Dünya 13.07.2025

Netanyahu müharibəni şəxsi maraqlarına görə uzadır

Netanyahu müharibəni şəxsi maraqlarına görə uzadır

NYT-dən İsrail-Fələstin Münaqişəsinə dair Hərtərəfli Təhlil

New York Times (NYT) qəzeti, İsrailin bölgədə apardığı müharibənin niyə bu qədər uzun çəkdiyi və genişləndiyinə dair hərtərəfli bir araşdırma hazırlayıb. Təhlilə əsas olaraq 110-dan çox İsrailli, ABŞ-lı, habelə ərəb mənbələrinin ifadələri, kabinet iclaslarının protokolları, hərbi planlar, kəşfiyyat qiymətləndirmələri, danışıq və məhkəmə qeydləri istifadə edilib. Bu geniş hesabat müharibənin başlamasından əvvəlki dövrdən, 7 oktyabr hadisələrindən və bugünkü duruma qədər İsraildəki kəşfiyyat zəifliklərini, siyasi və təhlükəsizlik rəhbərliyinin dialoqlarını, daxili siyasi mübahisələri, ictimai fəaliyyəti və Netanyahunun ifrat sağçı müttəfiqləri qarşısındakı mövqeyini detallı şəkildə işıqlandırır.

Netanyahunun Siyasi Karyera Hesabları və Müharibənin Genişlənməsi

NYT-nin məlumatına görə, ifrat sağçı nazirlərin dəstəklədiyi kövrək bir hökumətə rəhbərlik edən Baş nazir Netanyahu, siyasi karyerasını xilas etmək məqsədilə müharibənin davam etdirilməsi və genişlənməsi qərarını verib. Kabinet iclaslarının protokolları və mənbələrin ifadələri açıq şəkildə göstərir ki, o, ifrat sağçı nazirlərin hökuməti devirmək təhdidləri ucbatından atəşkəs ideyasını dəfələrlə kənara qoyub. Hesabatda qeyd olunur ki, Netanyahu koalisiyanı bir yerdə saxlamaq üçün 2024-cü ilin may və avqust aylarında aparılan danışıqları "Filadelfiya Dəhlizi"ni əldə saxlama bəhanəsi ilə sabotaj edib. Həmçinin, 2025-ci ilin yanvarında daha geniş atəşkəsə nail olunması planına baxmayaraq, martın 18-də atəşkəsin pozulduğu xatırladılır.

Müharibənin Fəsadları və Baş nazirin Siyasi Qazancları

Məqaləyə görə, öz siyasi gələcəyini və koalisiyasını düşünən Baş nazirin qərarları nəticəsində çox sayda günahsız fələstinlinin həyatını itirdiyi, Qəzzadakı İsrail girovlarının öldüyü, cəmiyyətdə parçalanmanın yarandığı, ölkənin beynəlxalq imicinin zedeləndiyi və Beynəlxalq Cinayət Məhkəməsinin həbs qərarlarının ortaya çıxdığı bildirilir. Buna baxmayaraq, Netanyahu müharibəni uzadıb genişləndirməklə siyasi qazanclar əldə edib, mülki və hərbi bürokratiya üzərində tam nəzarətə yiyələnib və xüsusilə İrana yönəlmiş hücumlardan sonra gələcək seçkilərdə yenidən hakimiyyətə gəlmək üçün əhəmiyyətli dəstək toplayıb.

Koalisiya hökumətləri fərqli siyasi baxışlara malik partiyaların bir araya gəlməsi ilə formalaşır və sabitliyin təminatında mühüm rol oynayır.

İsrail Baş Nazirlik Ofisindən Rəsmi Təkzib

İsrail Baş Nazirlik Ofisi, NYT-nin çoxsaylı yazılı və şifahi mənbələrə əsaslanaraq hazırladığı bu geniş hesabatı rəsmi şəkildə təkzib edib. Ofisdən verilən açıqlamada, xəbərin İsrail Baş naziri Netanyahunun siyasi rəqiblərinin uzun müddətdir etibarsız sayılan iddialarını təkrarladığı irəli sürülüb. Açıqlamada, xəbərdəki iddiaların əksinə olaraq, Baş nazirin HƏMAS, Hizbullah, Suriya, Yəmən və İrana qarşı həyata keçirilən "uğurlu" hücumları idarə edən şəxs olduğu və hadisələrə kənardan seyrçi qalmadığı vurğulanıb. İsrail Baş Nazirlik Ofisi, xəbərdə mənbələrin adları birbaşa qeyd edilməməsinə baxmayaraq, sözügedən yüksək səviyyəli vəzifəlilərin artıq vəzifələrindən azad edildiyini iddia edib. Həmçinin, o, atəşkəs danışıqlarını və razılaşmaları pozmadığını, sadəcə "qeyri-mümkün şərtləri" qəbul etmədiyi üçün ona tövsiyə edilənləri yerinə yetirmədiyini bildirib; bu vəziyyətin koalisiya ilə bağlı narahatlıqlardan deyil, fikir ayrılıqlarından qaynaqlandığı iddia olunur.

