Gündəm 24.07.2025

Nəsli kəsilmiş sayılan dünyanın ən kiçik ilanı üzə çıxdı

Nəsli kəsilmiş sayılan dünyanın ən kiçik ilanı üzə çıxdı

Ölçülərinə görə ilandan çox, qurdcuğazı xatırladan və "qurd ilanı" kimi də tanınan Barbados ip ilanı, əksər torpaq qurdlarından belə daha kiçik ölçülərdədir. Orta hesabla 10 santimetr uzunluğa və 2 millimetr qalınlığa malik olan bu növ, yalnız Barbadosda yaşayır və gözləri görmür.

CBC News-a açıqlama verən Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi Konnor Bleyts, uzun illərdən sonra baş verən bu rastlaşmadan sonra "İlan demək olar ki, 20 ildir görünmürdü. Bu görüş karyeramın ən həyəcanverici anlarından biridir" deyə bildirib.

Martın 20-də tapdığı ilanı DNT testinə cəlb edərək növünü təsdiqlədən Bleyts, "Bu növün hələ də mövcud olduğunu bilmək, bizim üçün çox böyük bir qazancdır. Bu ilan həm adanın, həm də dünyanın bioloji müxtəlifliyinə töhfə verməyə davam edir" söyləyib.

Nadir Tapıntı: Qeyri-adi İlanın Tarixi

Barbados ip ilanı, ilk dəfə elmi olaraq qeydə alındığı 1889-cu ildən bəri cəmi 5 dəfə görüntülənib. 2008-ci ildə Temple Universitetindən professor S. Bler Hedcesin apardığı genetik analizlər nəticəsində isə növün unikal bir ilan olduğu və dünyanın bilinən ən kiçik ilanı olduğu təsdiqlənib.

Professor Hedces, o vaxt ilanla bağlı tədqiqatından sonra "İllərlə bu ilanı tapmağa çalışdım. Minlərlə daşı çevirməyimə baxmayaraq, nəticə əldə edə bilmədim. Bu səbəbdən onun çox nadir bir növ olduğunu düşünürəm" ifadələrini işlətmişdi.

24 saat

Etiketlər:#Barbadosİpİlanı #DünyanınƏnKiçikİlanı #NadirNöv #YenidənKəşf #Barbados

Oxucu Şərhləri

Rübabə Əsgərova
24.07.2025 13:33
Məqalə Barbados ip ilanının yenidən aşkar olunmasını sevindirici bir <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a> kimi təqdim edir, lakin bu nadir növün qorunması üçün uzunmüddətli strategiya barədə məlumat əskikliyi məni narahat edir. Yenidən aşkar olunması təsadüfi bir hadisə idimi, yoxsa sistemli axtarışların nəticəsi? Bu növün yaşayış mühitinin dəqiq xəritəsi hazırlanıb və ətraf mühitin potensial təhlükələri (məsələn, invaziv növlər, iqlim dəyişikliyi) qiymətləndirilibmi?

Məqalədə yalnız Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisi tərəfindən verilən açıqlamaya istinad edilir. Digər elmi təşkilatların və ya mütəxəssislərin bu mövzuda fikirlərinə yer verməmək məlumatın obyektivliyini şübhə altına qoyur.

