SON DƏQİQƏ: KAAN qırıcısı diqqət mərkəzində – İspaniyanın böyük marağı

İspaniya, ABŞ-dan F-35 döyüş təyyarələrinin alınmasını ləğv etdikdən sonra istiqamətini Türkiyənin milli döyüş təyyarəsi KAAN qırıcısına dəyişib. Bu barədə İspaniya mətbuatında məlumatlar yayılıb.

Müstəqil Müdafiə Xətti

Xəbərdə İspaniyanın bu addımının Vaşinqton rəhbərliyində narahatlıq doğurduğu, lakin Madrid hökumətinin yaxın illərdə Türkiyə ilə müdafiə sahəsində sıx əməkdaşlıq qura biləcəyi qiymətləndirilib. Həmçinin, bu qərarın yalnız bir təchizat seçimi deyil, eyni zamanda İspaniyanın müdafiə siyasətində daha müstəqil bir xəttə yönəlməsinin işarəsi olduğu vurğulanıb.

KAAN Qırıcısı F-16-ları Əvəz Edəcək

İspaniya Hərbi Hava və Kosmik Qüvvələrinin 2030-cu ildən etibarən silahlanmaya daxil edilməsi planlaşdırılan KAAN qırıcısını satın almağı nəzərdən keçirdiyi bildirilib. Məlumatda, "Türkiyə, KAAN layihəsi ilə F-16-ların yerini alacaq hava üstünlüyü təmin edən bir döyüş təyyarəsi istehsal etməyi hədəfləyir" ifadələri öz əksini tapıb.

Türkiyə Müdafiə Sənayesində Yüksəlişdə

Türk Aviasiya və Kosmik Sənayesi tərəfindən inkişaf etdirilən KAAN qırıcısının, Türkiyəni beşinci nəsil döyüş təyyarələri istehsal edən azsaylı ölkələr sırasına daxil etdiyi qeyd edilib. Yazıda "Təyyarə radar izini azaldan zərif və künclü bir dizayna, inkişaf etmiş avionika sistemlərinə və yüksək manevr qabiliyyətinə malikdir. Bu, Türkiyənin müdafiə sənayesi liqasında yuxarı pillələrə yüksəlməsinə səbəb olub" deyilir.

Strateji Dönüş Nöqtəsi

Xəbərdə KAAN qırıcısının, yalnız texniki xüsusiyyətləri ilə deyil, Türkiyənin milli müdafiə vizyonunu simvolizə edən strateji bir dönüş nöqtəsi olduğu ifadə edilib. Layihənin, Cümhuriyyət tarixinin ən əhatəli texnoloji investisiyalarından biri kimi qiymətləndirildiyinə diqqət çəkilib. Həmçinin, Ankaranın bu sahədəki hədəfinin, tamamilə yerli mühərriklərə sahib bir platform inkişaf etdirərək xarici asılılığı sıfıra endirmək olduğu da vurğulanıb.

İspaniyanın Yeni Müdafiə Siyasəti

Digər tərəfdən, İspaniya mətbuatı Madrid rəhbərliyinin KAAN qırıcısının alınmasını mövcud Eurofighter donanmasına tamamlayıcı bir addım kimi qiymətləndirdiyini ifadə edib. Bildirilir ki, "Bu sayədə İspaniyanın müdafiə siyasəti altıncı nəsil döyüş təyyarəsi FCAS layihəsi tamamlanana qədər aradakı dövrü müasir Türkiyə texnologiyası ilə körpüləməyi hədəfləyir". İspaniya ilə Türkiyə arasındakı bu mümkün müdafiə əməkdaşlığı, bu ilin ikinci mühüm təmasını təşkil edir. Xatırladaq ki, İspaniya, may ayında pilot təlimində istifadə edilən F-5 təyyarələrinin yerinə Türkiyənin Hürjet modelini nəzərdən keçirməyə başlamışdı. Bu təmaslar, iki ölkə arasında təhlükəsizlik və müdafiə sənayesi sahəsində böyüyən bir ortaq işin siqnalı olaraq qiymətləndirilib.

Avropada Etibarın Göstəricisi

Mütəxəssislərə görə, əgər razılaşma həyata keçərsə, bu vəziyyət Avropada Türk müdafiə sənayesinə duyulan etibarın konkret bir göstəricisi olacaq. Türkiyənin, son illərdə inkişaf etdirdiyi pilotsuz uçuş aparatları (PUA), milli dəniz platformaları və hava hücumundan müdafiə sistemləri ilə əldə etdiyi sürət, artıq Avropanın da diqqətini cəlb edib.

Türkiyənin Yüksəlişi Təsdiqləndi

KAAN qırıcısı layihəsi ilə Türkiyənin, yalnız yeni bir döyüş təyyarəsi inkişaf etdirmədiyi, həm də öz texnoloji taleyini müəyyən etdiyi ifadə edilib. Bu sayədə Türkiyənin, 21-ci əsrin ən kritik sahələrindən biri olan müdafiə aviasiyasında tam müstəqil istehsal hədəfini addım-addım gerçəkləşdirdiyinə diqqət çəkilib. Bildirilir ki, "KAAN qırıcısı, Türkiyənin mühəndislik qabiliyyətini qlobal miqyasda sübut edən bir uğur hekayəsi kimi önə çıxır." Avropa mətbuatında da getdikcə daha sıx yer alan Türk müdafiə sənayesi layihələri, Türkiyənin NATO içindəki rolunu gücləndirən və geosiyasi təsirini artıran bir ünsür olaraq görülür. Mütəxəssislər, İspaniyanın KAAN qırıcısına yönəlməsinin "Avropa müdafiə xəritəsində Türkiyənin yüksəlişini rəsmi olaraq təsdiqlədiyi" şərhini edirlər. Bu inkişaf, Ankaranın yalnız bir istehsalçı deyil, eyni zamanda texnologiya ixrac edən bir strateji tərəfdaş halına gəldiyini göstərir.

KAAN Qırıcısının Əsas Xüsusiyyətləri

Milli Döyüş Təyyarəsi KAAN qırıcısının ilk prototipinin istehsal və quraşdırma işlərinin başa çatmasından sonra yer sınaqlarına başlayıb. Sınaq mərhələsinin tamamlanmasından sonra Milli Döyüş Təyyarəsi KAAN 21 fevral 2024-cü ildə ilk uçuşunu həyata keçirərək 13 dəqiqə havada qalıb. Bu uçuşda 8.000 fut hündürlüyə qalxan KAAN 230 dəniz mili sürətə çatıb. KAAN, ikinci test uçuşunu isə 6 may 2024-cü ildə həyata keçirib. 14 dəqiqə havada qalan KAAN, 10 min fut hündürlüyə və 230 dəniz mili sürətə çatıb. KAAN havada üstün hakimiyyətini aşağıdakılarla təmin edir: * Yüksək/Səsüstü Sürətdə Daxili Silah Yuvalarından Dəqiq və Tam Zərbə * Süni İntellekt və Neyron Şəbəkə Dəstəyi ilə Artırılmış Döyüş Qabiliyyəti * Qanad Eni 13,4 m (44 ft) * Uzunluq 20,3 m (66 ft) * Hündürlük 5 m (16 ft) * Qanad Sahəsi 71,6 m2 (771 ft2) * Maksimal Havalanma Ağırlığı 34.750 kq (76,500 lb)

24 saat