Smishing: Fırıldaqçıların dəbdəbəli həyat tərzi

"Onlar pul saxlamırlar, dərhal xərcləyirlər." Baş müfəttiş Pol Körtis bizə dizayner ayaqqabıları və çantaları ilə dolu sübut otağını göstərir. Minlərlə əşya səliqəli şəkildə plastik qablarda, taxta rəflərdə yığılıb. Buradakı əşyalar qurbanlara smishing fırıldaqçılığı – yəni saxta mesajlar göndərən maliyyə fırıldaqçılığı ilə məşğul olan şəxslərdən müsadirə edilib. Körtis deyir: "Onlar dəbdəbəli həyat sürməyi sevirlər. Bu otaqda 8,500 ilə 10,000 arasında sübut əşyası var." O, bunun əməliyyatçılar tərəfindən aparılan ev axtarışları və reydlərin nəticəsi olduğunu əlavə edir. Təzə dəri mallarının qoxusu otağı bürüyür. Parlaq rəngli "Gucci" stiletlər uzaqdan diqqəti cəlb edir; bura on minlərlə funt sterlinq dəyərində yüksək markalı əşyaların xəzinəsidir. Bu alış-verişlər onların cinayətlərindən nə qədər pul qazandıqlarının və onu nəyə xərclədiklərinin göstəricisidir.

“Smishing” termini “SMS” (qısa mesaj xidməti) və “phishing” sözlərinin birləşməsidir.

Fırıldaqçılar insanları parol və PIN kodları kimi şəxsi məlumatlarını açıqlamağa sövq etmək üçün, guya bankdan və ya digər etibarlı şirkətdən gələn saxta mətn mesajları göndərirlər. Məqsəd onları pullarını ələ keçirməklə aldatmaqdır.

Körtis London Şəhər Polisi və Metropolitan Polis Xidmətinin əməkdaşlarından ibarət olan Xüsusi Kart və Ödəniş Cinayətləri Bölməsinin üzvüdür.

Bu qurum London polisi qüvvələrinə aid olsa da, ümummilli səlahiyyətlərə malikdir və bank sektoru tərəfindən dəstəklənir. Bölmə əsasən maliyyə fırıldaqçılığı ilə mübarizəyə fokuslanmışdır.

"Bizim sonuncu smishing fırıldaqçılığı işlərimizdən birində, təqsirləndirilən şəxs beş gün ərzində 15 min mesaj göndərdiyi üçün məhkum edildi. Bu, ayda yüz min funt sterlinq qazanmaqla bərabər idi," deyir o.

Baş zabit Çindən olan tələbə Ruiçen Syonqdan bəhs edirdi. O, bu ilin martında London ətrafında minlərlə potensial qurbana mesajlar göndərərək cinayətə görə məhkum edilmişdi.

Syonq iyun ayında Daxili London Kral Məhkəməsində dələduzluqda təqsirli bilinərək 58 həftə həbs cəzasına məhkum edildi.

Ofcom-un məlumatına görə, Birləşmiş Krallıq mobil istifadəçilərinin yarısı 2024-cü ilin noyabrından 2025-ci ilin fevralına qədər mətn və ya iMessage vasitəsilə şübhəli mesaj aldıqlarını bildiriblər.

'Özümü tam axmaq kimi hiss etdim, sanki təcavüzə məruz qalmışdım'

64 yaşlı Gideon Rabinoviç Berşir ştatının Nyuberi şəhərində yaşayır və yaxınlarda smishing fırıldaqçılığı qurbanı olub.

Cəmi iki ay əvvəl keçmiş İT meneceri saxta mətn mesajı aldıqdan sonra mindən çox funt sterlinq pulunun ələ keçirildiyini bildirib.

O, deyir: "Özümü tam axmaq kimi hiss etdim, sanki təcavüzə məruz qalmışdım."

"Bu məni həqiqətən sarsıtdı. Bir neçə gün sonra özümü çox sarsılmış hiss etdim. Özümü çox həssas hiss edirəm və indi kimə güvənəcəyimi bilmirəm."

