Pakistanın Peşəvarında terror: Qurbanlar və terrorçularla bağlı bilinənlər

Pakistanın şimal-qərbindəki Pəşəvər şəhərində Federal Konstablar (FC) qərargahına edilən hücum nəticəsində ən azı üç təhlükəsizlik əməkdaşı həyatını itirib. Hadisə intiharçı-terrorçu və silahlı şəxslərin basqını ilə başlayıb.

Pəşəvər Şəhər Polis İdarəsinin rəisi Mian Səid Əhməd bildirib ki, “qapıda xidmət edən üç FC əməkdaşı şəhid olub, dörd nəfər isə yaralanıb”. O əlavə edib ki, hücumçulardan biri partlayıcıları işə salıb, digər iki hücumçu isə təhləsizlik qüvvələri tərəfindən güllələnərək öldürülüb.

On bir nəfərin yaralandığı bazar ertəsi baş verən bu Pəşəvər hücumu, iki həftədən az müddət əvvəl paytaxt İslamabadda məhkəmə binası yaxınlığında törədilmiş və 12 nəfərin ölümü ilə nəticələnən intiharçı hücumdan sonra baş verib.

Bu məqalədə hadisə barədə məlum olanlar və son aylarda Pakistanda silahlı hücumların niyə artdığı araşdırılır.

Pəşəvər hücumu necə baş verib?

Bazar ertəsi səhər saat 8-dən dərhal sonra (GMT 03:00) intiharçı-terrorçu təhlükəsizlik qərargahının qapısında özünü partladıb. Yerli medianın məlumatına görə, bundan sonra digər hücumçular şəhərin mərkəzində yerləşən bina kompleksinə daxil olublar.

Polis rəisi Əhməd bildirib ki, hücum zamanı 150-yə yaxın təhlükəsizlik əməkdaşı səhər paradı təlimləri üçün qərargahın içərisində toplaşıb.

“Bugünkü hücumda iştirak edən terrorçular piyada idi və parad ərazisinə çata bilmədilər. Qüvvələrimizin vaxtında cavabı daha böyük faciənin qarşısını aldı”, – o, Associated Press (AP) agentliyinə açıqlamasında deyib.

Əhməd əlavə edib ki, səlahiyyətlilər hücumçuların cəsəd qalıqlarından DNT testləri üçün nümunələr götürüblər. Onun sözlərinə görə, polis hələ də hücumçuların şəxsiyyətini və milliyyətini müəyyən etmək üçün araşdırmaları davam etdirir, lakin əlavə təfərrüatlar verməyib.

Xayber Pəxtunxva əyalətinin polis rəisi Zülfüqar Həmid AFP agentliyinə bildirib ki, “hücum başa çatıb və partlamamış sursatların olub-olmamasını müəyyən etmək üçün təmizləmə əməliyyatı aparılır”.

Pəşəvər hücumu harada olub?

Hücum Pəşəvər Kantonmentindəki Sunehri Məscid Yolu üzərində, sıx məskunlaşmış ərazidə yerləşən Sərhəd Konstablar (FC) qərargahında baş verib. Bu ərazi Pakistan Ordusunun inzibati nəzarəti altındadır.

FC, Xayber Pəxtunxva əyalətində yerləşən yarımhərbi polis qüvvəsidir. O, 1913-cü ildə iki kiçik yarımhərbi qüvvənin – Sərhəd Hərbi Polisi (BMP) və Samana Atıcılarının (SR) birləşməsi nəticəsində yaradılıb.

Qurbanlar barədə nə məlumdur?

Qüvvələrin komandan müavini Cavid İqbal bildirib ki, hücumda üç yarımhərbi əməkdaş həlak olub.

Əlavə olaraq, 11 nəfər yaralanıb. Bunlardan ikisi yarımhərbi rəsmi şəxslərdir.

Lady Reading Xəstəxanasının sözçüsü Asim Xan deyib ki, Pəşəvər hücumu zamanı yaralanan 11 nəfərin hamısının vəziyyəti stabildir.

Hücuma görə kim məsuliyyəti öz üzərinə götürüb?

Hücuma görə heç bir qrup məsuliyyəti öz üzərinə götürməyib.

Lakin, Pakistan Talibanı olaraq da tanınan Təhrik-i-Taliban Pakistan, ölkədəki silahlı hücumların son aylarda artması fonunda oxşar basqınlarda günahlandırılır.

