Siyasət 09.10.2025

Pentaqon jurnalistlərə yeni məhdudiyyətlər tətbiq edir

Pentaqon jurnalistlərə yeni məhdudiyyətlər tətbiq edir
ABŞ Müdafiə Nazirliyi (Pentaqon) mətbuat orqanları ilə məhdudiyyətlər məsələsində razılığa gələ bilmir. ## Müzakirələr Dalana Dirənib

Pentaqon mətbuat korpusunun Müdafiə Nazirliyinin təklif etdiyi hesabat məhdudiyyətlərinin yüngülləşdirilməsi üzrə danışıqları dalana dirənib. Pentaqon Mətbuat Assosiasiyası bu barədə məlumat yayıb. Assosiasiya bildirib ki, Pentaqonun yeni qaydalarına yenidən baxılması üçün aparılan danışıqlar zamanı ictimai açıqlamalarda "ehtiyatlı" davranıb. Qeyd edək ki, bu qaydaları qəbul etməyən jurnalistlər Pentaqonun mətbuat vəsiqəsindən məhrum edilə bilərlər.

Assosiasiyanın yaydığı bəyanatda deyilir: "Təəssüf ki, bu danışıqlar ümid etdiyimiz qədər uğurlu olmadı". Assosiasiya Pentaqonu işıqlandıran jurnalistləri təmsil edir.

## Yeni Qaydalar Nələri Əhatə Edir?

Sentyabr ayında Müdafiə Nazirliyi jurnalistlərə göndərdiyi memorandumda bildirib ki, onlar dərc üçün rəsmi icazəsi olmayan nə məxfi, nə də nəzarət edilən təsnif edilməmiş məlumatları açıqlamayacaqlarını təsdiq edən bir sənədə imza atmalıdırlar. Pentaqon jurnalistləri məxfi məlumatlara və ya "nəzarət edilən təsnif edilməmiş məlumat" kimi təyin olunan hər hansı bir şeyə "icazəsiz daxil olmaq, icazəsiz daxil olmağa cəhd etmək və ya icazəsiz açıqlama" üçün mətbuat vəsiqələrini itirə biləcəkləri barədə xəbərdar ediliblər.

Memorandumda həmçinin deyilir: "Müharibə Departamenti haqqında məlumatlar ictimaiyyətə yayımlanmazdan əvvəl təsdiqlənməlidir... hətta təsnif edilməmiş olsa belə". ABŞ prezidenti Donald Tramp administrasiyası Müdafiə Nazirliyinin adını Müharibə Nazirliyi olaraq dəyişdirməyə çalışıb, lakin daimi ad dəyişikliyi üçün Konqresin təsdiqi tələb oluna bilər.

## Məhdudiyyətlərə Reaksiya

Hazırda CBS News də daxil olmaqla, xəbər təşkilatlarına Pentaqonda məhdud giriş imkanı verən iş yerləri və vəsiqələr ayrılır.

Direktivə əməl edilməsi o demək olardı ki, jurnalistlər Pentaqona giriş imkanını itirmək riski olmadan, xəbərlərinin çox hissəsində adı açıqlanmayan ABŞ hərbi mənbələrindən istifadə edə bilməyəcəklər.

Bir çox media orqanları direktivə etiraz edib və geri çəkiləcəklərinə söz veriblər. "The New York Times" bəyanatında məhdudiyyətlərin "demokratiyada azad mətbuatın konstitusiya qorumasına zidd olduğunu" bildirib.

## Kompromis Axtarışları

Məhdudiyyətlərlə bağlı danışıqlar zamanı Pentaqon jurnalistlərin "mətbuat vəsiqəsi almaq üçün yeni siyasətlə razılaşdıqlarını bildirmək" tələbini ləğv edib. Lakin Assosiasiyanın bəyanatında deyilir ki, "Pentaqon hələ də bizdən azad mətbuatı boğmaq üçün nəzərdə tutulmuş siyasətləri "anladığımızı" yazılı şəkildə təsdiq etməyi tələb edir ki, bu da sadəcə işimizi gördüyümüz üçün bizi təqibə məruz qoya bilər".

