İsrailin Qəzzada iki ilə yaxındır davam edən müharibəsində 62 mindən çox fələstinli həyatını itirib. Mühasirədə olan bölgə amansız bombardmana məruz qalır, əhali üçün təhlükəsiz yer yoxdur. Eyni zamanda, İsrailin təhrik etdiyi aclıq və ailələri üçün yemək axtaran insanların hər gün öldürülməsi faciəni daha da dərinləşdirir.
İsrail Qəzza şəhərinə – ərazinin ən böyük və hazırda dağıdılmış urban mərkəzinə – hücumlarını gücləndirir. Şəhərin ələ keçirilməsi və on minlərlə insanın cənubdakı məcburi köçürülmə zonalarına köçürülməsi planlaşdırılır. Bazar ertəsi səhər saatlarından bəri Qəzza zolağında İsrail hücumları nəticəsində ən azı 26 fələstinli, o cümlədən yardım axtaran 14 nəfər həlak olub.
Deyr əl-Bəlahdan xəbər verən Əl-Cəzirə müxbiri Tariq Əbu Əzzum bildirib ki, İsrail hücumları Qəzza şəhərinin şərq hissəsində səngimədən davam edir. Onun sözlərinə görə, hücumların miqyası İsrailin hazırkı strategiyasının Qəzzanın coğrafiyasını və demoqrafiyasını necə dəyişdiyini göstərir. Əbu Əzzum qeyd edib ki, İsrail qalan yaşayış evlərini məhv etmək üçün ağır artilleriya, qırıcı təyyarələr və dronlardan istifadə edir. Dağıntıların miqyası həddən artıq böyükdür. Bu hərbi taktika İsrail qüvvələrinin ərazidə sərbəst fəaliyyət göstərməsini təmin edir və yaşayış sahələrini xarabalıqlara çevirir. Sakinlər İsrail hücumlarının gecə-gündüz davam etdiyini bildirirlər.
Müharibə ərzində İsrail bombardmanı nəticəsində dəfələrlə köçkün düşmüş bir çox insan Qəzza şəhərindən yenidən köçürülür, digərləri isə yerlərində qalır. Şəhər bazar günü baş verən və təxminən 60 nəfərin ölümünə səbəb olan hava hücumlarının əsas hədəfi idi. İsrail həmçinin orada qalan bir neçə səhiyyə mərkəzini də hədəf alır.
Dağılmış şəhərdə qalan bir çox fələstinli dağıntılarda, müvəqqəti sığınacaqlarda və ya çadırlarda sağ qalmağa məcbur olsa da, bəzi insanlar Əl-Cəzirəyə oradan çıxmalarının qeyri-mümkün olduğunu bildiriblər. Köçkün düşmüş fələstinli Bilal Əbu Sitta deyib: “Ora necə çata bilərəm? Necə gedim? Köçmək üçün təxminən 900 dollar lazımdır – mənim isə bir dollarım belə yoxdur. Cənuba necə çatacağam?” Digərləri İsrailin yardım və sığınacaq vədlərinə güvənmirlər. Noaman Həməd isə belə deyib: “İsrailin bizə nəsə verməsini istəmirik. Biz onlardan yalnız tərk etdiyimiz evlərimizə qayıtmağa icazə vermələrini istəyirik – bundan artığına ehtiyacımız yoxdur.”
Bir qədər ümid yaranıb, çünki Həmas vasitəçilər Qətər və Misir tərəfindən dünən irəli sürülən Qəzza atəşkəs təklifini qəbul etdiyini bildirib. Məlumatlı bir mənbə Əl-Cəzirəyə deyib ki, layihə Qəzzada saxlanılan İsrail əsirlərinin yarısının, eləcə də İsrail tərəfindən həbsdə saxlanılan naməlum sayda fələstinli əsirlərin azad edilməsini nəzərdə tutan 60 günlük atəşkəsi təmin edəcək. Lakin Qəzzadakı fələstinlilər əvvəllər saysız-hesabsız yalançı ümidlər görüblər və yanvar ayında əldə edilən qısa atəşkəs mart ayında İsrail tərəfindən pozulduqdan sonra müharibə insan faciəsinin ən ağır dövrünə qədəm qoyub.
