Gündəm 03.07.2025

Şeyx Hasina Beynəlxalq Cinayətlər Tribunalı tərəfindən qiyabi mühakimə edildi

Şeyx Hasina Beynəlxalq Cinayətlər Tribunalı tərəfindən qiyabi mühakimə edildi

Şeyx Hasina Barəsində Həbs Qərarı

Banqladeşin devrilmiş və sürgündə olan keçmiş baş naziri Şeyx Hasina ölkənin Beynəlxalq Cinayətlər Tribunalı tərəfindən məhkəməyə hörmətsizlik işi üzrə altı ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. Bu barədə yüksək səviyyəli prokuror məlumat verib.

O, avqust ayında tələbə liderliyindəki ölümcül etirazlardan sonra Hindistana qaçdıqdan bəri çoxsaylı işlərlə üzləşsə də, bu, sabiq liderin bu işlərdən birində ilk dəfə cəzalandırılması idi.

İttihamlar və Məhkəmə Prosesi

Baş prokuror Məhəmməd Tacul İslam jurnalistlərə bildirib ki, Hasinanın illərdir rəhbərlik etdiyi Avami Liqa partiyasının qadağan olunmuş tələbə qanadı Çhatra Liqanın liderlərindən biri Şakil Akand Bulbul da eyni iş üzrə iki ay müddətinə həbs cəzasına məhkum edilib.

Prokuror əlavə edib ki, ədalət mühakiməsi Golam Mortuza Mozumderin rəhbərlik etdiyi üç nəfərdən ibarət Beynəlxalq Cinayətlər Tribunalı onların iştirakı olmadan hökmü elan edib. Qeyd olunub ki, cəzalar həbs edildikdə və ya təslim olduqda qüvvəyə minəcək.

Məhkəməyə hörmətsizlik ittihamları, Hasinanın "Mənim əleyhimə 227 iş var, buna görə də indi 227 nəfəri öldürmək üçün lisenziyam var" dediyi iddia edilən sızdırılmış telefon yazısından irəli gəlir.

Hökumət istintaq agentliyinin apardığı məhkəmə-tibbi ekspertiza hesabatı sonradan audionun həqiqiliyini təsdiqləyib.

Müvəqqəti Hökumətin Vədələri

Beynəlxalq Cinayətlər Tribunalı əslində 2010-cu ildə onun öz hökuməti tərəfindən 1971-ci il müharibə cinayətlərini mühakimə etmək üçün yaradılmışdı.

Nobel mükafatı laureatı Məhəmməd Yunusun rəhbərlik etdiyi Banqladeşin müvəqqəti administrasiyası, keçən iyul ayında Hasinanın rejimini devirən tələbə-liderliyindəki protestlərə qarşı təzyiqlər də daxil olmaqla, rəhbərləri, o cümlədən keçmiş baş naziri insan hüquqları pozuntuları və korrupsiya üçün məsuliyyətə cəlb edəcəyinə söz verib.

Tribunal indiyədək keçmiş baş nazir üçün üç həbs orderi, o cümlədən iyul hadisələri ilə bağlı bəşəriyyətə qarşı cinayətlər ittihamları irəli sürüb. Onun Avami Liqa partiyası, partiya və onun keçmiş liderlərinə qarşı məhkəmə prosesləri davam edərkən qadağan olunmuş olaraq qalır.

Onun tərəfdarları ittihamları siyasi motivli hesab edir, lakin müvəqqəti hökumət, Banqladeşin demokratik institutlarında hesabatlılığı bərpa etmək və etibarı yenidən qurmaq üçün məhkəmələrin vacib olduğunu vurğulayır.