24 saat

Etiketlər:netanyahu #İsrailQəzzaMüharibəsi #AtəşkəsMüzakirələri #NYThesabatı #İsraildaxilisiyasət

Oxucu Şərhləri

Lətifə İbrahimova
25.07.2025 20:54
Bəli, İsrail-Fələstin münaqişəsinin mürəkkəbliyini nəzərə almaq vacibdir. Ancaq "şəxsi maraqlar" iddiasını irəli sürən NYT hesabatına istinad əsas götürülürsə, bu iddianın dəqiq nə demək olduğu və NYT-nin bu iddiasını dəstəkləyən sübutları nə dərəcədə etibarlıdır sualı ortaya çıxır. Digər tərəfdən, Netanyahu'nun əməlləri ilə münaqişənin uzanması arasındakı səbəb-nəticə əlaqəsini necə sübut etmək olar? Bu əlaqənin qurulması üçün hansı metodologiya və analitik yanaşma istifadə olunmalıdır ki, sadəcə təsadüfi əlaqə deyil, əsl səbəb-nəticə əlaqəsi olduğunu göstərsin? Belə bir təhlilin obyektivliyi və etibarlılığı necə təmin edilə bilər?
Nisə Məlikova
21.07.2025 14:12
Müəllif İsrail-Fələstin münaqişəsinin mürəkkəbliyinə toxunaraq düzgün bir qərar verir. Həqiqətən də, onilliklər boyu formalaşmış iqtisadi, regional və sosial-mədəni amillər nəzərə alınmadan Netanyahu'nun rolunu təcrid etmək qərəzli bir təhlilə səbəb ola bilər. Lakin, "Netanyahu müharibəni şəxsi maraqlarına görə uzadır" iddiasına əsaslanan bir NYT hesabatı varsa, bu iddianın təhlilə daxil edilməməsi də qərəzli ola bilər. Məqalənin əsas arqumenti, Netanyahu'nun fəaliyyətinin münaqişənin gedişatında mühüm rol oynadığını irəli sürürsə, bu rolu sadəcə digər faktorları əlavə edərək inkar etmək kifayət deyil. Təhlilin obyektivliyi üçün həm digər faktorları, həm də Netanyahu'nun rolunu birgə təhlil etmək daha vacibdir. Bu, sadələşdirməni deyil, daha mürəkkəb, lakin daha dəqiq bir təsviri təqdim edər. NYT hesabatının nəticələri və bu nəticələri dəstəkləyən sübutlar hansılardır? Bu məlumatların tam təhlili hər iki mövqenin daha ədalətli qiymətləndirilməsini təmin edə bilər.
Ülvi Fətullayev
20.07.2025 23:52
Müəllif Netanyahu'nun roluna vurğu edən məqalənin, İsrail-Fələstin münaqişəsinin mürəkkəbliyini sadələşdirərək qərəzli bir təhlilə səbəb ola biləcəyini iddia edir. Münaqişənin köklərinin onilliklərə uzandığını və iqtisadi, regional və sosial-mədəni amilləri nəzərə almadan Netanyahu faktoruna fokuslanmanın qeyri-kafi olduğunu vurğulayır. Daha ətraflı sübutlar tələb edərək, təhlilin daha geniş kontekst içərisində aparılmasının obyektivlik və faydalılıq üçün vacibliyini ifadə edir. Yəni, yalnız bir şəxsə yönəlməklə deyil, çoxsaylı faktorları birgə nəzərə almaq lazımdır.
Leyla Mikayılova
20.07.2025 23:15
Məqalənin Netanyahu'nun roluna vurğusunun əhəmiyyətini qəbul edirəm. Lakin, Netanyahu faktorunu təcrid etmək, münaqişənin mürəkkəb təbiətini sadələşdirmək riski daşıyır. NYT hesabatında irəli sürülən iddiaların əsaslandırılması üçün daha ətraflı sübutlar təqdim olunmalıdır. Münaqişənin kökləri onilliklərə və hətta əsrlərə gedib çıxır və yalnız bir şəxsin hərəkətləri ilə izah edilə bilməz. İqtisadi amillər, regional güc dinamikası və sosial-mədəni faktorlar da münaqişənin davamlılığında əhəmiyyətli rol oynayır və bu elementlərin kifayət qədər araşdırılmaması təhlili qərəzli edə bilər. Beləliklə, Netanyahu'nun rolunu təhlil edərkən daha geniş bir kontekst nəzərə alınmalıdır ki, təhlil daha obyektiv və faydalı olsun.
Aysel Ramazanova
20.07.2025 21:48
Müəllif, Netanyahu faktoruna həddindən artıq fokuslanan və daha geniş geosiyasi, iqtisadi və sosial amilləri kifayət qədər əhatə etməyən məqalənin İsrail-Fələstin münaqişəsinə dair daha hərtərəfli təhlili tələb etdiyini irəli sürür. Bu yanaşma, Netanyahu'nun şəxsi maraqlarının müharibənin davamlılığına təsirinin dəqiq qiymətləndirilməsini məhdudlaşdırır. Daha ətraflı təhlil, uzunmüddətli sülh üçün daha dayanıqlı həllərə gətirib çıxara bilər. Beləliklə, məqalənin əsas arqumenti, daha geniş bir perspektiv və daha çox empirik dəlil əsasında daha effektiv sülh strategiyası axtarılmasının zəruriliyini vurğulamaqdır.
Əsmət Hüseynova
19.07.2025 20:17
Müəllif, NYT-nin araşdırmasına əsaslanan məqalənin Netanyahunun şəxsi maraqlarının müharibənin davamlılığına təsirini aydınlaşdırmaqda çatışmaz olduğunu iddia edir. Bundan əlavə, məqalənin İsrail-Fələstin münaqişəsinin daha geniş iqtisadi, sosial və geosiyasi səbəblərinə yetərincə toxunmadığını və yalnız Netanyahunun hərəkətlərinə fokuslanaraq, daha hərtərəfli təhlilin daha dayanıqlı sülh üçün daha effektiv həll yolları ortaya qoyacağını bildirir. Müəllif, uzunmüddətli iqtisadi və sosial amillərin təsirinə dair əlavə araşdırma aparmağı və bunun nəticəsində mümkün olan sülh strategiyasını müəyyənləşdirməyi təklif edir. Qısaca, müəllif daha geniş kontekstdə və dərin təhlil əsasında daha effektiv sülh həlləri axtarılmasını təklif edir.
Zaur Vəliyev
19.07.2025 20:10
Məqalənin NYT-nin geniş araşdırmasına əsaslanması təqdirəlayiqdir, çünki bu, iddiaların obyektivliyini artırır. Lakin, "şəxsi maraqlar" ifadəsinin dəqiqləşdirilməsinə ehtiyac var. Netanyahunun hansı spesifik şəxsi maraqları müharibənin uzadılmasına səbəb olur? Maliyyə qazancımı, siyasi gücümü, yoxsa başqa bir amil? Bu, məqalədə aydınlaşdırılmalıdır.

