Pentaqon Heqsethə Signal sızmaları üzrə həqiqətən bəraət verdi?

ABŞ Müdafiə naziri Pet Heqsethin Yəməndəki husilərə qarşı hərbi əməliyyatlara dair həssas məlumatları "Signal" mesajlaşma tətbiqi vasitəsilə müzakirə etməsi, müdafiə personalını və onların missiyalarını riskə atıb. Bu tapıntı Pentaqonun məxfi nəzarət hesabatında yer alıb.

Çərşənbə axşamı Konqresə təqdim edilən hesabatda Pentaqonun baş inspektoru, onun rəsmi yazışmalar üçün şəxsi telefonundan istifadə edərək protokolu pozduğunu təsdiqləyib. ABŞ media mənbələrinə görə, hesabatda bütün Pentaqon rəsmilərinin təhlükəsiz kommunikasiya qaydaları barədə daha yaxşı təlim keçmələri tövsiyə edilir.

ABŞ rəsmilərinə məxfi məlumatlar üçün "Signal" tətbiqindən istifadə etməyə icazə verilmir, çünki bu, Pentaqonun təhlükəsiz kommunikasiya şəbəkəsinin bir hissəsi deyil.

Lakin Pet Heqsethin məlumatları məxfilikdən çıxarmaq səlahiyyəti olduğu üçün Pentaqon hesabatında bu hərəkətin nəticələrinin qeyri-müəyyən olduğu vurğulanır.

Hələ ictimaiyyətə açıqlanmayan bu hesabat, mart ayında mesajlar ilk dəfə bir jurnalist tərəfindən aşkar edildikdən sonra Heqseth üzərində təzyiqi artıra bilər. Həmin jurnalist Heqsethin zərbələri müzakirə etdiyi "Signal" söhbət qrupuna təsadüfən əlavə edildiyini iddia etmişdi.

Həmin vaxt bəzi qanunvericilər nazirin vəzifədən azad edilməsini tələb etsələr də, ABŞ prezidenti Donald Tramp ictimai qəzəbin artmasına baxmayaraq qalmaqalın əhəmiyyətini azaltmağa çalışmışdı.

Heqseth istintaqın nəticələrini "tamamilə bəraət" kimi qiymətləndirsə də, nəticələr onu qəti şəkildə heç bir yanlış hərəkətdən təmizləmir.

Qanunvericilər, həmçinin, Müdafiə nazirinin Karib dənizində məhv edilmiş bir qayıqa qarşı ikinci zərbəni şifahi şəkildə əmr etdiyi iddia edilən ayrı bir işi də araşdırırlar. İkinci zərbənin, prezident Donald Trampın narkotik qaçaqmalçılarına qarşı ölümcül mübarizəsi fonunda, əvvəlki zərbədən sağ çıxan iki nəfəri öldürdüyü iddia olunur.

İstintaqın qismən redaktə edilmiş versiyasının cümə axşamı yayımlanması gözlənilir. Bu barədə indiyədək bildiklərimiz bunlardır:

Pentaqonun baş inspektoru nə tapıb?

Pentaqonun baş inspektoru Stiv Stebbinsin Konqresə təqdim etdiyi məxfi hesabatında, Pet Heqsethin bu ilin martında "Signal" mesajlaşma tətbiqi vasitəsilə Yəməndəki hava zərbəsi ilə bağlı məlumatları paylaşaraq həssas hərbi informasiyanı təhlükə altına atdığı və ABŞ əsgərlərinin həyatını riskə atdığı qeyd olunur. Çərşənbə günü "CNN" ilk olaraq bu barədə məlumat yayıb. "Signal" söhbət qrupundakı iştirakçılar arasında Müdafiə naziri Heqseth, vitse-prezident JD Vans, dövlət katibi Marko Rubio və Milli Kəşfiyyat Direktoru Tulsi Qabbard da olub.

Hesabatda Heqsethin yüksək həssaslıqlı məlumatları səlahiyyətsiz şəxslərlə paylaşdığı və ABŞ qanunlarına uyğun olaraq bu kommunikasiyaları qoruyub saxlamadığı aşkar edilib.