İsrail “aclığı məqsədli şəkildə həyata keçirir”
Qəzza Səhiyyə Nazirliyi bildirir ki, İsrailin aylarla davam edən ağır blokadası nəticəsində son 24 saatda daha beş fələstinli, o cümlədən iki uşaq qida çatışmazlığından ölüb. Avqustun 18-nə olan məlumata görə, nazirliyin məlumatına əsasən, Qəzzada aclıqdan ölənlərin sayı ən azı 263 nəfərə, o cümlədən 112 uşağa çatıb.
Birləşmiş Millətlər Təşkilatının (BMT) Ümumdünya Ərzaq Proqramı (WFP) 2025-ci ilin iyul ayına qədər 320 mindən çox uşağın – Qəzzada beş yaşınadək olan bütün əhalinin – kəskin qida çatışmazlığı riski altında olduğunu xəbərdar edib. WFP bildirib ki, ailələr demək olar ki, heç bir qida müxtəlifliyi olmadan, yalnız minimum əsas qidalarla yaşayır. Agentlik böyük həcmdə humanitar yardımın çatdırılması üçün dərhal atəşkəs elan edilməsinə çağırıb.
BMT-nin Fələstinli Qaçqınlara Yardım və İşlər üzrə Agentliyi (UNRWA) deyir ki, Qəzzadakı uşaqlar yeni dərs ilinə hazırlaşmaq əvəzinə su axtarır, yemək üçün növbəyə durur və sinif otaqlarına çevrilmiş həddən artıq dolu sığınacaqlarda yaşayırlar. UNRWA bölgədəki uşaqların artıq üç illik təhsili itirdiyini, “itirilmiş nəsil” olma riskini daşıdığını xəbərdar edib və dərhal atəşkəs çağırışını təkrarlayıb.
Amnesty International İsraili “Fələstin həyatının sağlamlığını, rifahını və sosial quruluşunu sistematik şəkildə məhv etməkdə” qınayıb. Köçkün düşmüş fələstinlilərdən və qida çatışmazlığı olan uşaqları müalicə edən tibbi personaldan sitatlar gətirən hesabatında Amnesty bildirib: “İsrail işğal altındakı Qəzza zolağında məqsədli şəkildə aclıq kampaniyası aparır.”
Bu arada, Həkimlər Sərhədsiz Təşkilatı (MSF) bildirir ki, Qəzzadakı əməkdaşları İsrailin davam edən mühasirəsi və mübahisəli, ABŞ və İsrailin dəstəklədiyi GHF yardım təşkilatının məhdud yardım paylamasına nəzarəti ilə əlaqədar kütləvi itkilərdə artım müşahidə edirlər.
MSF-dən Nur Əlsaqqa deyib: “Gündəlik olaraq gördüyümüz ayrı-seçkiliksiz qətllər və kütləvi itkilərin sayı hələ də dayanmayıb, əksinə miqyası artırılıb.” O bildirib ki, Rəfahda, yardım paylama mərkəzinin yaxınlığında yerləşən bir MSF müəssisəsi yaralı fələstinlilərlə, o cümlədən uşaqlarla dolub daşır.
“Biz paylama sahələrindən körpə yaralanmaları və qətllərini qəbul edirik. İnsanlar atışma yaraları və digər zədələrlə gəlirlər, sadəcə yemək axtararkən. Onlar ümidsizlikdən çıxırlar və İsrailin mühasirəsi səbəbindən hələ də əlçatmaz olan yardıma çatmaq üçün həyatlarını riskə atırlar,” – o əlavə edib.
Qəzza Səhiyyə Nazirliyinin məlumatına görə, may ayının sonundan bəri GHF yardım məntəqələrinin yaradılmasından bu yana, təxminən 2000 insan yardıma çatmağa çalışarkən öldürülüb.
Oxucu Şərhləri
Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!
Şərh Yaz