Bərpa Olunan Enerji Sektoruna Təsir Edən Qanun Layihəsi Senatdan Keçdi
ABŞ prezidenti Donald Trampın daxili siyasət gündəmini əhatə edən Senat qanun layihəsi son anda
bərpa olunan enerji sənayesinə ciddi zərbə vura biləcək yeni aksiz vergisini ləğv etdi. Bu addım, ehtimal ki, Alyaskalı Respublikaçı Senator Liza Murkovskinin tədbiri dəstəkləməsini təmin etdi. Əgər tətbiq edilsəydi, bu aksiz vergisi külək və günəş enerjisi layihələrinə, müəyyən faiz materialları Çin kimi qadağan olunmuş xarici ölkələrdən gələn istehsalatlara şamil ediləcəkdi. Analizlərə görə, bu vergi istehlakçıların enerji qiymətlərini təxminən 8%-10% artıracaq,
təmiz enerji bizneslərinə isə 2036-cı ilə qədər əlavə 4-7 milyard dollar xərc yaradacaqdı. Vergi yerli istehsalı gücləndirmək məqsədi daşıyırdı, lakin Çin komponentləri olmadan bu layihələri inkişaf etdirmək maliyyə baxımından əlverişsiz olardı.
Təmiz Enerji Kreditlərindəki Dəyişikliklər
Senat qanun layihəsi başqa bir mühüm güzəşti də özündə əks etdirib: külək və günəş enerjisi üçün vergi kreditlərini ilkin təklif olunandan daha yavaş tempdə mərhələli şəkildə ləğv edəcək. Bu dəyişiklik, 2026-cı ilin iyun ayından əvvəl tikintisinə başlanan və ya 2027-ci ilin sonuna qədər istismara verilən layihələrin müvafiq vergi kreditlərini almağa davam etməsini təmin edir. Lakin bu, külək və günəş enerjisi vergi kreditlərinin 2032-ci ilə qədər qüvvədə qalması nəzərdə tutulan orijinal qrafikdən ciddi bir yayınmadır. Ekologiya qruplarının fikrincə, bu,
təmiz enerji tərtibatçılarını hələ də təhlükə altında qoyur. Environmental Defense Fund-un siyasi və hökumət işləri üzrə vitse-prezidenti Coanna Slaney, qanun layihəsinin yeni
təmiz enerji layihələrini qurmağı çox çətinləşdirərək, ABŞ-ın ən çox ehtiyac duyduğu bir vaxtda ucuz enerji tədarükünü kəsdiyini bildirib.
İqtisadiyyat Və Ətraf Mühitə Təsirlər
Qanun layihəsində bir neçə müsbət cəhət olsa da, əsasən məhduddur. İqlim və Enerji Həlləri Mərkəzinin prezidenti Nataniel Keohane, qanun layihəsinin qabaqcıl nüvə, batareya anbarı, geotermal enerji və karbon tutma kimi yeni texnologiyalar, eləcə də qabaqcıl istehsalat üçün vergi kreditlərini qoruyub saxlamasını müsbət qiymətləndirib. Lakin Senat tərəfindən qəbul edilən yekun qanun layihəsi, 2022-ci il inflyasiyanın Azaldılması Aktından
bərpa olunan enerji, elektrikli nəqliyyat vasitələri və istehlakçılar üçün enerji səmərəliliyi proqramları üçün verilən bir çox vergi təşviqini ləğv edəcək. Yeni və işlənmiş elektrikli avtomobillər, evdə elektrik avtomobil şarj avadanlıqlarının quraşdırılması, izolyasiya və ya enerji səmərəli istilik və soyutma sistemləri üçün vergi kreditləri sona çatdırılacaq. Qanun layihəsi həmçinin, çirklənməni və istixana qazı tullantılarını azaltmaq üçün layihələrə maliyyə verən qeyri-kommersiya təşkilatlarına vəsait təmin edən İstixana Qazlarının Azaldılması Fondu fəaliyyətini dayandırır.
İqlim və Enerji Həlləri Mərkəzinin yeni təhlili proqnozlaşdırır ki, Senat qanun layihəsindəki dəyişikliklər 1.6 milyondan çox iş yerinin ləğvinə, 290 milyard dollardan çox ÜDM itkisinə səbəb olacaq, ABŞ-ın istixana qazı tullantılarını 2035-ci ilə qədər 8% artıracaq və enerji xərclərini meqavat üçün 4% bahalaşdıracaq. Bu dəyişikliklərin ictimaiyyətə necə təsir edəcəyi ilə bağlı
bərpa olunan enerji istehsalı və enerji səmərəliliyi üçün əsas vergi təşviqlərinin azaldılması ətraf mühit qruplarını narahat edir. Amerika Enerji Səmərəliliyi üzrə Şuranın icraçı direktoru Stiven Nadel, qanun layihəsinin enerji xərclərini artıracağını və işıqları yanılı saxlamağı çətinləşdirəcəyini vurğulayaraq, heç kimin Konqresdən enerji xərclərini daha da artırmağı xahiş etmədiyini qeyd edib. O, enerji qənaət edən təkmilləşdirmələrə verilən təşviqlərin ləğv edilməsinin ailələrin və müəssisələrin aylıq hesablarını artıracağını və elektrik şəbəkəsinə düşən yükü daha da ağırlaşdıracağını əlavə edib.
Növbəti Addımlar və Mübahisələr
Qanun layihəsi indi Nümayəndələr Palatasına qayıdır. Spiker Mayk Conson, qanun layihəsinin ABŞ prezidenti Donald Trampın masasına çatması üçün Respublikaçıların özləri üçün təyin etdiyi 4 iyul tarixinə qədər vaxta çatmaqda israrlıdır. Bunun üçün Nümayəndələr Palatası Senat versiyasını dəyişmədən qəbul etməlidir. Hər hansı bir dəyişiklik, qanun layihəsinin fərqləri uzlaşdırmaq üçün bir konfrans komitəsi tərəfindən nəzərdən keçirilməsi demək olacaq. Bu da Senator Murkovskinin istədiyi haldır. Çərşənbə axşamı jurnalistlərə verdiyi açıqlamada o, “Bizim mükəmməl bir qanun layihəmiz yoxdur. Ümid edirəm ki, Nümayəndələr Palatası bunu nəzərdən keçirəcək və hələ də istədiyimiz nöqtədə olmadığımızı anlayacaq.” deyə bildirib.
İqlim dəyişikliyi mövzusu, qanun layihəsindəki bu cür güzəştlər fonunda yenidən aktuallaşır.
24 saat