"CNN"in məlumatına görə, o, Yəmən əməliyyatı ilə bağlı məlumatları həyat yoldaşı, qardaşı və şəxsi vəkili daxil olmaqla, tamamilə səlahiyyətsiz şəxslərin olduğu ayrı bir "Signal" qrupunda da paylaşıb.

Bununla belə, baş inspektorun tapıntıları, Heqsethin həssas məlumatları məxfilikdən çıxarmaq səlahiyyəti olduğu üçün, onun hərəkətlərinin nəticələrinin daha az aydın olduğunu da qeyd edir.

Hərbi veteran və keçmiş "Fox News" aparıcısı olan Heqseth, vəzifəyə təyin olunmazdan əvvəl heç bir hökumət təcrübəsinə malik deyildi. O, məlumatları "Signal" söhbətində paylaşmazdan əvvəl məxfilikdən çıxardığını və buna görə də heç bir səhv etmədiyini iddia edib. Lakin o, bu iddiasını dəstəkləyən sənədlər təqdim etməyib.

Stiv Stebbins aprelin 3-də həm Demokrat, həm də Respublikaçı qanunvericilərin narahatlıqlarından sonra istintaqa başlayıb. Onlar "Signal" söhbətinin səhv əllərə düşsəydi, ABŞ personalını təhlükəyə ata biləcəyini vurğulamışdılar. Tramp tərəfindən yanvarda təyin olunmuş baş inspektor, həmin vaxt yaydığı memorandumda Senat Silahlı Qüvvələr Komitəsinin rəhbərliyinin sorğusu ilə araşdırmaya başladığını bildirmişdi.

"Bu qiymətləndirmənin məqsədi Müdafiə nazirinin və digər Müdafiə Nazirliyi personalının rəsmi işlər üçün kommersiya mesajlaşma tətbiqindən istifadəyə dair Müdafiə Nazirliyi siyasətlərinə və prosedurlarına nə dərəcədə əməl etdiyini müəyyən etməkdir," Stebbins aprelin 3-də dərc edilmiş qısa memorandumunda yazıb və məxfilik və sənədlərin saxlanmasına riayət olunmasının da nəzərdən keçiriləcəyini əlavə edib.

Heqseth məlumatı "Signal"da açıqlamazdan əvvəl məxfilikdən çıxarmışdımı?

Stebbinsin hesabatında, Heqsethin personalının "Signal"ı onun Pentaqondakı ofisindən istifadə etməsi üçün necə qurduğu təfərrüatları verilib. Pentaqon ofislərində şəxsi cihazlara icazə verilmir və o, fiziki olaraq telefonuna daxil ola bilməzdi.

Baş inspektorun hesabatı Heqsethin hərbi kəşfiyyatın məxfilik səviyyəsini müəyyən etmək səlahiyyətinə malik olduğunu – və istəsəydi məlumatı məxfilikdən çıxara biləcəyini bildirsə də, "Signal" üzərindən ötürdüyü materialın məxfilikdən çıxarılıb-çıxarılmadığını qəti şəkildə müəyyən etmir.

"CNN"in hesabatına görə, Heqsethin "Signal" söhbətində paylaşdığı məlumatlar "Məxfi/NOFORN" kimi qeyd olunmuş məxfi ABŞ Mərkəzi Komandanlığı sənədindən götürülüb. "NOFORN" o deməkdir ki, heç bir xarici vətəndaşın bu məlumatları görməsinə icazə verilmir.

Stebbinsin hesabatı federal rəsmilərin "Signal"dan istifadəsinə dair daha geniş araşdırmaya istinad edərək, Pentaqon rəsmiləri üçün qaydalara riayət olunmasını təmin etmək məqsədilə daha çox təlim keçirilməsini tövsiyə edib.

Associated Press"in məlumatına görə, Heqseth baş inspektor tərəfindən müsahibə verməkdən imtina edib və əvəzinə öz arqumentlərini yazılı şəkildə təqdim edib. Müstəntiqlər mart ayında bu xəbəri ortaya çıxaran jurnalist tərəfindən paylaşılan ekran görüntülərinə əsaslanıblar, çünki Heqseth bütün "Signal" mesajlarını təqdim etməyib.

Heqseth hesabatına necə cavab verib?