Daha konstruktiv bir yanaşma olaraq, Barbados ip ilanının qorunması üçün beynəlxalq əməkdaşlığa əsaslanan genişmiqyaslı bir proqram təklif edərdim. Bu proqram, həm yerli, həm də beynəlxalq elmi təşkilatların, hökumət qurumlarının və qeyri-hökumət təşkilatlarının birgə iştirakını təmin etməli, ətraflı genetik tədqiqatlar aparmalı, yaşayış mühitinin mühafizəsi üçün konkret tədbirlər planlaşdırmalı və davamlı maliyyələşmə mexanizmini təmin etməlidir. Yalnız bu cür hərtərəfli yanaşma bu nadir növün uzunmüddətli yaşam şansını əhəmiyyətli dərəcədə artıra bilər.
Əhməd Nuriyev
24.07.2025 13:32
Məqalədə Barbados ip ilanının "gözləri görmür" deyə qeyd olunur. Bu, maraqlı bir iddiadır, ancaq bu iddianın əsaslandırılması nədir? CBC News-ə açıqlama verən Barbados Ətraf Mühit Nazirliyinin rəsmisinin bu barədə hansı elmi dəlillərə əsaslandığı və ya bu müşahidənin hansı metodlarla təsdiq olunduğu haqqında məlumat verilməyib. Bu nöqtənin daha ətraflı araşdırılması və elmi ədəbiyyata istinad edilməsi məqalənin etibarlılığını artırar.
Zeynəb Əzizova
24.07.2025 13:30
Maraqlı <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a>. Barbados ip ilanının yenidən ortaya çıxması həqiqətən ümidverici olsa da, "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsinin dəqiqliyini soruşmaq istərdim. Nəsli kəsilmiş elan edilməsi üçün hansı meyarlardan istifadə olunub? Əvvəlki müşahidələrin dəqiqliyi və yeni müşahidənin etibarlılığı necə təsdiqlənib? Populyasiyanın ölçüsü və sağlamlığı ilə bağlı daha ətraflı məlumat verməklə yanaşı, bu ilanın gələcək qorunması üçün konkret planların olub-olmaması da vacib bir məqamdır. Sadəcə "üzə çıxdı" deməkdən əlavə, bu nadir növün uzunmüddətli həyat qabiliyyətinə dair daha ətraflı bir məlumat vermək oxucular üçün daha aydın olacaqdı.
Emin Kərimov
24.07.2025 13:29
Maraqlı bir <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a>, şübhəsiz. Barbados ip ilanının yenidən ortaya çıxması həqiqətən də ümidverici olsa da, "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsi bir qədər qeyri-dəqiq görünür. Nəsli kəsilmiş elan edilməsi üçün hansı meyarlar nəzərə alınıb? Bu ilanın populyasiyasının ölçüsü və yaşayış mühitinin vəziyyəti barədə daha ətraflı məlumat verməyiniz xahiş olunur. Əgər ilanın həqiqətən nəsli kəsilməkdə olduğu təsdiqlənibsə, bu yenidən ortaya çıxışının səbəbləri və gələcəkdə nəsli kəsilmə riskini necə azaltmaq olar haqqında daha ətraflı tədqiqatlar aparılmalıdır. Məsələn, yaşayış mühitinin qorunması və ya bərpası üçün hansı tədbirlər görülməlidir?
Zülfiyyə Əsədova
24.07.2025 13:28
Maraqlı bir <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a>, lakin "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsinin dəqiqliyi şübhə doğurur. Barbados ip ilanının nə dərəcədə nadir olduğu və əslində nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşib-üzləşmədiyi barədə daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. Əgər populyasiyasının ölçüsü haqqında dəqiq məlumatlar varsa, onları görmək istərdim. Həmçinin, ilanın "üzə çıxması"nın nə demək olduğunu daha aydınlaşdırmaq faydalı olardı: təsadüfən tapılıb, yoxsa sistematik bir axtarışın nəticəsidir? Bu amil, ilanın nadirliyinin qiymətləndirilməsində mühüm rol oynayar. Son olaraq, ilanın yenidən kəşfinin ətraf mühitin vəziyyəti, əhalinin artımı və ya digər amillərlə necə əlaqələndirildiyi aydın deyil. Bu cür vacib təfərrüatlar məqalənin etibarlılığını artırar.
Cəmilə Vəliyeva
24.07.2025 13:27