Assosiasiya bildirib ki, yeni akkreditasiya siyasəti "hələ də Müdafiə Nazirliyinin rəsmi olaraq yayımlanmaq üçün əvvəlcədən təsdiqlənməmiş məlumatları axtararaq Birinci Düzəliş hüquqlarından istifadə edən jurnalistlərin vəsiqələrini ləğv etmək təhlükəsini saxlayır, hətta məlumat tamamilə təsnif edilməmiş olsa belə".

Bəyanatda deyilir: "Siyasət Müdafiə Nazirliyi daxilindəki hər kəsə görünməmiş bir qorxu mesajı göndərir, mətbuatla hər hansı təsdiqlənməmiş qarşılıqlı əlaqəyə qarşı xəbərdarlıq edir və hətta açıq icazə olmadan danışmağın cinayət olduğunu göstərir - bu isə açıq şəkildə belə deyil".

Xəbər agentliklərindən yenidən işlənmiş qaydaları gələn həftəyə qədər imzalamaları istənilib.

## İş Şəraitinin Pisləşməsi

Assosiasiya həmçinin "Pentaqonun bütün xəbər təşkilatlarımızı xüsusi iş yerlərimizdən köçürməyi planlaşdırdığını yeni siyasət bəyanatından öyrənməkdən təəccübləndiyini və narahat olduğunu" bildirib. Bu addım jurnalistləri təcrid edəcək və mənbələr və hərbi sözçüləri ilə əlaqə saxlamağı çətinləşdirəcək.

Assosiasiya "Ümid edirik ki, Pentaqon yenidən nəzərdən keçirəcək" deyib.

Pentaqonun sözçüsü Şon Parnell X-də bildirib ki, departament "uzaqlaşdırıcı yanaşma" nümayiş etdirib və "Pentaqon Mətbuat Assosiasiyası ilə səmimi danışıqlara girərək, üzvləri ilə açıq dialoq aparıb və onların bir çox təklif etdiyi düzəlişləri qəbul edib".

Parnell bildirib ki, jurnalistlərdən hekayələrini Pentaqonla razılaşdırmaq tələb olunmur və yalnız departamentin məlumatların necə idarə olunması ilə bağlı siyasətlərini başa düşdüklərini təsdiqləmələri xahiş olunur.

Parnell yazıb: "Pentaqona giriş bir imtiyazdır, hüquq deyil və Departament yalnız qanuni olaraq icazəli deyil, həm də bu imtiyazın həyata keçirilməsinə ağlabatan qaydalar tətbiq etməyə mənəvi cəhətdən borcludur".