Çərşənbə axşamı X sosial şəbəkəsində etdiyi paylaşımda Heqseth, baş inspektorun hesabatının "məxfi məlumat paylaşılmadığını" ortaya qoyduğunu və onun üçün "tamamilə bəraət" olduğunu iddia edib.

No classified information.

Total exoneration.

Case closed.

Houthis bombed into submission.

Thank you for your attention to this IG report. https://t.co/eQPO5iPIRc

— Pete Hegseth (@PeteHegseth) December 3, 2025

Bu paylaşım, onun ofisinin sözçüsü Şon Parnellin yazısından sonra gəlib. Parnell qeyd edib: "Bu Baş Inspektor yoxlaması Nazir Heqseth üçün TOTAL bəraətdir və bizim əvvəldən bildiyimizi – heç bir məxfi məlumatın paylaşılmadığını sübut edir."

"Bu məsələ həll olundu və iş bağlandı," o əlavə edib.

Parnell həmçinin, "The New York Times" qəzetinin Heqsethin hərəkətlərinin potensial təhlükələrini qeyd edən məqaləsinə cavab olaraq bildirib: "Bu nəticəni dəstəkləyən sıfır dəlil var. Heç nə."

O, "Kobud Süvari Əməliyyatı" (Yəmən bombardman kampaniyasının adı)nın "qüsursuz icrası və uğuru"nun heç bir əsgərin riskə atılmadığına dair sübut olduğunu əlavə edib.

Parnell və Heqsethin mövqeləri, qalmaqal mart ayında ilk dəfə ortaya çıxdığından bəri Tramp administrasiyasının mövqeyi ilə üst-üstə düşür. Prezident Trampın ofisi Heqsethi ictimaiyyət qarşısında qınamamış, Tramp özü isə qalmaqalı "cadugər ovu" adlandırmışdı. Tramp həmçinin, "Signal" tətbiqinin özünün "qüsurlu" olub-olmadığını sorğulayaraq məsuliyyəti mesajlaşma tətbiqinin üzərinə atmağa çalışmışdı.

Lakin Nümayəndələr Palatası və Senatın kəşfiyyat komitələrindəki bəzi Demokratlar Heqsethin hərəkətlərinin hər hansı digər rəsmi üçün vəzifədən azad edilməyə səbəb olacağını bildiriblər.

"Bu, təcrid olunmuş bir səhv deyildi. Bu, dəfələrlə bacarıqsızlığını nümayiş etdirmiş bir nazirin daha geniş ehtiyatsızlıq və zəif mühakimə nümunəsini əks etdirir," Senator Mark Varner çərşənbə günü verdiyi bəyanatda söyləyib.

"Signal" söhbətində nə deyilmişdi?

ABŞ mediasında "Signalgate" adlandırılan qalmaqal mart ayına təsadüf edir.

"The Atlantic" jurnalının baş redaktoru, veteran jurnalist Ceffri Qoldberq martın 24-də yazdığı məqalədə Tramp administrasiyası rəsmilərinin onu təsadüfən "Signal" söhbət qrupuna əlavə etdiyini açıqlayıb. Həmin qrupda onlar martın 15-də Yəməndəki Husi üsyançılarına qarşı hava zərbələri barədə dəqiq məlumatları, hücumdan bir neçə saat əvvəl sızdırmışdılar.

Qoldberq bildirib ki, martın 11-də o, şifrəli mesajlaşma xidmətində Mayk Uolts adlı birindən əlaqə sorğusu alıb. Bu, böyük ehtimalla o zamankı ABŞ milli təhlükəsizlik müşaviri Mayk Uolts olub. Bunun bir fırıldaq olduğunu düşünən Qoldberq, "Husi PC small group" adlı qrupa qoşulmaq təklifini qəbul edib. O, qrupa daxil olanda Heqseth, Vans, Rubio və Qabbard daxil olmaqla yüksək səviyyəli rəsmilərin də orada olduğunu görüb. Qrupda 18 iştirakçı var idi.

Söhbətdə ABŞ F-18 təyyarələrinin və dronlarının nə vaxt buraxılacağına dair dəqiq vaxtlar açıqlanmışdı. Zərbələrin vaxtına dair bir yeniləmədə deyilirdi: "İlk bombaların düşəcəyi vaxt KƏSİN budur."