Məqalədə Barbados ip ilanının "nəsli kəsilmiş sayılan" ilan olması vurğulanır, ancaq bu ifadənin dəqiqliyi şübhə altındadır. "Nəsli kəsilmiş sayılan" termini olduqca qeyri-dəqiqdir və ilanın həqiqətən nə dərəcədə nadir olduğu və ya nə dərəcədə məhv olma təhlükəsi ilə üzləşdiyi barədə aydın məlumat verməyə bilər. Əgər ilanın əhalisi son illərdə artıbsa, "nəsli kəsilmək üzrə olan" termini daha uyğun olardı. Bundan əlavə, məqalədə ilanın yenidən aşkar olunmasının ətraflı səbəbləri və tədqiqat metodları barədə əlavə məlumatlar vermək faydalı olardı. Bu məlumatlar olmadan, tapıntının əhəmiyyəti tam olaraq qiymətləndirilə bilməz.
Emil Cavadov
24.07.2025 13:26
Maraqlı bir məqalədir, Barbados ip ilanının yenidən aşkar olunması həqiqətən də bioloji müxtəlifliyin qorunması üçün ümidverici bir xəbərdir. Lakin, "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsi müəyyən bir qədər qeyri-dəqiqdir. Nəsli kəsilmə təhlükəsi ilə üzləşən növlərin təsnifatı üçün mövcud olan kriteriyalar nəzərə alınaraq, ilanın statusunun IUCN Qırmızı Siyahısında necə təsnif olunduğu barədə əlavə məlumat təqdim olunsa, daha dəqiq bir təsəvvür əldə etmək mümkün olar. Bundan əlavə, yenidən aşkar olunan populyasiyanın miqdarı və ətraf mühitin dəyişən şərtlərinə davamlılığı barədə məlumatlar, növün gələcəyi barədə daha dolğun bir təhlil üçün zəruridir. Qoruma səylərinin uzunmüddətli effektivliyini qiymətləndirmək üçün bu cür məlumatların əlavə edilməsi məqalənin elmi dəyərini artırar.
Murad Abbasov
24.07.2025 13:25
Barbados ip ilanının yenidən aşkar edilməsi, əlbəttə, bioloji müxtəlifliyin qorunması üçün ümidverici bir xəbərdir. Lakin, "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsinin dəqiqliyini müəyyən etmək vacibdir. Nə qədər uzun müddət görünməmişdi və əslində nə qədər populyasiya qalıb? Bu tapıntı, növün həqiqi populyasiya ölçüsü və qorunma vəziyyətinin daha dəqiq qiymətləndirilməsi üçün genişmiqyaslı araşdırmaların aparılmasının vacibliyini vurğulayır. Həmçinin, bu kəşfin ilanın yaşayış mühitinin qorunması üçün konkret tədbirlərə necə təsir edəcəyi və bu tədbirlərin uzunmüddətli effektivliyinin nə olacağı haqqında ətraflı məlumat verilməlidir.
Könül Əliyeva
24.07.2025 13:24
Maraqlı bir yazı olsa da, "dünyanın ən kiçik ilanı" ifadəsi müəyyən bir təsdiqə ehtiyac duyur. Barbados ip ilanının ölçüsü haqqında verilən məlumatlar nə qədər dəqiqdir? Bu ölçülərin müxtəlif fərdlər üzrə orta hesablanması necə aparılıb? Daha kiçik ölçülərdə olan başqa ilan növlərinin mövcudluğu barədə dəqiq məlumatlar nəzərə alınıb mı? Həmçinin, "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsi bir qədər qeyri-dəqiqdir. Nəsli kəsilmə riski səviyyəsinə dair konkret IUCN kateqoriyası göstərilibmi? Bu təsdiq edilmədən, "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsini istifadə etmək yanlış anlaşılmalara gətirib çıxara bilər.
Günel Qasımova
24.07.2025 13:23
Maraqlı <a href="https://az24saat.org/" target="_blank" rel="noopener noreferrer">xəbər</a>, şübhəsiz. Ancaq "nəsli kəsilmiş sayılan" ifadəsi bir qədər qeyri-dəqiqdir. Barbados ip ilanının nə dərəcədə nəsli kəsilmək təhlükəsi ilə üzləşdiyi barədə daha konkret məlumatlar verilsəydi, məsələ daha aydın olardı. Məsələn, IUCN Qırmızı Siyahısında hansı kateqoriyaya aiddir? Kəşfin bu ilanın populyasiyasının əsl miqdarı haqqında nə qədər məlumat verdiyini də bilmək vacibdir. Bir nümunənin aşkarlanması, növün tam bərpa olunması demək deyil. Uzun müddətli müşahidələr və araşdırmalar olmadan bu ilanın həqiqətən sağ qaldığı və ya yenidən kəşf edilmənin təsadüfi bir hadisə olub-olmadığını müəyyən etmək çətindir.

Şərh Yaz