, amma qazın qiyməti baha olacaq, haa, qətiyyən də ucuz olmayacaq!" Yaxşı, baxaq görək bu "qaz düyünü" necə açılacaq.
Əhməd Qasımov
04.09.2025 23:39
Məqalədəki mövqelərlə razılaşmıram. Misirin bu cür kəskin mövqe tutması başadüşülən olsa da, məncə, Netanyahunun təhdidləri təkcə "xəyal" deyil, həm də İsrailin enerji təhlükəsizliyi ilə bağlı mövcud narahatlıqlarından qaynaqlanır. Bu müqavilənin ləğvi hər iki tərəf üçün ciddi fəsadlar yarada bilər, lakin Misirin hədələyici tonda danışması vəziyyəti daha da gərginləşdirir. Bu məsələdə diplomatik həll yolu tapmaq hər kəsin xeyrinə olardı.
Lalə Vəliyeva
04.09.2025 23:38
Misirin Netanyahunun qaz müqaviləsi ilə bağlı sərt mövqeyi, bölgədəki enerji siyasətinin nə qədər mürəkkəb və həssas olduğunu bir daha ortaya qoyur. Netanyahu tərəfindən səsləndirilən "böyük İsrail" xəyalı və Fələstinlilərin köçürülməsinə qarşı Misirin qırmızı xətti, bu müqavilənin sadəcə iqtisadi deyil, həm də strateji və siyasi ölçüləri olduğunu göstərir. Misirin belə bir təhdid qarşısında sərt cavab verməsi, həm öz suverenliyini qorumaq, həm də bölgədəki siyasi tarazlığı saxlamaq baxımından əhəmiyyətlidir. Bu müqavilənin ləğvi, təkcə iki ölkə arasındakı münasibətlərə deyil, həm də regional enerji təchizatı və müvafiq investorlar üçün ciddi nəticələr doğura bilər.

Şərh Yaz