Zərbələr nəticəsində uşaqlar da daxil olmaqla ən azı 53 nəfər həlak olmuşdu.

Qoldberq mesajların hava zərbələrinin vaxtı ilə üst-üstə düşdüyünü aşkar etdikdən sonra qrupu tərk etdiyini bildirib.

Onun bu hadisə ilə bağlı məqaləsi həm Demokratlar, həm də Respublikaçılar arasında dərhal qəzəbə səbəb olub. Senatın Demokrat lideri Çak Şumer bunu ABŞ tarixindəki "ən heyrətamiz hərbi kəşfiyyat pozuntularından" biri adlandırıb. Demokratlar və kiçik bir qrup Respublikaçı istintaq tələb edib. Nümayəndələr Palatasının Nəzarət Komitəsinin o zamankı yüksək rütbəli Demokratı, mərhum Cerald Konnoli, Stebbinsdən araşdırma başlatmasını xahiş edib.

Tənqidçilər xarici kəşfiyyat agentlərinin "Signal" mesajlarını ələ keçirə biləcəyini və "Signal"ın avtomatik silmə funksiyasının sənədlərin təhlükəsiz saxlanmasını tələb edən hökumətin şəffaflıq tələblərini pozduğunu qeyd ediblər.

Martın 26-da "The Atlantic" dərc etdiyi növbəti məqalədə söhbətin daha çox ekran görüntüsünü nümayiş etdirib.

Lakin Heqseth mesajlaşma tətbiqində "müharibə planları" paylaşdığını inkar edərək, məlumatları məxfilikdən çıxarmağa icazəsi olduğunu və yalnız missiyanı təhlükəyə atmayacağına inandığı detalları kommunikasiya etdiyini bildirib. O, apreldə "Fox News"a verdiyi müsahibədə mesajların "qeyri-rəsmi, məxfi olmayan koordinasiyalar, media koordinasiyaları və digər məqsədlər üçün" olduğunu söyləyib.

Heqseth daha hansı qalmaqallara qarışıb?

Heqseth sentyabrın 2-də Karib sularında narkotik daşıdığı güman edilən bir qayıqa qarşı zərbə ilə bağlı verdiyi iddia edilən şifahi əmrə görə ayrılıqda araşdırılır.

"The Washington Post"un noyabrın 28-də əməliyyatla birbaşa tanış olan iki nəfərə istinadən dərc etdiyi məlumata görə, əməliyyatda iştirak edən mənbələr Heqsethin missiyada "hər kəsi öldürmək" əmrini verdiyini bildiriblər.

Əməliyyata cavabdeh olan komandir daha sonra terror təşkilatı Trampın narkotik qaçaqmalçılarına qarşı ölümcül mübarizəsi fonunda, qayıqdakı 11 nəfərdən ilk hücumdan sağ çıxan iki nəfəri öldürən ikinci zərbəni əmr edib.

Bu qayıq Trampın Karib dənizi və Sakit okeanın şərqindəki şübhəli narkotik qaçaqmalçılarına qarşı ölümcül kampaniyasında vurulan ilk qayıq idi. Demokrat qanunvericilər bu zərbələri insan haqları baxımından tənqid ediblər. Tramp administrasiyası isə bu zərbələri ölkəyə narkotik axınını azaltmaq üçün zəruri addım kimi əsaslandırır və bunun milli təhlükəsizliyi təhdid etdiyini bildirir.

ABŞ-ın dəlil olmadan narkotik qaçaqmalçılığı ilə məşğul olduğunu iddia etdiyi Venesuela qayıqlarına qarşı zərbələrdə ən azı 80 nəfər həlak olub. Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İnsan Haqları üzrə Ali Komissarı Volker Türk oktyabrda bu zərbələri "qəbuledilməz" adlandıraraq, onların "məhkəmədənkənar qətl" olduğunu və beynəlxalq insan haqları qanunlarını pozduğunu söyləyib.

Sentyabrın 15-də baş verən zərbədə öldürülən kolumbiyalı kişi Alexandro Karranzanın ailəsi də çərşənbə axşamı məhkəmə işi açıb. Onlar Karranzanın balıqçı olduğunu və zərbənin məhkəmədənkənar qətl olduğunu iddia ediblər. Bu iş Vaşinqtonda yerləşən Regional Amerikaarası İnsan Haqları Komissiyasına təqdim edilib. Lakin ABŞ onun yurisdiksiyasını tanımır.