24 saat

Oxucu Şərhləri

Samir Şahbazli
09.10.2025 10:14
Bu məqaləni diqqətlə oxudum. Pentaqonun mətbuat orqanlarına tətbiq etdiyi yeni məhdudiyyətlər məni düşündürdü. Jurnalistlərin işıqlandırdıqları ömvzularla bağlı məlumatları daha diqqətli seçməli olmaları, həm də özləri üçün risk yaradan yeni qaydalarla üzləşmələri təəssüf doğurur. Mən də bu mövzuda belə bir vəziyyətlə qarşılaşmışam. Bir dəfə, xarici siyasətlə bağlı bir məqalə hazırlayarkən, bir diplomatla söhbət etmişdim. O, danışdığı bəzi məlumatların heç vaxt ictimaiyyətə açıqlanmayacağını qəti şəkildə təsdiq etmişdi. Ancaq sonradan başa düşdüm ki, bu məlumatlar, əslində, həssas idi və onların açıqlanması müəyyən çətinliklərə yol aça bilərdi. Jurnalistlərin informasiya əldə etməkdə qarşılaşdığı bu cür çətinliklər, ümumilikdə informasiya azadlığı və ictimaiyyətin məlumatlı olması baxımından nə kimi nəticələr doğurur?
Ramin Vəliyev
09.10.2025 10:09
Bu xəbər məni təəccübləndirdi, çünki jurnalistlərin Pentaqonla bağlı məlumat əldə etmək imkanlarının məhdudlaşdırılması, xüsusilə də "nəzarət edilən təsnif edilməmiş məlumat" kimi anlayışların qeyri-şəffaflığı artırması ehtimalı var. Bu cür məhdudiyyətlər jurnalistlərin fəaliyyətinə necə təsir edəcək, bu da maraqlıdır. Mən başa düşürəm ki, təhlükəsizlik məsələləri önəmlidir, lakin eyni zamanda ictimaiyyətin məlumat almaq hüququ da var. Bu cür vəzyiyətlə bağlı keçmişdə oxşar bir hadisə yaşanmışdı?
Məryəm Şahbazli
09.10.2025 10:04
Bu məqalə göstərir ki, Pentaqonun mətbuatla münasibətləri heç də rəvan deyil. Jurnalistlərin hesabat məhdudiyyətlərinin yüngülləşdirilməsi tələbi rədd edilib və yeni qyadalar jurnalistləri daha da məhdudlaşdırır. Bu, şəffaflıq və ictimaiyyətin məlumat almaq hüququ baxımından ciddi narahatlıq doğurur. Jurnalistlərin Pentaqonla əməkdaşlıq etmək üçün etibarsız mənbələrə güvənməli olmaları, əslində, informasiya axınının daha da məhdudlaşdırılması deməkdir.
Lalə Məmmədli
09.10.2025 10:00
Bu mövzu həqiqətən də diqqətəlayiqdir. Mətbuat orqanlarının hesabat vermə azadlığının məhdudlaşdırılması, hətta adı açıqlanmayan mənbələrə isitnad edərək də olsa, jurnalistlərin işini çətinləşdirə bilər. Mən həmişə düşünürəm ki, jurnalistlərin məlumat əldə etmək imkanları nə qədər məhdudlaşdırılarsa, ictimaiyyətin məlumatlılıq səviyyəsi də bir o qədər aşağı düşür. Maraqlıdır, Pentaqonun bu yeni qaydalarla əldə etmək istədiyi əsas məqsəd nədir?
Xədicə Əliyeva
09.10.2025 09:54
Məqaləyə görə təşəkkürlər. Pentaqonun mətbuat birliyi ilə jurnalistlər arasındakı gərginliklə bağlı bu məlumatı oxumaq maraqlıdır. Məhdudiyyətlərin jurnalistlərin işini çətinləşdirə biləcəyi aydındır, lakin eyni zamanda milli təhlükəsizlik məsələlərini də nəzərə almaq lazımdır. Ümid edirəm ki, hər iki tərəf üçün qəbul edilə biləcək bir həll tapılacaq.
Orxan Rəhimov
09.10.2025 09:09
Bu məqaləni oxuduqdan sonra ağıma ilk gələn, bu məhdudiyyətlərin jurnalistlərin işini necə çətinləşdirəcəyi oldu. Mənim də bir neçə dəfə dövlət qurumlarının mətbuat xidmətləri ilə işləmək təcrübəm olub və biləndə ki, bəzi məlumatlar ictimaiyyətə çatdırılmamalıdır, bu həmişə bir maneə yaradır. Pentaqon jurnalistlərindən hansısa bir məlumata görə mətbuat vəsiqəsindən məhrum olmaq təhlükəsi ilə üz-üzə qalarsa, bu, heç şübhəsiz ki, jurnalistikanın öz roluna təsir edəcək. Maraqlıdır, bu cür məhdudiyyətlər digər ölkələrdə də geniş yayılıb, yoxsa bu ABŞ-a xas bir vəziyyətdir?