Cənab Rabinoviç, bankı tərəfindən hesabındakı şübhəli ödəniş barədə xəbərdar edildiyinə inandırılmışdı.

Əslində, o, fırıldaqçı tərəfindən mesajlaşırdı.

"Hər şey birdən gələn bir mesajla başladı, əməliyyatı tanıyıb-tanımadığımı soruşurdular – bəli, ya xeyr. İki saat yarımdan sonra cibimdə 1400 funt sterlinq azaldı."

O əlavə edir: "Bu, qismən pul haqqında idi, qismən də aldadılma, hədəf seçilmə hissi idi, çünki bu insanlar mənim kim olduğumu bilirdilər. Onlar harada yaşadığımı bilirdilər."

Saxta mətn mesajları tez-tez kommunal şirkətlər, banklar və ya supermarketlər kimi böyük şirkətlərdən gəlmiş kimi görünür. Onlar adətən bir keçid ehtiva edir. Şəxs ona klik etdikdə, saxta bir veb-sayta yönləndirilə bilər və şəxsi və maliyyə fırıldaqçılığı məlumatları tələb oluna bilər. Məlumat daha sonra onları hesablarından pul köçürməyə inandırmaq üçün istifadə edilə bilər.

Smishing fırıldaqçılığı əsasən iki cihaz vasitəsilə həyata keçirilir; bir neçə SİM kartı saxlayan SİM ferması, cinayətkarlara minlərlə saxta mətn mesajı göndərməyə imkan verir.

İkinci isə SMS partladıcı adlanan cihazdır. O, yaxınlıqdakı mobil telefonları ona qoşulmağa məcbur edir və saniyələr ərzində çoxlu sayda saxta mətn göndərir.

Hökumət bildirir ki, "smishing fırıldaqçılığı qurbanları üçün dağıdıcı təsirə malikdir."

"Telekommunikasiya Xartiyamız telekommunikasiya sektorunda SMS-i qorumaq və fırıldaqçılığı azaltmaq üçün aydın tədbirlər müəyyən edir."

"Biz həmçinin SİM fermalarını qadağan edirik. Minlərlə saxta mətn göndərmək üçün istifadə olunan bu cihazların qadağan edilməsi cinayətkarlar üçün əsas vasitəni aradan qaldıracaq və istehlakçıları qoruyacaq," deyilir bəyanatda.

Qadağanın gələn ilin sonlarında qüvvəyə minməsi gözlənilir. Bu, SİM fermalarının müəyyən edilmiş səbəb olmadan saxlanılmasını və ya tədarükünü qanunsuz edəcək.

'Asan, amma izlənməsi çətin'

Bir kiber mütəxəssis smishing fırıldaqçılığı cinayətinin həllinin çətin olduğunu və saxta mətn mesajları ilə bağlı daha çox maarifləndirməyə ehtiyac olduğunu bildirib.

Milli Kiber Təhlükəsizlik Mərkəzinin keçmiş rəhbəri Ciaran Martin deyir: "Smishing öz-özlüyündə polisin nəzarət etməsi çox çətindir, çünki onun çoxu xaricdən gəlir və Birləşmiş Krallıq daxilində edildikdə belə, onu izləmək çox asandır."

"Buna görə də, polis bəzən böyük əməliyyatları ifşa edə bilsə də, biz buna strateji cavab olaraq polisə baxmamalıyıq."

"Strateji həll yolu, insanların ciddi müəssisələrin SMS vasitəsilə pul istəmədiyini anlamaları və müəssisələrin müştərilərlə əlaqə qurmaq və bu qarşılıqlı əlaqəni yoxlamaq üçün daha yaxşı yollar tapmasıdır."

Polisin verdiyi tövsiyə sadədir: aldığınız heç bir arzuolunmaz mesajdakı keçidlərə klik etməyin.

Əgər özünüzü fırıldaqçılıq qurbanı hesab edirsinizsə, "Action Fraud"a və bankınıza məlumat verin, həmçinin mesajı 7726-ya göndərin ki, mobil şəbəkə operatorları əlavə araşdırma apara bilsinlər.

24 saat