Ehud Olmert: Qəzzada Humanitar Düşərgə Təklifi Səmərəsiz və Realistika Değil
İsrailin keçmiş baş naziri Ehud Olmert Qəzza zolağında təklif olunan "humanitar düşərgə" ideyasına kəskin etirazını bildirib. O, bu layihənin həm praktik cəhətdən qeyri-mümkün, həm də gözlənilən səmərəni verməyəcək bir təşəbbüs olduğunu vurğulayıb. Olmertin sözlərinə görə, təklifin məqsədi humanitar olsa da, onun reallaşdırılması böyük çətinliklərlə üzləşəcək və mövcud problemləri həll etməyəcək.
Layihənin Qeyri-Praktikliyi və Qarşıya Çıxan Maneələr
Ehud Olmert humanitar düşərgə təklifinin infrastruktur, təhlükəsizlik və idarəetmə baxımından reallığa uyğun olmadığını qeyd edib. O, geniş miqyaslı bir düşərgənin yaradılmasının, orada minlərlə insanın təhlükəsizliyinin təmin edilməsinin və lazımi xidmətlərin göstərilməsinin çətinliklərini diqqətə çatdırıb. Keçmiş baş nazir həmçinin, bu cür bir layihənin maliyyələşdirilməsi və beynəlxalq dəstək qazanması ilə bağlı ciddi sualların olduğunu da dilə gətirib. Belə bir düşərgənin, bölgədəki İsrail-Fələstin münaqişəsinin köklü səbəblərini aradan qaldırmayacağını və sadəcə müvəqqəti bir həll olacağını vurğulayıb.
"Konsentrasiya Düşərgəsi" Müqayisələrinin Rədd Edilməsi
Olmert təklif olunan "humanitar düşərgə"nin bəzi dairələrdə "konsentrasiya düşərgəsi" ilə müqayisə edilməsini qəti şəkildə rədd edib. O, bu cür bənzətmələrin tamamilə yersiz və məqsəddən uzaq olduğunu bildirib. Lakin buna baxmayaraq, Olmert mövqeyini dəyişməyib və təklifin hələ də Qəzza zolağının mövcud reallıqlarına cavab vermədiyini və səmərəli olmayacağını təkrarlayıb. Onun fikrincə, region üçün daha davamlı və siyasi həll yolları tapılmalıdır, sadəcə müvəqqəti tədbirlərlə kifayətlənmək olmaz.
Oxucu Şərhləri
Misirdə, hətta qarışıqlıq dövründə belə, milli hökumət (hər nə qədər zəif olsa da) mövcud idi və öz siyasətini müəyyənləşdirməyə çalışırdı. Qəzzada isə, Həmasın idarəsi, beynəlxalq səviyyədə geniş tanınmasa da, faktiki olaraq xarici qüvvələrin təzyiqləri altında fəaliyyət göstərir. Məsələn, Qəzzanın iqtisadiyyatının əsas dayaqlarından biri olan ticarət yollarının blokadası, suverenliyin çox açıq bir məhdudiyyətidir və Misirin İnqilabı dövründə belə bir vəziyyət yox idi. Beləliklə, Qəzzanın uzunmüddətli inkişaf strategiyası, milli suverenliyin bərpası və ya ən azından əhəmiyyətli dərəcədə genişləndirilməsi ilə sıx bağlıdır.
Beləliklə, düşərgənin yaradılması əvəzinə, daha genişmiqyaslı, uzunmüddətli bir yanaşma daha səmərəli ola bilər. Bu yanaşma, Qəzza zolağının tam blokadasının aradan qaldırılmasını, ticarət və sərhədlərin açılmasını, İsrail ilə sülh danışıqlarının davam etdirilməsini və Qəzzanın yenidənqurulması üçün genişmiqyaslı beynəlxalq yardım proqramının həyata keçirilməsini ehtiva edə bilər. Bu, yalnız humanitar yardımı deyil, həm də dayanıqlı inkişafı, iqtisadiyyatın canlandırılmasını və uzunmüddətli sülh perspektivini təmin edə bilər. Düşərgə yalnız simptomları aradan qaldırmağa, əsas problemə isə toxunmamağa çalışır. Əsas problem həll olunmadan, yeni düşərgələr də yaradılacaq.
Şərh Yaz