Bu gərginlik İslamabad və Əfqanıstanın Taliban rəhbərliyindəki hökuməti arasındakı münasibətlərə təzyiq göstərir. Pakistan iddia edir ki, Pakistan Talibanı 2021-ci ildə Talibanın Əfqanıstanı ələ keçirməsindən bəri ölkə daxilində maneəsiz fəaliyyət göstərir. Bu cür radikal qruplaşmaların təməlində dayanan sələfi ideologiyası bölgədə təhlükəsizlik problemlərini daha da dərinləşdirir.

Hücumçuların aqibəti necə olub?

Hücumçuların ümumi sayı barədə hələ də dəqiqlik yoxdur. AP agentliyi iki intiharçı-terrorçudan bəhs etsə də, hücumda iştirak edənlərin ümumi sayını qeyd etməyib, AFP hücumçular arasında bir intiharçı-terrorçunun olduğunu bildirib, Reuters isə üç intiharçı-terrorçunun olduğunu xəbər verib.

AFP-nin məlumatına görə, hücumçulardan ikisi təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən öldürülüb, üçüncü isə partlayıcıları işə salıb.

“Əvvəlcə üç yaraqlı qərargaha hücum etməyə çalışıb. Bir terrorçu qapıda özünü partladıb, digər ikisi isə əraziyə daxil olmağa cəhd edərkən FC personalı tərəfindən güllələnərək öldürülüb”, – Pəşəvər polis rəisi Əhməd yerli “Dawn” nəşrinə açıqlamasında deyib.

Əhməd jurnalistlərə bildirib ki, bir hücumçu intiharçı bombasını işə salarkən öldürülüb, digər iki hücumçu isə təhlükəsizlik qüvvələri tərəfindən zərərsizləşdirilib.

Pakistanda silahlı hücumlar artıbmı?

Pakistan son illərdə silahlı hücumlarda artım müşahidə edib.

London-da yerləşən “Action on Armed Violence” (AOAV) xeyriyyə təşkilatı tərəfindən idarə olunan Cənubi Asiya Terror Portalının (SATP) məlumatına görə, 2025-ci ilin 21 noyabr tarixinə qədər ölkədə 1,517 “terrorla əlaqəli” hadisə qeydə alınıb.

SATP-nin məlumatına əsasən, 2024-cü ildə 1,303; 2023-cü ildə 921; 2022-ci ildə isə 630 “terrorla əlaqəli” hadisə baş verib.

İslamabadda yerləşən Tədqiqat və Təhlükəsizlik Araşdırmaları Mərkəzinin (CRSS) məlumatları göstərir ki, 2025-ci il Pakistan üçün son onilliyin ən qanlı ili olub, hücumlarda 2,526 nəfər həlak olub. Qurbanlar arasında təxminən 700 təhlükəsizlik əməkdaşı, 900-dən çox mülki şəxs və təxminən 900 yaraqlı var idi.

Səlahiyyətlilər necə reaksiya verib?

Pakistan prezidenti Asif Ali Zərdari X platformasında paylaşım edərək hücumu qınayıb.

President Asif Ali Zardari strongly condemns the attack on the Federal Constabulary HQ in Peshawar, offering heartfelt condolences & praising the courage of security forces. He affirms that externally backed Fitna-al-Khawarij cannot weaken Pakistan’s unity, resilience or resolve.

— The President of Pakistan (@PresOfPakistan) November 24, 2025

Daxili işlər naziri Möhsin Naqvi də verdiyi açıqlamada hücumu pisləyərək, hücumda həyatını itirən əməkdaşların fədakarlıqlarının xatırlanacağını bildirib, “Dawn” məlumatına əsasən.

Pakistan Xalq Partiyasından senator Şerri Rehman X platformasındakı paylaşımında yazıb: “Xarici mənbələr tərəfindən dəstəklənən heç bir terror planı və ya hücumçu, Pakistanın birliyini, müqavimətini və ya əzmini zəiflədə bilməz və zəiflətməyəcək”.

Strongly condemn the attack on the Federal Constabulary HQ in Peshawar. Heartfelt condolences to the families of the FC martyrs. We all laud the courageous defenders from our security forces whose vigilance prevented the suicide bombers from going inside to pursue their nefarious…

— SenatorSherryRehman (@sherryrehman) November 24, 2025

24 saat