Sağlamlıq 12.11.2025

Qəhvə aritmiya xəstələri üçün təhlükəsizdir yeni araşdırma

Qəhvə aritmiya xəstələri üçün təhlükəsizdir yeni araşdırma

Yeni araşdırma atrial fibrilyasiya riskini azaldan kofein istehlakını göstərir

Dünya üzrə 37 milyondan çox insan atrial fibrilyasiya (AFib) ilə üzləşib. Əvvəlki tədqiqatlar, alkoqol, şəkər, natrium və kofein kimi müəyyən maddələri məhdudlaşdırmanın və ya tamamilə qaçınmanın AFib riskini azaltmağa kömək edə biləcəyini göstərmişdi. Lakin “JAMA” jurnalında dərc olunan yeni bir araşdırma, kofeinin əvvəllər düşünüldüyü qədər zərərli olmadığını ortaya qoyur.

Tədqiqatçılar müəyyən ediblər ki, gündə bir fincan kofeinli qəhvə içmək, AFib epizodlarının təkrarlanma riskini 39%-ə qədər azalda bilər. Bu nəticə, ürək ritmi pozğunluğu ilə yaşayan milyonlarla insan üçün ümidverici bir xəbərdir.

Tədqiqatın metodologiyası və nəticələri

Tədqiqat üçün atrial fibrilyasiyası olan 200 yetkin qəhvə içicisi seçilmişdir. İştirakçılar təsadüfi olaraq altı aylıq bir müddət ərzində ya gündə ən azı bir fincan kofeinli qəhvə içməyə, ya da kofeindən tamamilə imtina etməyə təyin edilmişlər.

Kaliforniya Universiteti, San Fransisko, Kardiologiya Bölməsinin tibb professoru və bu araşdırmanın aparıcı müəllifi, Dr. Gregory M. Marcus Medical News Today-ə verdiyi açıqlamada bildirib ki, “Kofeinli qəhvə ABŞ-da ən çox istehlak edilən içkidir və onun sağlamlığa təsirlərini araşdıran tədqiqatların böyük əksəriyyəti müşahidə xarakterli, yəni həqiqi eksperimental və ya müdaxiləli randomizə edilmiş sınaqlar olmayıb.” O, əlavə edib ki, bu cür araşdırmalar, insanların qəhvə içməyi seçmələri ilə bağlı müxtəlif səbəblərlə əlaqəli qarışdırıcı amillərlə məhdudlaşır. “Yaxşı sübutların olmamasına baxmayaraq, atrial fibrilyasiya pasiyentlərinə adətən həkimləri tərəfindən kofein istehlakını dayandırmaq tövsiyə edilir.”

Tədqiqatın sonunda, gündə bir fincan kofeinli qəhvə içən iştirakçıların atrial fibrilyasiya residiv riskini 39% azaltdıqları müşahidə edildi. Dr. Marcus vurğulayıb ki, bu, ümumiyyətlə kofeinli qəhvə üzərində aparılan ilk uzunmüddətli randomizə edilmiş sınaqdır və səbəb-nəticə əlaqələrini müəyyən etmək üçün ən yaxşı üsuldur. Bu nəticələr, qəhvədən zövq alan atrial fibrilyasiya pasiyentlərinə güvən verməli və səhiyyə işçilərinə kofeinli qəhvə istehlakını qadağan etməmələri üçün məlumat təmin etməlidir. Həmçinin, bu tədqiqat, kofeinli qəhvənin atrial fibrilyasiyadan qorunmaq üçün bir vasitə olub-olmadığını araşdıran gələcək tədqiqatlara yol açır.

Kofeinin ürək sağlamlığına təsiri: Mexanizmlər

Dr. Marcus kofeinin, xüsusilə də kofeinli qəhvənin atrial fibrilyasiya riskini niyə azalda biləcəyinə dair bir neçə potensial mexanizm irəli sürüb: “Birincisi, atrial fibrilyasiya tez-tez yuxu zamanı və ya ağır yeməkdən sonra kimi artmış vaqal tonus vəziyyətində ortaya çıxır və bəlkə də kofein, simpatik sinir sistemini bir qədər gücləndirərək buna qarşı qoruyur. Baxmayaraq ki, kofein qan təzyiqini artıran bir maddə kimi qəbul edilir, xroniki kofeinli qəhvə istehlakının, ehtimal ki, diuretik təsir vasitəsilə daha aşağı qan təzyiqi ilə əlaqəli olduğu göstərilmişdir. Daha aşağı qan təzyiqi isə atrial fibrilyasiyadan qoruyur.”

