Pakistan selində ölənlərin sayı 337-ni keçdi: Hökumət reaksiyasını müdafiə edir

Pakistanın şimal-qərbində baş verən daşqınlar nəticəsində azı 337 nəfər həlak olub, onlarla insan itkin düşüb. Milli Fəlakət İdarəetmə Təşkilatının məlumatına görə, hadisə iqlim dəyişikliyi səbəbindən yaranan sel suları nəticəsində baş verib. Kiştvar rayonunun ucqar Çositi kəndində xilasetmə işləri bazar günü də davam etdirilib. Burada ən azı 60 nəfər ölüb, 150-yə yaxın insan yaralanıb ki, onlardan 50-si ağır vəziyyətdədir. Təcili yardım xidmətinin sözçüsü Məhəmməd Suhail bildirib ki, cümə günü Xeybər Paxtunxva əyalətinin dağlıq Buner rayonunda güclü yağışlar və buludpartlamaları nəticəsində genişmiqyaslı daşqınlar yaranıb və uzun sürən axtarışlar nəticəsində 54 cəsəd tapılıb. Suhail bir neçə kənd sakininin hələ də itkin düşdüyünü vurğulayıb. Axtarışlar dağlardan gələn sel sularının evləri yerlə bir etdiyi, nəhəng qayaları partlayış kimi evlərə çırpdığı ərazilərdə cəmləşib. Buludpartlamaları Hindistanın nəzarətində olan Kəşmirdə də dağıntılara səbəb olub. Rəsmilərin bildirdiyinə görə, Kathua rayonunun iki kəndində baş verən sel daşqınları nəticəsində bir gecədə azı yeddi nəfər həlak olub, beş nəfər yaralanıb. Səlahiyyətli orqanlar bu gündən çərşənbə axşamına qədər daha çox sel və torpaq sürüşməsi riskləri barədə xəbərdarlıq edərək yerli idarəetmə orqanlarını ayıq olmağa çağırıb. İyunun 26-dan etibarən ölkədə normadan artıq musson yağışları müşahidə olunur ki, bu da 600-dən çox insanın ölümünə səbəb olub.

Hökumət tənqid edilir

Buner sakinləri güclü yağışlar və buludpartlamaları nəticəsində baş verən ölümcül daşqınlar və torpaq sürüşmələri barədə onları xəbərdar etməyən rəsmiləri səhlənkarlıqda ittiham edib. Ucqar ərazilərdə ənənəvi xəbərdarlıq metodu olan məscid hoparlörlərindən heç bir xəbərdarlıq yayımlanmayıb. Pir Baba kəndindəki müəllim Məhəmməd İqbal Associated Press-ə verdiyi müsahibədə bildirib ki, vaxtında xəbərdarlıq sisteminin olmaması insan tələfatına səbəb olub və bir çox insanı son anda evlərini tərk etməyə məcbur edib. “Sağ qalanlar heç nəsiz qaçıblar,” deyə o əlavə edib. “Əgər insanlar əvvəldən məlumatlandırılsaydı, həyatlar xilas edilə bilər və sakinlər daha təhlükəsiz yerlərə köçə bilərdilər.”

Hökumət, erkən xəbərdarlıq sisteminin mövcud olmasına baxmayaraq, Bunerdəki qəfil leysan yağışının o qədər güclü olduğunu və selin sakinlər xəbərdar edilmədən gəldiyini bildirib. Rəsmilər bu kimi hadisələrin artmasında iqlim dəyişikliyinin rolunu qeyd edirlər. Milli Fəlakət İdarəetmə Təşkilatının sədri General-leytenant İnam Hayder Malik İslamabadda keçirilən mətbuat konfransında Pakistanın iqlim dəyişikliyi səbəbindən hava şəraitində dəyişikliklər yaşadığını söyləyib. Onun sözlərinə görə, iyun ayında musson mövsümü başlayandan bəri Pakistan keçən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 50 faiz daha çox yağıntı alıb. O, daha şiddətli hava şəraitinin gələ biləcəyi barədə xəbərdarlıq edib və bu ay da güclü yağışların davam edəcəyi proqnozlaşdırılır. Bu tendensiya iqlim dəyişikliyinin fəlakətlərin miqyasını artırdığının göstəricisidir. Əyalət Fəlakət İdarəetmə Təşkilatının baş direktoru Əsfəndiyar Xan Xəttak bildirib ki, “dünyanın heç bir yerində” buludpartlamasının dəqiq vaxtını və yerini proqnozlaşdıra bilən bir sistem yoxdur. Bu, xüsusilə də iqlim dəyişikliyinin yaratdığı gözlənilməz hadisələr fonunda daha da çətindir. Fəlakət idarəetmə rəsmisi İdris Məhsuq deyib ki, Pakistanın erkən xəbərdarlıq sistemi peyk təsvirləri və meteoroloji məlumatlardan istifadə edərək yerli orqanlara xəbərdarlıqlar göndərir. Bunlar media və icma liderləri vasitəsilə paylaşılırdı. O bildirib ki, əvvəllər yalnız çayları daşdıran musson yağışları indi şəhər daşqınlarına da səbəb olur. Pakistan hər il iyun-sentyabr aylarında baş verən musson mövsümündə mütəmadi olaraq sel daşqınları və torpaq sürüşmələri ilə üzləşir. Bu, xüsusilə ucqar şimal-qərb bölgəsində kəndlərin tez-tez sıldırım yamaclarda və çay kənarlarında yerləşdiyi yerlərdə müşahidə olunur. Mütəxəssislər bildirirlər ki, iqlim dəyişikliyi Cənubi Asiyada bu cür ekstremal hava hadisələrinin tezliyini və şiddətini artırır. Pakistanın planetin istiləşməsinə səbəb olan emissiyaların cəmi bir faizindən azını istehsal etməsinə baxmayaraq, iqlim dəyişikliyinin təsirləri nəticəsində istilik dalğaları, şiddətli yağışlar, buzlaqların əriməsindən yaranan daşqınlar və buludpartlamaları ilə üzləşir ki, bunlar da yerli icmaları saatlar ərzində viran edir.

24 saat