Əhməd Raufov
09.10.2025 08:39
Bu məqaləni oxumaq çox dəyərli oldu. Pentaqon mətbuat birliyi ilə müdafiə nazirliyi arasındakı məhdudiyyətlər mövzusunda yaşaan gərginlikləri təfərrüatlı şəkildə əhatə etdiyini görürəm. Jurnalistlərin işlərinə nəzarətin artırılması, xüsusilə də məlumatların təsdiqlənməsi tələbi, informasiyanın axınına necə təsir edəcəyi barədə düşünməyə vadar edir. Ümid edirəm ki, hər iki tərəf üçün məqbul bir həll yolu tapılacaq.
Samir Rəhimov
09.10.2025 08:35
Məqalə üçün təşəkkür edirəm. Pentaqonun jurnalistlərə qarşı bu cür məhdudiyyətlər tətbiq etməsi, xüsusilə də məlumatların yoxlanılması və təsdiqlənməsi ilə bağlı qaydaların sərtləşdirilməsi, mətbuat azadlığı və ictimaiyyətin məlumat almaq hüququ baxımından narahatlıq doğurur. Pentaqon Mətbuat Assosiasiyasının danışıqlarda "ehtiyatlı" davranması da bu vəziyyətin nə qədər həssas olduğunu göstərir. Ümid edək ki, bu əmsələyə ədalətli bir həll tapılacaq və jurnalistlər öz işlərini vicdanla yerinə yetirməyə davam edə biləcəklər.
Samir Əhmədli
09.10.2025 08:19
Məqalədə Pentaqonun mətbuat birliyi ilə bağlı yeni məhdudiyyətlər barədə məlumat əldə etdim. Jurnalistlərin işini çətinləşdirən bu cür addımlar həmişə narahatlıq doğurur. Pentaqonun hesabat məhdudiyyətlərini yüngülləşdirmək üçün danışıqların dalana dirənməsi, xüsusilə də ictimaiyyətin məlumat almaq hüququ baxımından düşündürücüdür. Ümid edirəm ki, bu məsələdə jurnalistlərin və Pentaqonun mənafe təhlükəsizliyini təmin edən bir həll yolu tapılacaq.
Aytən Cavadli
09.10.2025 08:15
Bu məhdudiyyətlər jurnalistikanın fundamental roluna birbaşa zərbədir. Pentaqonun jurnalistlərə qarşı artan mövqeyi, hesabat azadlığına təhdid yaradır və məlumatın şəffaf şəkildə ictimaiyyətə çatdırılmasını çətinləşdirir. Mətbuatın "ehtiyatlı" davranması tələbi, heç bir halda qəbul edilə bilməz. Bu cür addımlar yalnız informasiya axınını məhdudlaşdırmaqla qalmayır, həm də xalqın öz hökumətini hesaba çəkmək imkanını zəiflədir.
Cəmil Cavadli
09.10.2025 07:50
Bu məhdudiyyətlər jurnalistlərin məlumat əldə etməsinə necə təsir edəcək? Pentaqon mətbuat birliyi bu məsələdə necə bir razılıq əldə etməyi planlaşdırır?
Cavid Qasımov
09.10.2025 07:44
Bu məqaləni diqqətlə oxudum. Pentaqonun jurnalistlərə tətbiq etdiyi yeni məhdudiyyətlər, xüsusilə də "nəzarət edilən təsnif edilməmiş məlumat" anlayışının geniş tətbiqi məni düşündürdü. Belə bir vəziyyətdə jurnalistlərin necə hərəkət edəcəkləri və ictimaiyyətin məlumat almaq hüququnun necə təmin olunacağı sualı yaranır. Məqalədə qeyd olunur ki, jurnalistlər xəbərlərinin çox hissəsində adı açıqlanmayan hərbi mənbələrdən istifadə etməli olacaqlar. Bu durum, mənim vaxtilə bir qədər oxşar bir təcrübə yaşamama səbəb oldu. Bir dəfə bir təşkilatın daxili siyasətləri haqqında məlumat toplamağa çalışarkən, mənbələrin adını çəkməmək şərti ilə danışmağa razı oldular. Bu, araşdırmanı çətinləşdirdi, çünki oxucular üçün məlumatın etibarlılığı ilə bağlı suallar yarandı. Mənim bir maraqlı salım var: Pentaqonun bu məhdudiyyətləri tətbiq etməkdə əsas məqsədi nədir? Onlar milli təhlükəsizlik baxımından hansı riskləri görürlər ki, bu cür sərt addımlar atırlar?
Fəridə Sadıqova
09.10.2025 07:40