24 saat

Oxucu Şərhləri

Ramin Məlikov
22.07.2025 13:00
Məqalədə Şeyx Hasinanın Beynəlxalq Cinayətlər Tribunalı tərəfindən qiyabi mühakimə edilməsi ilə bağlı irəli sürülən iddialar ciddi şəkildə araşdırılmağa ehtiyac duyur. Tribunalın qərarlarının əsasını təşkil edən sübutların etibarlılığı və obyektivliyi barədə daha ətraflı məlumat təqdim olunmalıdır. Eyni zamanda, Şeyx Hasinanın müdafiə vəziyyətinə, yəni tribunalda iştirak etmə imkanına və ya məhkəmə prosesinə dair fikirlərinə yer verilməməsi məqalənin obyektivliyini sual altına alır. Qiyabi mühakimələrin ədalətli və qərəzsiz hesab edilməsi çətin olduğundan, bu məsələnin daha dərin və çoxşaxəli təhlilinə ehtiyac var.
Günel Paşayeva
22.07.2025 11:52
Şərhdə Tribunalın qərarının qanuniliyi və ədalətliliyinə dair ciddi şübhələr ifadə olunur. Şeyx Hasinanın mühakimədə iştirakının olmaması və Tribunalın tərkibinin qərəzsizliyi məsələsi qərarın beynəlxalq hüquq normalarına uyğunluğunu şübhə altına alır. Bununla yanaşı, Tribunalın yaradılması və üzvlərinin təyinatı prosesinin obyektivliyi də sual altındadır. Yekunda, şərh beynəlxalq hüququn praktik tətbiqi və siyasi təsirlərin hüquqi proseslərə təsiri barədə geniş müzakirəyə ehtiyac olduğunu vurğulayır.
Mehriban Ələkbərlı
21.07.2025 06:01
Şərhdə Banqladeşin siyasi sabitliyinin təhlilinin Şeyx Hasinanın qiyabi mühakiməsinə dair tək bir perspektivə deyil, daha geniş bir çərçivəyə ehtiyacı vurğulanır. Bunun üçün müxalifətin iddiaları, ədalətli prosesin təmin olunması və müxtəlif siyasi qüvvələrin mövqeləri nəzərə alınmalıdır. Yəni, daha obyektiv bir təhlil üçün hökumətə yaxın qüvvələrlə yanaşı, müxalifət və ictimaiyyətin müxtəlif seqmentlərinin də səsləndirilməsinin vacibliyi qeyd olunur. Qısaca, tək tərəfli yanaşmadan çox, çoxşaxəli və balanslı bir təhlil təklif edilir.
Əsmət Nuriyeva
20.07.2025 20:10
Şərhdə Banqladeşin siyasi sabitliyinə dair təhlil, yalnız Şeyx Hasinanın qiyabi mühakiməsinə deyil, həm də müxalifətin iddialarına, ədalətli proses məsələsinə və müxtəlif siyasi qüvvələrin mövqelərinə hərtərəfli baxış tələb edir. Müəllif, daha balanslı təhlil üçün qiyabi mühakimənin ədalətliliyini, eləcə də mövcud siyasi sistemin qanuniliyini araşdırmağı təklif edir. Yalnız hökumətə yaxın qüvvələrin deyil, həm də rəqiblərin və ictimaiyyətin müxtəlif seqmentlərinin perspektivlərinin nəzərə alınması vurğulanır. Bu, daha dolğun və obyektiv bir təsvirin yaradılmasına kömək edəcək.
Arzu Əzizova
20.07.2025 05:08
Məqalədə Şeyx Hasinanın qiyabi mühakiməsinin Banqladeşin siyasi və iqtisadi sabitliyinə təsirləri haqlı olaraq vurğulanır. Ancaq bu məsələnin təhlilində, Banqladeşin siyasi mənzərəsini formalaşdıran daha geniş amillər də nəzərə alınmalıdır. Məsələn, Şeyx Hasinanın müxalifətinin iddiaları və bu iddiaların mövcud siyasi sistemin qanuniliyi və ədalətliliyinin müzakirəsini necə təsir etdiyini araşdırmaq faydalı olardı. Qiyabi mühakimənin özü, ədalətli prosesin təmin olunması ilə bağlı ciddi suallar doğurur və bu, müzakirənin ayrılmaz bir hissəsidir. Yalnız hökumətin və ya hökumətə yaxın qüvvələrin hərəkətlərinə deyil, həmçinin rəqib siyasi qüvvələrin və cəmiyyətin müxtəlif seqmentlərinin mövqelərinə də diqqət yetirərək daha hərtərəfli təhlil aparmaq lazımdır. Bu, daha balanslı və obyektiv bir mənzərə yaradacaqdır.
