Quş yuvasından sərvət miras

İspaniyanın cənubundakı sıldırım qayalıqdakı bir mağarada aparılan ekoloji tədqiqat, elm dünyasına heyrətamiz bir kəşf bəxş etdi. Sakallı akbabaların yuvasında, 750 il əvvələ aid tamamilə qorunmuş bir həsir ayaqqabı tapıldı. İspaniya Milli Tədqiqatlar Şurasına (CSIC) bağlı Pireney Ekologiya İnstitutundan ekoloq Antoni Margalida və onun komandası bu qeyri-adi tapıntını “Ecology” jurnalında dərc etdikləri elmi işdə bölüşdü. Tədqiqat göstərdi ki, quşlar əsrlər boyu eyni qayalıq yuvaları istifadə edir və bu yuvalar zamanla təbiətin öz “arxivlərinə” çevrilir.

Yuvalardan Tapılan Digər Artefaktlar

Alimlər yaxşı qorunmuş 12 yuvanı araşdırarkən, qatların böyük hissəsinin sümüklərdən ibarət olduğunu, lakin 9%-inin insan əli ilə hazırlanmış əşyalardan təşkil olunduğunu müəyyən etdilər. Bu əşyalar arasında parça qırıntıları, bir arbalet oxu, dəri qalıqları və 25 ədəd esparto otundan düzəldilmiş obyekt yer alırdı. Lakin əsas diqqətçəkən tapıntı, karbon testinə əsasən təxminən 1275-ci ilə aid edilən, tamamilə qorunmuş bir həsir ayaqqabı oldu.

Qədim Dövrlərin Espadrili

Esparto otundan hörülmüş bu ayaqqabının, günümüzdə hələ də istifadə edilən espadril tipli ayaqqabıların erkən bir nümunəsi olduğu düşünülür. Margalida, akbabaların bu əşyaları “ehtimal ki, 13-cü əsr kəndlilərinin əşyalarından” topladığını qeyd etdi. Eyni yuvada həmçinin, təxminən 726 il əvvələ aid, qırmızı torpaq boyası ilə boyanmış bir qoyun dərisi parçası da aşkar edildi.

Təbiətin Səssiz Arxivləri

Mütəxəssislərə görə, sakallı akbaba yuvalarının sabit temperaturu və aşağı rütubət səviyyəsi, əsrlər boyu üzvi qalıqların pozulmadan qalmasını təmin etdi. Beləliklə, bu yuvalar keçmişin izlərini daşıyan təbii arxeoloji arxivlərə çevrildi. Margalida və komandası bildirir ki, bu “tarix dolu yuvalar” gələcəkdə qatı-qatına tədqiq edilərək, həm quşların davranışlarına, həm də Orta Əsrlər insan həyatına dair yeni məlumatlar təqdim edə biləcək.

24 saat