Gündəm 08.10.2025

Quşların Qəribə Davranışı: 'Böyük Fəlakət' Xəbərdarlığı

Quşların Qəribə Davranışı: 'Böyük Fəlakət' Xəbərdarlığı
Birləşmiş Ştatlar ərazisində quşların qeyri-adi hərəkətlərə başlaması elm dünyasında narahatlıqla izlənilir. Artan temperatur, quraqlıq və meşə yanğınları bir çox quş növünü ənənəvi köç yollarını tərk etməyə məcbur edir. Mütəxəssislərin fikrincə, bu dəyişiklik təkcə quşların deyil, bütün ekosistemin həyəcan təbili çaldığının göstəricisidir. Mütəxəssislər quşların harada olması ilə iqlim və hava şəraitində baş verənlər arasında sıx əlaqənin olduğunu bildirir. Onlar quşlardakı bu davranış dəyişikliklərinin birbaşa iqlim dəyişikliyinin təsiri olduğunu vurğulayırlar.

MÜKƏMMƏL TARAZLIQ TƏHLÜKƏ ALTINDADIR

Quşlar zərərli həşəratların nəzarəti, toxumların yayılması və bitkilərin tozlanması kimi ekosistemin fəaliyyətində mühüm rol oynayır. Ekspertlərə görə, insanların qida və dərman kimi istifadə etdiyi bitkilərin təxminən 5 faizi quşlar sayəsində tozlanır. Bu səbəbdən, quşlar populyasiyasında baş verən kəskin azalma kənd təsərrüfatı istehsalı və qida təhlükəsizliyi üçün ciddi təhdid yaradır.

3 MİLYARD QUŞ YOXA ÇIXIB

Milli Audubon Cəmiyyətinin məlumatına görə, Şimali Amerikadakı 389 quş növü növbəti 50 ildə yox olma riski ilə üz-üzədir. Bu, araşdırılan növlərin təxminən üçdə ikisini təşkil edir. Cornell Ornitologiya Laboratoriyasının məlumatları isə vəziyyəti daha da qaranlıq göstərir: 1970-ci ildən bəri qitədə 3 milyard quş yoxa çıxıb.

DÖVR TAMAMİLE POZULDU

Qlobal istiləşmə mövsüm dövrlərini dəyişərək quşların köç vaxtını alt-üst edir. Bir çox növ çoxalma və ya qidalanma bölgələrinə qidalar hələ ortaya çıxmamış çatır. Aclıq, sığınacaq problemi və cüt tapmaq çətinliyi səbəbindən populyasiyalar sürətlə azalır.

Təhlükə altında olan növlər arasında Qaraboyun mavi bülbül, Qırmızı fitçə və Sveynson qaratoyuğu yer alır. Bu növlər yüksələn dəniz səviyyələri, meşə yanğınları və qida çatışmazlığı səbəbindən yox olma həddindədir.

HƏDDİNDƏN ARTIQ YEM DƏ TARAZLIĞI POZUR

Mütəxəssislər quşlara həddindən artıq yem verilməsinin də köç davranışlarını pozduğuna diqqət çəkir. Həddindən artıq yem quşların köçünü gecikdirərkən, yırtıcı heyvanları da cəlb edir ki, bu da qalan quşlar üçün əlavə təhlükə yaradır.

Elm adamlarına görə, quşlardakı bu "narahatedici" davranış dəyişiklikləri təbiətin tarazlığının pozulduğunun açıq əlamətidir. Quşların hərəkətlərinə diqqət etmək, əslində planetin sağlamlığını izləmək deməkdir. Onlar təbiətin nəbzidir.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Hələlik heç bir şərh yazılmayıb. İlk şərhi siz yazın!

Şərh Yaz