Qadının diz ağrısı: Oynaqlarındakı qızıl saplar səbəb imiş

Cənubi Koreyalı Qadının Dizindəki Yüzlərlə Qızıl Sap Tibbi Görüntüləməni Çətinləşdirir

Cənubi Koreyada 65 yaşlı qadın şiddətli diz ağrısı şikayəti ilə həkimə müraciət edib. Çəkilən rentgen görüntülərində diz oynağının ətrafında yüzlərlə kiçik qızıl sapın olduğu aşkarlanıb. Bu saplar, stimulyasiyanı uzun müddət davam etdirmək məqsədilə qızıl sap akupunkturu adlanan bir üsul çərçivəsində bilərəkdən orqanizmdə buraxılmışdı. Hadisə təhlükəsizlik, müalicənin effektivliyi və bədənə yerləşdirilmiş metalların rutin tibbi görüntüləməni necə çətinləşdirə biləcəyi ilə bağlı ciddi narahatlıqlar yaradır. Klinik görüntü işində rentgenlər daxili baldır sümüyünün qalınlaşdığını və oynaq yaxınlığında qabarıq sümük çıxıntılarının olduğunu göstərib. Rentgenlərdə həmçinin oynaq qığırdaqlarının altında sərtləşmə (subxondral skleroz) və medial oynaq sahəsinin daralması da müşahidə olunub. Görüntülər diz ətrafında cəmlənmiş çoxsaylı radiopaq (rentgen şüalarını güclü udan) sapları da ortaya qoyub. Metallar şüaları güclü şəkildə blokladığı üçün bu xətlər rentgenlərdə parlaq görünür. İşə Çonbuk Milli Universitetindən Dr. Van-Hi Yu rəhbərlik edib. Onun tədqiqatları revmatologiya və artritdə görüntüləməyə fokuslanıb. Qızıl saplar görüntülərdə vizual qarışıqlıq yaradaraq aşınma və düzülməni qiymətləndirmək üçün istifadə olunan kənarları maskalaya bilər. Bu da osteoartritin, yəni ağrı və sərtliyə səbəb olan xroniki oynaq qığırdaq itkisinin dəqiq qiymətləndirilməsini çətinləşdirir.

Qızıl sap akupunkturunun xüsusiyyətləri

Qızıl sap akupunkturu standart iynələr vasitəsilə qısa, steril tel seqmentlərini yumşaq toxumalara yerləşdirərək orada saxlayır. Məqsəd, kəskinləşmə dövrlərində təkrarlanan iynə seanslarına ehtiyac olmadan davamlı stimulyasiya təmin etməkdir. Dr. Yu qeyd edib ki, "Akupunktur nöqtələrinə yerləşdirilən qızıl sapın davamlı akupunktur stimulyasiyası kimi fəaliyyət göstərdiyi fərz edilir." Bu ifadə həkimlərin metalın mexaniki siqnal göndərməyə davam edəcəyinə dair gözləntilərini əks etdirir. Bu metod Şərqi Asiyanın bəzi bölgələrində oynaq ağrısı və şişkinliyi üçün təklif olunur. O, ağrını azaltmaq üçün müəyyən nöqtələrə iynə daxil etməyi nəzərdə tutan rutin akupunkturdan fərqlənir, çünki bədəndə uzun müddət qalan yad cisim buraxır. Metal rentgenlərdə aydın göründüyü üçün həkimlər lazım gələrsə, sapın mövqeyini zamanla izləyə bilirlər. Bu görünürlük, yad cismin (bədənə aid olmayan hər hansı material) yerini dəyişib-dəyişmədiyini və ya stabil qalıb-qalmadığını müəyyənləşdirərkən kömək edir.