Məqalədə qeyd olunduğu kimi, Pentaqon mətbuat birliyi ilə hesabat məhdudiyyətləri barədə danışıqlarda uğur qazanmayıb. Bu qərarların jurnalistlərin məlumat əldə etməsinə təsir etməsi təəccüblüdürmü? Mətbuatın informasiya azadlığı bu cür məhdudiyyətlərlə necə təsir altına düşür?
Mənsur Teymurov
09.10.2025 07:35
Bu mövzunun bu qədər qızğın müzakirələrə səbəb olmasına təəccüblənmirəm. Mən özüm də bu günlərdə oxuduğum bir hesabatda jurnalistlərin məlumat əldə etməkdə nə qədər çətinlik çəkdiklərini görmüşəm. Pentaqonun jurnalistlərə belə məhdudiyyətlər qoyması, xüsusilə də "nəzarət edilən təsnif edilməmiş məlumatlar" anlayışının qeyri-müəyyənliyi məni narahat edir. Bu, jurnalistlərin işini necə təsir edə bilər, bunu dəqiq təsəvvür etmək çətindir. Məni ən çox düşündürən sual budur: Bu cür məhdudiyyətlər mətbuatın hökumət fəaliyyətlərini effektiv şəkildə izləmək qabiliyyətinə uzunmüddətli təsir göstərə bilərmi?
Şəbnəm Fərmanli
09.10.2025 07:29
Əcəbə, Pentaqon jurnalistləri sanki bir növ gizli agent kimi "məxfi" məlumatları açıqlamağa imkan verməyən bir "sirlər xəzinəsi"ndə gizlətmək istəyir. Amma unutmasınlar ki, hər bir "sırr" bir günə üzə çıxacaq. Hətta "Müharibə Nazirliyi"nin özü də bu barədə xəbərdar olmalıdır. Pentaqon Mətbuat Assosiasiyasının "ümiddən uzaq" danışıqları maraqlıdır, amma bəlkə də növbəti dəfə "qapalı qapılar ardında" deyil, hamının gözü önündə müzakirə aparmaq daha uğurlu olar.
Əhməd Raufov
09.10.2025 06:59
Bu məqaləni oxuyanda çox təəccübləndim. Jurnalistlərin Pentaqonla bağlı xəbər hazırlayarkən necə məhdudiyyətlərlə qarşılaşa biləcəkləri haqqında düşünmək həqiqətən narahat edicidir. Bu, şəffaflıq və ictimaiyyətin məlumat almaq hüququ üçün ciddi nəticələr doğura bilər. Bu məhdudiyyətlərin jurnalistlərin xəbərlərinin keyfiyyətinə və hətta onların işləməsinə necə təsir edə biləcəyi barədə düşünəndə, bir maraqlı sual yaranır: Pentaqonun bu qərarları, əslində, necə davamlı bir "əlaqə" strategiyası kimi işləyir? Yəni, belə məhdudlaşdırıcı bir mühitdə jurnalistlər necə daha ətraflı və etibarlı məlumat əldə edə bilərlər?
Təranə Rzayeva
09.10.2025 06:54
Bu məqalə həqiqətən də düşündürücüdür. Jurnalistlərin məxfi məlumatlar brədə hesabat verməsinə qoyulan yeni məhdudiyyətlər, xüsusilə də mənbələrin açıqlanmaması ilə bağlı məsələ, hərbi jurnalistikada ciddi bir çətinlik yaradır. Mən də tez-tez bu cür məhdudiyyətlərlə qarşılaşıram və bu, həqiqəti ictimaiyyətə çatdırmaq yolunda böyük bir maneədir. Mənim bir sualım var: bu yeni qaydaların qəbul edilməsi, Pentaqonun daxili işləri haqqında ictimaiyyətin məlumatlılığını necə təsir edəcək?
Fəridə Fərmanli
09.10.2025 06:49
Bu xəbər məni düşündürdü. Jurnalistlərin işini həqiqətən çətinləşdirəcək bir vəziyyət yaranıb. Belə məhdudiyyətlərin gələcəkdə başqa qurumlara da yayıla biləcəyi barədə düşündüyüm bir an oldu. Məncə, bu, jurnalistikanın müstəqilliyi baxımından ciddi bir məsələdir. Sizcə, bu məhdudiyyətlər uzun müddətdə ictimaiyyətin məlumat alma hüquuqna necə təsir göstərə bilər?
Aytən İsmayılova
09.10.2025 06:44
Bu məhdudiyyətlər jurnalistlərin işini necə çətinləşdirir? Pentaqon mətbuat birliyi bu mövzuda ciddi narahatlıqlarını dilə gətirir, lakin görünən odur ki, Müdafiə Nazirliyi ilə razılığa gəlmək çətinləşir. Məqalənin qeyd etdiyi kimi, jurnalistlərin mətbuat vəsiqələrini iirmə təhlükəsi var. Bu vəziyyət ictimaiyyətin məlumat almaq hüququnu necə təsir edə bilər?

Şərh Yaz