Nepal Baş naziri: Etirazçılara sakitlik, korrupsiyaya son vədi

Nepalda Gərginlik və Yeni Liderlik Çağırışı

Nepalın yeni müvəqqəti baş naziri Sushila Karki korrupsiyaya qarşı baş verən və ən azı 72 insanın ölümü, yüzlərlə insanın yaralanması ilə nəticələnən zorakı antikorrupsiya etirazlarından sonra sakitliyə çağırış edib. O, həmvətənlərini ölkəni yenidən qurmaq üçün birləşməyə səsləyib.

Cümə günü müvəqqəti lider postuna gələn 73 yaşlı keçmiş baş hakim, bazar günü verdiyi ilk ictimai açıqlamasında, ölkənin gənc vətəndaşlarına qulaq asmasının vacibliyini vurğulayıb. Karki, antikorrupsiya etirazlarını aparan demoqrafik qrup olan Gen Z nəslinin tələblərinə uyğun hərəkət etməyin zəruriliyini qeyd edib. O, bu qrupun korrupsiyaya son qoyulmasını, yaxşı idarəetməni və iqtisadi bərabərliyi tələb etdiyini bildirib.

Sushila Karki liderlik etmək istəmədiyini, lakin adının “küçələrdən gətirildiyini” əlavə edib. O, etiraz liderləri, Prezident Ramchandra Paudel və ordu rəisi Ashok Raj Sigdel arasında bir neçə gün davam edən danışıqlardan sonra müvəqqəti baş nazir təyin edilib.

Seçkilər və Keçid Hökumətinin Vədi

Cümə günü gecə Prezident Paudel Karkinin təyinatını elan edərək, parlamentin buraxıldığını və seçkilərin 5 mart tarixinə təyin olunduğunu bildirmişdi. Sushila Karki bazar günü qeyd edib ki, “Heç bir halda altı aydan çox burada qalmayacağıq. Öhdəliklərimizi yerinə yetirəcək və növbəti parlamentə və nazirlərə təhvil verməyi vəd edirik.”

Dövlət televiziyası bildirib ki, müvəqqəti baş nazir bazar günü etirazlarda həlak olanlar üçün bir dəqiqəlik sükutla yad edib və polis tərəfindən öldürülənlərin ailələrinə hər birinə təxminən 1 milyon rupi (təxminən 11,330 dollar) təzminat verəcəyini vəd edib.

Genişmiqyaslı Antikorrupsiya Etirazlarının Dərin Kökü

Nepalda onilliklərin ən pis iğtişaşları qısa müddətli sosial media qadağası ilə alovlanıb. On minlərlə insan geniş yayılmış korrupsiya və yoxsulluğa qarşı etirazlarını bildirmək üçün küçələrə çıxıb. Bu genişmiqyaslı antikorrupsiya etirazları ölkədə ciddi siyasi dəyişikliklərə səbəb olub.

Pazartəsi günü paytaxt Katmanduda polis etirazçılara atəş açıb. Nümayişçilər daha sonra prezident ofisini, nazirlik binalarını və yüksək profilli siyasətçilərin evlərini yandırıblar. Xaos fonunda, KP Sharma Oli çərşənbə axşamı baş nazir vəzifəsindən istefa verib.

Vətəndaş Cəmiyyətinin Rolu və Beynəlxalq Çağırışlar

36 yaşlı Sudan Gurung, “Hami Nepal” (Biz Nepalıq) qeyri-hökumət təşkilatının qurucusu, antikorrupsiya etirazlarında mühüm rol oynayıb. O, “Hakimiyyətin xalqın əlində olacağına əmin olacağam və hər bir korrupsioner siyasətçini ədalət qarşısına çıxaracağam” deyə vəd edib.

“Hami Nepal” üzvlərinin verdiyi məlumata görə, bazar günü Gurung və komandası əsas hökumət vəzifələrini müəyyənləşdirməyə kömək etmək üçün görüşlərdə iştirak ediblər.

Sushila Karkinin müvəqqəti lider təyin edilməsindən sonra beynəlxalq hüquq müdafiə qrupları “keçmişdəki cəzasızlığa” son qoyulmasını tələb edən birgə bəyanat yayıblar. “Amnesty International” təşkilatından İzabel Lassee bəyanatda qeyd edib ki, Nepal “hamı üçün insan haqlarının təmin edilməsi istiqamətindəki ağır işin üzərində qurula biləcəyi və ya geriyə doğru gedə biləcəyi bir dönüş nöqtəsindədir”.

Etirazların Ağır Nəticələri və Qurbanlar

Nepalın Səhiyyə və Əhali Nazirliyi bazar günü bildirib ki, etirazlarda ölənlərin sayı 72-yə çatıb. Hələ də iğtişaşlar zamanı həlak olan bəzi insanların cəsədlərini aşkar etmək üçün səylər davam edir.

Səhiyyə Nazirliyinin sözçüsü Prakash Budathoki deyib: “Alış-veriş mərkəzlərində, evlərdə və yandırılan və ya hücuma məruz qalan digər binalarda ölənlərin bir çoxunun cəsədləri indi aşkar edilir.”

Səlahiyyətlilər son günlərdə bəzi cəsədləri yas tutan ailələrə təhvil verməyə başlayıblar. Karuna Budhathoki Katmandudakı Tədris Xəstəxanasında 23 yaşlı qardaşı oğlunun cəsədini götürmək üçün gözləyərkən deyib: “Dostları [etirazlardan] geri çəkildiyi halda, o, irəli getməyə qərar verdi. Bizə dedilər ki, o, xəstəxanaya artıq ölü gətirilib.”

24 saat