Qızıl sap akupunkturu ilə bağlı problemlər

Müəyyən sayda pasiyentlərdə sapların parçalanması, miqrasiyası və toxuma zədələnməsi halları haqqında məlumatlar var. Açıq girişli bir araşdırma, əvvəlki bel nahiyəsinə yerləşdirilən implantdan sonra aşağı ayaqda təkrarlanan infeksiyanı sənədləşdirib. Müəlliflər, sap parçalarının illər ərzində hərəkət edərək sonradan iltihablanan bir sahəyə düşdüyünü fərz ediblər. Həmin halda, pasiyent sürətlə yumşaq toxumalara yayılan dərin dəri infeksiyası olan selülitə tutulub. Ayağın rentgen görüntüləri ağrıyan və şişən bölgədə bir çox sapın yerləşdiyini göstərib. Başqa bir klinik hesabatda uzun müddət revmatoid xəstəliyindən əziyyət çəkən bir qadının biləklərində və əllərində geniş qızıl sapların olduğu təsvir edilib. İxtisaslaşmış tibbi yardıma başlamazdan əvvəl qızıl sap akupunkturu implantasiyasına güvənmə səbəbindən xəstəlik daha da irəliləmişdi. Xəbərdarlıq mövzusu gecikmədir. İnsanlar sübut olunmamış implantlara güvəndikdə, revmatoid artrit kimi vəziyyətlərdə oynaqları immunitet hücumundan qoruyan xəstəliyi dəyişdirən dərmanlarla vaxtında müalicədən məhrum ola bilirlər.

Həkimlərin MRT-dən əvvəl nəzərə aldığı məqamlar

Maqnit skanerləri metallarla qarşılıqlı təsirə girir, buna görə də görüntüləmədən əvvəl yoxlama standart prosedur hesab olunur. Bir qiymətləndirmə göstərib ki, qızıl və müəyyən paslanmayan polad akupunktur iynələri test şəraitində MRT uyğun olub və bu testlərdə qızmayıb. Buna baxmayaraq, təhlükəsizlik dəqiq tərkibdən, uzunluqdan və yerləşmə mövqeyindən asılı olduğu üçün siyasətlər hələ də fərqlənir. Təhlükəsizlik siyahısı 24 karat qızıl tikişləri MRT şərtli olaraq qeyd edir, yəni skan yalnız müəyyən şərtlər yerinə yetirildikdə aparılır. Hətta skana icazə verildiyi hallarda belə, metal artefaktlar yaradaraq görüntüləri təhrif edə və yumşaq toxumaları gizlədə bilər. Bu təhrif radioloqların qığırdaq, oynaqları yağlayan nazik pərdə olan sinoviya və ya yaxınlıqdakı damarları nə qədər yaxşı qiymətləndirə biləcəyini məhdudlaşdıra bilər. Bir çox pasiyent üçün rentgen vasitəsilə izləmə, sapın mövqeyini monitorinq etməyin ən sadə yolu olaraq qalır. Ultrason da radiasiya məruz qalmadan səthi sapların xəritəsini çıxarmağa kömək edə bilər.

Qızıl sap akupunkturu dərsləri

Görüntülənən saplar iki hekayəni eyni anda danışır: biri ağrı haqqında, digəri isə seçimlər haqqında. İnsanlar, standart qeyri-steroid iltihabəleyhinə dərmanlar (ağrı və şişkinliyi azaldan dərmanlar) mədə narahatlığına səbəb olduqda və ya kömək etməyi dayandırdıqda, tez-tez alternativ müalicələrə üz tuturlar. Diz ağrısı ilə bağlı əsas qaydalar idman, çəkiyə nəzarət, topikal və ya oral qeyri-steroid iltihabəleyhinə dərmanları (müəyyən bədən kimyəvi maddələrini bloklayaraq iltihabı və ağrını azaldan dərmanlar) və kəskinləşmələr zamanı steroid inyeksiyalarını vurğulayır. Onlar bəzi pasiyentlər üçün akupunkturu şərti olaraq nəzərdən keçirsələr də, implantasiya olunmuş qızıl sapları tövsiyə olunan bir seçim kimi qiymətləndirmirlər. Qızıl sap implantasiyasının effektivliyinə dair sübutlar zəif və yalnız fərdi hallara əsaslanır. Nəzarətli sınaqlar olmadan, miqrasiya, infeksiya, görüntüləmə artefaktları və qəti müalicənin gecikməsi kimi risklərlə müqayisədə faydaları qiymətləndirmək çətindir. Pasiyentlər, daimi implantın gələcək testlərə və ya müalicələrə necə təsir edə biləcəyi barədə aydın məlumatlara layiqdirlər. Hər hansı bir prosedurdan əvvəl klinik həkimlə planları müzakirə etmək, məqsədləri məlum təhlükəsizlik profillərinə malik müalicələrlə uyğunlaşdırmağa kömək edir. Bu qadının görüntüləri təsirli olsa da, dərs sadədir. Rahatlıq məqsəddir, lakin yol skanlar, cərrahiyyə və lazım gəldikdə sübut olunmuş dərmanlar üçün imkanları açıq saxlamalıdır.

24 saat