O əlavə edib: “Heyvanlar üzərində aparılan araşdırmalar kofeinin sol qulaqcığın elektrik bərpa müddətini, yəni elektrik refrakterliyini uzatdığını göstərmişdir ki, bu da atrial fibrilyasiyanı yatırtması gözlənilən elektrofizioloji bir dəyişiklikdir. CRAVE sınağımızda, kofeinli qəhvə istehlakının obyektiv şəkildə Fitbit-lər vasitəsilə ölçülən gündə orta hesabla 1000 addım daha çox atmaqla əlaqəli olduğunu müəyyən etdik. Daha çox fiziki fəaliyyətin xəstəliyi olan pasiyentlərdə atrial fibrilyasiya residivlərini azaltdığı sübut olunmuşdur, buna görə də kofeinli qəhvə qrupuna təsadüfi təyin olunanlar daha fiziki aktiv ola biliblər.” Nəhayət, qəhvədə bir çox iltihab əleyhinə komponentlər var ki, iltihabın atrial fibrilyasiyanı təşviq etdiyi məlumdur.

Mütəxəssislərin fikirləri və gələcək perspektivlər

Araşdırmada iştirak etməyən, MemorialCare Heart & Vascular Institute-da elektrofiziologiyanın tibbi direktoru, Dr. Nikhil Warrier tapıntıları təsəlliverici hesab edir. O qeyd edib ki, “Son bir neçə ildə ortaya çıxan sübutlar göstərir ki, orta miqdarda kofein qəbulu AFib riskini artırmır. Pasiyentlərə mövcud tövsiyəmiz odur ki, normal həddə kofein istehlakı AFib üçün əlavə risk daşımır. Bu yeni randomizə edilmiş sınaq bu yanaşmanı dəstəkləyir və bir çox pasiyentin əvvəllər aldığı qəhvə qəbulunu tamamilə dayandırmaq barədə ümumi tövsiyədən uzaqlaşmağımıza kömək edir.”

Dr. Warrier əlavə edib ki, AFib bu gün müalicə etdiyimiz ən yaygın ürək ritmi pozğunluğudur və həyat tərzindən ciddi şəkildə təsirlənir. “Biz müntəzəm olaraq pasiyentlərə çəki idarəetməsi, yuxu keyfiyyəti, alkoqol qəbulu və müntəzəm məşqin əhəmiyyəti barədə məsləhətlər veririk, çünki bunların hamısı AFib-in inkişafında və təkrarlanmasında əhəmiyyətli rol oynayır.”

Hackensack Meridian Jersey Shore Universiteti Tibb Mərkəzində ürək kateterizasiya laboratoriyasının tibbi direktoru Dr. Renato Apolito da araşdırma haqqında danışıb. O bildirib ki, “Bir çox insan gündəlik olaraq qəhvədən və kofeinin təsirlərindən zövq alır. Adətən kardioloqlar AFib pasiyentlərinə kofein qəbulunu məhdudlaşdırmağı və ya ondan qaçmağı tövsiyə edirlər. Bir stimulyator olaraq, kofeinin ürək döyüntüsünü və qan təzyiqini artıra biləcəyi intuitiv şəkildə fərz edilir, buna görə də onun AFib kimi ürək ritmi problemlərini meydana gətirə və ya pisləşdirə biləcəyi düşünülür. Bu, tamamilə nəzəri bir yanaşmadır və mən buna heç vaxt inanmamışam, çünki gündəlik kiçik dozalarda təsiri çox zəifdir.”

Dr. Apolito əlavə edib ki, bu “DECAF” sınağının nəticələri kardioloqların gələcəkdə tövsiyələrini dəyişə biləcəyini və AFib olan yetkinlərin gündəlik minimal miqdarda qəhvə (bir fincan) içməyə davam edə biləcəyini göstərir. Bu araşdırma müsbət bir ilk addım olsa da, Dr. Apolito bir neçə amilin elmi şəkildə öyrənilməsinin vacibliyini qeyd edib. Məsələn, tədqiqata yalnız qəhvə içən insanlar daxil edilib və yalnız kofeinli maddə kimi qəhvə nəzərdən keçirilib. Gündəlik qəhvə qəbulu “bir fincan”la məhdudlaşdırılıb. Dr. Apolito, daha çox miqdarda qəhvə və ya fərqli, təbii kofeinli içkilər qəbul edən, həmçinin AFib diaqnozundan əvvəl qəhvə içməyən insanlarla bağlı araşdırmaların nəticələrinin maraqlı olacağını bildirib.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!

Şərh Yaz