Nobel mükafatlı alimin vətəndaşlıq faciəsi
Nobel Fizika Mükafatı laureatı, dünyaca məşhur alim Andre Geim 13 il əvvəl qəbul etdiyi qərarın nəticəsində hazırda vətəndaşsız qalmaq təhlükəsi ilə üz-üzədir. Uzun illər Hollandiyada yaşayan və bu ölkənin vətəndaşlığını daşıyan Geim, Birləşmiş Krallıqdan cəngavər titulu ala bilmək üçün bu ölkənin vətəndaşlığına keçdikdə, Hollandiyadan gələn xəbərlə sarsılıb: artıq Hollandiya vətəndaşı deyildi.
Qəfil gələn xəbər və təəccüb
Andre Geim bu vəziyyətin ona illər boyu heç bir problem yaratmadığını bildirib. Lakin yaxın günlərdə Londondakı Hollandiya Səfirliyindən aldığı bildirişlə təəccüblənib. Səlahiyyətli şəxslər ondan pasportunu təhvil verməsini tələb edərək, əks təqdirdə "İnterpol vasitəsilə tədbirlər görülə biləcəyi" barədə xəbərdarlıq ediblər.
Mövzu ilə bağlı elektron poçt vasitəsilə açıqlama verən Geim, özünü hər zaman əvvəlcə Hollandiyalı, sonra İngilis kimi gördüyünü qeyd edərək deyib:
"Hollandiyadakı keçmişim və orada keçirdiyim illər mənim üçün çox dəyərlidir. Vətəndaşlıqdan məhrum edilmək həm kədərli, həm də olduqca qəribədir."
Şöhrət zirvəsi və vətəndaşlıq seçimi
1958-ci ildə Rusiyada anadan olan Andre Geim, 1990-cı illərdə Hollandiyadakı Radboud Universitetində çalışarkən bu ölkənin vətəndaşlığını əldə edib. Elmə verdiyi töhfələrə görə Hollandiya tərəfindən də cəngavər titulu ilə şərəfləndirilən alim, 2001-ci ildə Mançester Universitetinə keçərək Birləşmiş Krallığa köçüb.
Lakin dönüş nöqtəsi 2010-cu ildə baş verib. Geim və həmkarı Konstantin Novoselov, qrafen adlı inqilabi materialı kəşf etdikləri üçün Nobel Fizika Mükafatına layiq görülüblər. Birləşmiş Krallıq hökuməti bu uğuru gözardı etməyib və Geimə cəngavər titulu təklif edib. Lakin "Ser" titulundan istifadə edə bilmək üçün İngilis vətəndaşlığı tələb olunurdu. Andre Geim bu səbəbdən Birləşmiş Krallıq vətəndaşlığına keçib.
Qanunların yaratdığı dalğa
Lakin bu qərar Hollandiyanı narahat edib. Hollandiya qanunlarına görə, şəxsin könüllü olaraq başqa bir ölkənin vətəndaşlığına keçməsi zamanı Hollandiya vətəndaşlığı avtomatik olaraq ləğv olunur. Geim də bu qaydadan illər sonra xəbər tutub.
Bu gün, elm dünyasının ən hörmətli adlarından biri olan Andre Geim, bir tərəfdən cüt vətəndaşlığın qurbanı olub, digər tərəfdən isə vətəndaşı olmaqdan qürur duyduğu ölkənin qapıları bir anda üzünə bağlanıb.