Peyk Görüntüləri: Saxaranın Gözü

Mavritaniyanın Sirli Gözü: Rişat Strukturu

Kopernik Sentinel-2 missiyası Sahara səhrasında, Mavritaniyanın heyrətamiz bir coğrafi möcüzəsini, Rişat Strukturunu lentə alıb. Mavritaniyanın şimalındakı Adrar bölgəsində, qızılı qum dənizinin ortasında yüksələn bu nəhəng coğrafi forma bir vaxtlar meteorit zərbəsinin yeri hesab edilirdi. Lakin indi Rişat Strukturunun ərimiş süxurun böyük bir günbəzinin qalxması nəticəsində əmələ gəldiyinə inanılır ki, bu da səthə çıxdıqdan sonra külək, qum və su eroziyası ilə formalaşıb. Geoloqlar bu strukturun ən azı 100 milyon il yaşında olduğunu təsdiqləyirlər.

Təbəqəli quruluş bir sıra konsentrik halqalardan ibarətdir və kosmosdan öküz gözünə bənzəyir. Buna görə də o, həm də Sahara səhrasının Gözü və ya Afrikanın Gözü kimi tanınır. Diametri 50 km olan Rişat Strukturunu yerdən daha çox kosmosdan müşahidə etmək asandır. Bu, ilk insanlı missiyalardan bəri astronavtlar üçün tanış bir oriyentir olub.

Görüntülərdəki Detallar və Formalaşma Sirri

Sentyabr 2025-ci il tarixli bu müqayisədə iki fərqli görüntünü görmək mümkündür: soldakı təbii rənglərdə, sağdakı isə xüsusi xüsusiyyətləri vurğulayan saxta rəng kombinasiyasındadır. Bu diqqətəlayiq formasiya, müxtəlif süxur növlərinin eroziya dərəcələrindən asılı olaraq çöküntü süxur təbəqələrini üzə çıxarır. Bu, saxta rəngli görüntüdə daha yaxşı görünür. Eroziyaya daha davamlı kvarsit qumdaşları qırmızı və çəhrayı çalarlarda görünərək xarici halqaları və daxili yüksək silsilələri əmələ gətirir, daha az müqavimətli süxurlardan ibarət vadilər isə tünd rəngli sahələr kimi seçilir. Gözün mərkəzi halqaları təxminən 80 metr hündürlükdədir və xarici halqaları təşkil edən süxurlardan daha qədimdir.

Soldakı görüntüdə, gözü əhatə edən tünd sahə, ətrafdakı səhra qumlarından təxminən 200 metr yüksəklikdə yerləşən Adrar çöküntü süxur yaylasının bir hissəsidir. Bu qumlar isə yüzlərlə kilometr Maliyə qədər uzanan nəhəng qum sahəsi olan Erg Ouarane-nin tərkib hissəsidir. Strukturun cənub tərəfində qumun daxilə doğru irəliləməsi də aydın görünür. Burada, quru çay yatağı boyunca fərdi ağaclar və kollar xırda nöqtələr kimi seçilir ki, bunlar da saxta rəngli görüntüdə bənövşəyi rəngdə müşahidə olunur.

24 saat