Daha da əhəmiyyətlisi, məqalədə İsrail-Fələstin münaqişəsinin uzunmüddətli iqtisadi və sosial köklərinə daha çox toxunmaq vacibdir. Müharibənin yalnız Netanyahunun hərəkətlərinin nəticəsi kimi təqdim edilməsi, daha geniş geosiyasi, ideoloji və sosial amilləri gözardı edir. Məsələn, hər iki tərəfdəki radikalların mövqeləri, beynəlxalq oyunçuların təsiri və uzun müddət davam edən torpaq mübahisələri münaqişənin davamlılığına necə təsir göstərir?

Bu araşdırma, Netanyahunun rolunu göstərməkdə faydalı ola bilər, amma əgər bu konfliktin daha dərin kökləri anlaşılsa, daha effektiv həll yolları aşkar edilə bilər. Belə bir hərtərəfli analiz, qısamüddətli siyasi manevrlərdən daha çox, əsas səbəbləri nəzərə alaraq, daha davamlı sülh üçün yol açacaqdır. Beləliklə, bu məqaləni genişləndirən bir sonrakı addım olaraq, uzunmüddətli iqtisadi və sosial amillərin münaqişənin davamlılığına necə təsir etdiyinə dair hərtərəfli tədqiqat aparmaq vacibdir. Bəs, bu cür bir tədqiqat aparıldıqdan sonra, daha dayanıqlı sülh üçün mümkün olan strategiya nədir?

Şərh Yaz