Şimali Hindistanda sel fəlakəti: Dörd ölü, onlarla itkin

Himalayda baş verən daşqınlar ölkədə iyun-sentyabr ayları arasındakı musson mövsümündə tez-tez rast gəlinən buludpartlayışı nəticəsində yaranıb.

Hindistanın şimalındakı bir Himalay kəndində sel fəlakəti baş verib. Rəsmilərin bildirdiyinə görə, hadisə nəticəsində azı dörd nəfər ölüb, 50-dən çox şəxs itkin düşüb. Ölənlərin sayının arta biləcəyi barədə xəbərdarlıq edilib.

Çərşənbə axşamı Hindistan mediasında yayımlanan videolarda Uttarakhand ştatının Dharali kəndində palçıqlı suyun binaları yuyub apardığı dəhşətli anlar əks olunub. Görüntülərdə bir neçə nəfərin qaçdığı, lakin daha sonra bütün çoxmərtəbəli binaları kökündən çıxaran tünd rəngli dağıntı dalğaları tərəfindən udulduğu görünürdü. Kəndin böyük bir hissəsi dərin çamurla örtülmüş, bəzi yerlərdə palçıq evlərin damlarına qədər çatırdı.

Uttarkashi rayonunun administratoru Praşant Arya yerli mediaya verdiyi açıqlamada dörd nəfərin öldürüldüyünü və bir çoxlarının xilas edildiyini bildirib. Hindistan Ordusu X-dəki paylaşımında qeyd edib ki, "Harsil yaxınlığındakı Kheer Gad ərazisindəki Dharali kəndinə böyük torpaq sürüşməsi düşüb, bu da yaşayış məntəqəsindən qəfil su və dağıntı axınının keçməsinə səbəb olub".

Ştatın Baş Naziri Puşkar Sinq Dhami çərşənbə axşamı verdiyi açıqlamada xilasetmə qruplarının Himalay ştatı Uttarakhanda "təcili şəkildə" cəlb olunduğunu bildirib: "Həyatları xilas etmək və yardım göstərmək üçün mümkün olan hər şeyi edirik." Yerli orqanlar bildirib ki, ordu və fəlakətə cavab qüvvələrinin qrupları əraziyə çatıb, işçilər dağıntı və palçıq altında qalan insanları xilas etməyə çalışır.

Hindistan Milli Fəlakət İdarəetmə Təşkilatı xilasedicilərin ucqar əraziyə çatmaqda çətinlik çəkdiyi üçün federal hökumətdən xilasetmə və yardım əməliyyatlarına kömək etmək üçün üç helikopter istədiyini bildirib. Adının açıqlanmasını istəməyən bir fəlakət rəsmisi deyib ki, "xoşbəxtlikdən, insanların əksəriyyəti təhlükəsiz bir yerdə, bir yarmarkada idi." Ordunun hadisə yerindən yayımladığı şəkillərdə əsas sel axını getdikdən sonra yavaş-yavaş axan bir çamur çayı görünürdü.

Qırmızı Xəbərdarlıq Elan Edildi

Baş nazir Narendra Modi bu faciədən "zərər çəkənlərə başsağlığı verib... İnsanlara yardım göstərmək üçün heç bir daş çevrilməmiş qalmayacaq" deyə sosial mediada yerləşdirilən açıqlamasında bildirib. Hindistan Meteorologiya Departamenti ərazi üçün qırmızı həyəcan siqnalı yayımlayıb və Uttarakhandın ayrı-ayrı hissələrində təxminən 21 sm (8 düym) "həddindən artıq güclü" yağış qeydə alınıb. Həmçinin, yaxın günlərdə bölgədə daha güclü yağışlar proqnozlaşdırılır. Səlahiyyətlilər Dehradun və Haridwar şəhərləri də daxil olmaqla, bir neçə rayonda məktəblərin bağlı qalmasını xahiş ediblər.

Kiçik ərazilərdə qəfil və güclü yağışlar kimi tanınan buludpartlayışı halları Uttarakhandda getdikcə daha tez-tez müşahidə edilir. Bu bölgə iyun-sentyabr ayları arasındakı musson mövsümündə sel və sürüşmələrə meyllidir. Buludpartlayışı güclü daşqınlara və torpaq sürüşmələrinə səbəb olaraq, dağlıq bölgələrdə minlərlə insana təsir edərək böyük dağıntılara yol aça bilər.

Mütəxəssislər buludpartlayışı hallarının son illərdə qismən iqlim dəyişikliyi səbəbindən artdığını, eyni zamanda dağlıq bölgələrdəki plansız inkişaf səbəbindən fırtınalardan dəyən zərərin də artdığını bildirirlər. 2013-cü ildə oxşar bir buludpartlayışı Uttarakhand ştatını viran etdiyində 6000-dən çox insan ölmüş və 4500 kənd zərər çəkmişdi.

Nepalda yerləşən Beynəlxalq Birləşmiş Dağ İnkişafı Mərkəzinin 2023-cü il hesabatı Hindu Kuş və Himalay dağ silsilələrində buzlaqların görünməmiş sürətlə əridiyini aşkar edib. Tədqiqat göstərib ki, bölgədəki 2000-dən çox buzlaq gölünün ən azı 200-ü daşma riski altındadır ki, bu da çayların aşağı axarında fəlakətli zərərə səbəb ola bilər.

BMT-nin Ümumdünya Meteorologiya Təşkilatı ötən il bildirib ki, iqlim dəyişikliyinin planetin su dövranını getdikcə daha proqnozlaşdırılmaz etməsi səbəbindən artan güclü daşqınlar və quraqlıqlar gələcəkdə nələrin baş verəcəyinə dair "həyəcan siqnalıdır".

24 saat