Tramp "Truth Social" media platformasında etdiyi paylaşımda sentyabrın 2-dəki zərbənin ABŞ tərəfindən terror qrupu elan edilmiş Venesuelanın "Tren de Aragua" qruplaşmasının 11 üzvünü öldürdüyünü və qayığın ABŞ-a doğru getdiyini iddia etmişdi.

Lakin Rubio həmin gün mətbuat konfransında qayığın "böyük ehtimalla Trinidad və ya Karib dənizindəki başqa bir ölkəyə doğru getdiyini" söyləmiş, daha sonra mövqeyini dəyişərək, "nəticədə ABŞ-a doğru" getdiyini bildirmişdi.

ABŞ mediası dörd raketdən istifadə edildiyini və Heqsethin zərbələri real vaxtda izlədiyini bildirib. Associated Press əməliyyatla tanış olan şəxslərə istinadən Pentaqonun suda sağ qalanların olduğunu bildiyini və qayığın batırılması lazım olduğuna dair arqumentlərin irəli sürüldüyünü yazıb.

Respublikaçılar bu iddialara necə cavab veriblər?

Heqseth keçən həftə "The Washington Post"un xəbərlərini qınayaraq, onların "uydurma, qızışdırıcı və aşağılayıcı" olduğunu bildirib. Çərşənbə axşamı Ağ Evdə keçirilən Nazirlər Kabinetinin iclasında o, ikinci zərbənin "müharibənin dumanı"nda baş verdiyini və heç bir sağ qalanı görmədiyini söyləyib. O, missiyanın qalan hissəsi üçün "qala bilmədiyini" əlavə edib.

Senatın Silahlı Qüvvələr Komitəsindəki həm Respublikaçılar, həm də Demokratlar hücumun qanuniliyi ilə bağlı istintaqa başlayıblar. "Əgər bu doğrudursa, bu, müharibə cinayəti səviyyəsinə yüksəlir," Demokrat Senator Tim Keyn keçən həftə jurnalistlərə bildirib.

Bazar günü "Air Force One" təyyarəsində jurnalistlərin suallarını cavablandıran Tramp hadisədən uzaqlaşmağa çalışıb. "Mən bunu istəməzdim – ikinci zərbəni yox," o deyib və administrasiyasının bu xəbərləri araşdıracağını əlavə edib. O həmçinin, Heqsethin ona "o iki kişinin ölümünü əmr etmədiyini" söylədiyini bildirib.

Heqsethin hücumda faktiki olaraq hansı rolu oynadığı ilə bağlı suallar cümə axşamı Tramp administrasiyasının əməliyyata rəhbərlik etdiyini bildirdiyi komandir, Admiral Frank "Mitch" Bredli ilə keçiriləcək məxfi konqres brifinqi zamanı veriləcək.

Heqsethin yanvarda təyin olunmasından əvvəl, hərbi veteran və keçmiş "Fox News" aparıcısı cinsi təcavüz, həddindən artıq spirt istifadəsi və maliyyə yanlış idarəetmə iddiaları ilə üzləşmişdi.

2017-ci ildə o, bir polis hesabatına görə, telefonunu götürərək qadının hoteldən çıxmasına mane olduğu deyilən bir qadına cinsi təcavüzdə ittiham olunmuşdu. Heqseth bu ittihamı inkar etsə də, vəkili qadına təzminat ödənildiyini etiraf etmişdi.

"The New Yorker" tərəfindən 2024-cü ilin dekabrında dərc olunan hesabatda iddia olunurdu ki, Heqseth 2013-2016-cı illər arasında "Concerned Veterans for America" vəkillik qrupunun rəhbəri olarkən iş tədbirlərində tez-tez o qədər sərxoş olurdu ki, evinə getmək üçün həmkarlarına arxalanırdı. O həmçinin, qeyri-kommersiya təşkilatının rəsmi vəsaitlərindən "şəxsi xərc hesabı" kimi istifadə etməkdə ittiham olunmuşdu. Heqseth bu iddiaları rədd edib.

24 saat