Təyyarədə Təcili Çıxış Qapısı Açıla Bilərmi?
Təyyarə səfərləri zamanı sərnişinlərin ən böyük qorxularından biri, havadaykən kimsə təcili çıxış qapısını açmasıdır. Bəs belə bir hadisə həqiqətən də mümkündürmü? Amerikalı pilotlar bu sualın cavabını Daily Mail-ə açıqlayıb. Bəs təyyarədə həmin qadağan olunmuş tutacaq çevrilərsə, nələr baş verər?
Qapının Açılma Ehtimalı
Təcili çıxış qapıları, təyyarədə mümkün təxliyə zamanı bütün sərnişinlərin qısa müddətdə çölə çıxmasını təmin etmək üçün nəzərdə tutulub. Lakin son illərdə bəzi sərnişinlər, hətta salon işçiləri belə, bu qapıları yerdə və ya havadaykən açmağa cəhd ediblər. Bu narahatverici hadisələrdən sonra pilotlar, 10 min metr yüksəklikdə belə bir qapının açılması halında nələr olacağını bir-bir izah etdilər.
2010-cu İldə Yaşanmış Hadisə
Amerikan Hava Yollarının kapitan pilotu Stiv Şaybner, Paskal Kuni və aviasiya mütəxəssisi Den Babın sözlərinə görə, təyyarə yerdə və təzyiqsiz vəziyyətdə olarkən təcili çıxış qapısını açsanız, qapaq açılar və şişmə təxliyə xilasetmə botu avtomatik işə düşər. 2010-cu ildə baş verən JetBlue qalmaqalında da oxşar səhnə yaşanmış, işindən istefa verən bir salon işçisi təcili çıxışdan sürüşərək təyyarəni tərk etmişdi.
Fiziki Olaraq Qeyri-Mümkün
Lakin təyyarə havadaykən vəziyyət tamamilə fərqlidir. Çünki salon daxili təzyiq, xarici təzyiqlə müqayisədə xeyli yüksəkdir və bu fərq qapını sanki kilidləyir. Buna görə də sərnişinin uçuş zamanı qapını açması fiziki cəhətdən qeyri-mümkündür. Şaybner bu fərqi “Qapı, uçuşda təxminən doqquz PSI təzyiqlə çərçivəsinə möhkəm oturur. Bunu açmaq bir insan üçün mümkün deyil,” deyərək izah edir. Kuni isə, “Salon təzyiqini biz sərnişinlər nəfəs ala bilsin deyə daha aşağı bir yüksəkliyə görə tənzimləyirik. Bu da qapının çərçivəyə yaxşıca oturmasını təmin edir,” deyir.
Gizlənən Sirlər və Cəzalar
Yenə də, keçmişdə qapıları açmağa cəhd edən sərnişinlər olub. May ayında, All Nippon Airways-ə məxsus bir təyyarədə bir sərnişin, təcili çıxışı açmağa çalışarkən təhlükəsizlik kəməri ilə oturduğu oturacağa zorla bağlandı. Aprel ayında isə bir qadın, Hind Okeanı üzərində 30 min fut yüksəklikdə olarkən təyyarə qapısını açmağa cəhd etdi və uçuş istiqamətini dəyişmək məcburiyyətində qaldı. Yalnız sərnişinlər deyil, əfsanəvi hadisələrdən biri olan D.B. Kuper də 1972-ci ildə qaçırdığı təyyarənin arxa qapısından paraşütlə atlayaraq sirra qədəm basmışdı. O, hələ də tapılmayıb.
Ciddi Hüquqi Nəticələr
Bu cəhdlər əlbəttə ki, ciddi cəzalarla nəticələnir. AirAsia X təyyarəsində təcili çıxışı açmağa çalışan Şadi Tayser Əlsaaydeh, iki dəfə təyyarə təhlükəsizliyini təhlükəyə atmaqdan və bir heyət üzvünü döyməkdən mühakimə olunur. Təqsirli bilinərsə, 10 ilə qədər həbs cəzası ala bilər. JetBlue-dan qapıdan sürüşərək çıxan Stiven Sleyter isə 7 il həbslə mühakimə edildi və 10 min dollarlıq təzminata məhkum olundu.
Uçuş zamanı həmin qapını açmaq demək olar ki, qeyri-mümkün ola bilər, lakin bunu cəhd etmək belə sizə minlərlə dollara, illər sürəcək həbs cəzasına və unudulmaz bir qalmaqala başa gələ bilər.