Fatimə Zeynalova
20.07.2025 01:04
Məlumatın ətraflı təqdimatı ilə razıyam, ancaq qeyd etdiyiniz kimi, Tribunalın qərarının qanuniliyi və ədalətliliyi ətrafında ciddi suallar mövcuddur. Şeyx Hasinanın mühakimədə iştirak etməməsi, prosesin qərəzliliyinə işarə edir və qərarın beynəlxalq hüquq normalarına uyğunluğunu ciddi şəkildə şübhə altına alır. Bununla yanaşı, Tribunalın yaranma prosesi və üzvlərinin təyinatı da qərəzsizliyi təmin edən obyektiv meyarlara uyğun olub-olmadığını soruşdurmağı tələb edir. Məsələn, Tribunalın üzvlərinin təyinat prosesində siyasi təsirlərin olub-olmaması araşdırılmalıdır. Belə bir araşdırma olmadan, Tribunalın qərarının ədalətli və qərəzsiz olduğunu iddia etmək çətindir. Bu, həmçinin, beynəlxalq hüququn praktik tətbiqi və siyasi motivlərin hüquqi proseslərə nə dərəcədə təsir etməsi barədə geniş müzakirələr aparmaq üçün əsas yaradır.
Qəmər Vəliyeva
19.07.2025 20:39
Məqalədə Şeyx Hasinanın Beynəlxalq Cinayətlər Tribunalı tərəfindən qiyabi mühakimə edilməsi haqqında verilən məlumatlar ətraflı və aydın şəkildə təqdim edilib. Bununla belə, gəlin məsələnin digər bir tərəfini də nəzərə alaq. Tribunalın qərarının qanuniliyi və ədalətliliyi haqqında ciddi şübhələr var. Şeyx Hasinanın mühakimədə iştirak etməməsi prosesin qərəzliliyini göstərə bilər və qərarın beynəlxalq hüquq normalarına uyğunluğunu soruşdurmaq üçün əsas verir. Həmçinin, siyasi motivlərin prosesə təsir etmə ehtimalını da istisna etmək olmaz. Beləliklə, hər iki tərəfin arqumentlərinə ədalətli baxış bu məsələnin daha dolğun anlaşılmasını təmin edər.
Rauf Mikayılov
19.07.2025 20:38
Məqalədə Şeyx Hasinanın qiyabi mühakiməsi və altı ay müddətinə azadlıqdan məhrum edilməsi barədə məlumat verilib. Bu hadisəni sadəcə təcrid olunmuş bir hadisə kimi görmək olmaz. Banqladeşin siyasi tarixi, uzun müddət davam edən siyasi qeyri-sabitlik, güc uğrunda mübarizələr və insan hüquqları ilə bağlı narahatlıqlar ilə xarakterizə olunub. Şeyx Hasinanın qaçması və sonrakı mühakiməsinin fonunda yatan bu uzunmüddətli qeyri-sabitlik, ölkənin iqtisadi inkişafını və sosial rifahını mənfi şəkildə təsir edib. Bu cür siyasi gərginliklər sərmayə qoyuluşlarını azaldır, xarici yardımı təhlükə altına alır və demokratikləşmə prosesini ləngidir.

Məqalədəki məlumatlar, bu halların Banqladeşin uzunmüddətli sosial və iqtisadi inkişafına nə dərəcədə təsir etdiyini araşdırmaq üçün geniş miqyaslı bir təhlili tələb edir. Bu, sadəcə siyasi liderlərin hərəkətlərini deyil, həmçinin ölkədəki güc strukturlarının, siyasi mədəniyyətin və demokratik institutların rolunu qiymətləndirməyi tələb edir. Bəs, davamlı sabitliyi və demokratik inkişafı təmin etmək üçün Banqladeşdə hansı uzunmüddətli mexanizmlər hazırlanmalıdır?

Şərh Yaz