SON DƏQİQƏ: TƏLİMLİ İTLƏR PARKİNSONU 98% DƏQİQLİKLƏ TƏYİN EDİR

Xəstəliyin Erkən Aşkarlanmasında Yeni Üfüqlər

Parkinson xəstəliyi diaqnozunun simptomlar ortaya çıxmazdan illər əvvəl qoyula biləcəyi bildirilib. Bu kəşf, gələcəkdə xəstəliyin idarə edilməsi və müalicə strategiyalarında mühüm dəyişikliklərə səbəb ola bilər.

Elmi Tədqiqatın Detalları: İtlərin Qoxu Hissi

Bristol və Mançester universitetlərinin və Medical Detection Dogs Fondu tərəfindən birgə aparılan elmi araşdırmada, Parkinson xəstəliyi olan şəxslərdən götürülən dəri nümunələri (sebum) sağlam fərdlərin nümunələri ilə müqayisə edilib. Tədqiqat zamanı xüsusi olaraq təlim keçmiş iki itlər, dəri nümunələrini qoxlayaraq xəstəliyi daşıyan şəxsləri sağlam insanlardan və digər xəstəliklərdən əziyyət çəkənlərdən uğurla fərqləndirməyi bacarıblar. Tamamilə tərəfsiz şəraitdə aparılan ikili kor sınaqlarda, nümunələri hazırlayanlar və heyvan təlimçiləri nümunələrin kimə aid olduğunu bilmirdilər. Buna baxmayaraq, təlim görmüş heyvanlar 80% həssaslıq və 98% spesifikliklə xəstəliyin varlığını müəyyən edə biliblər. Bu nəticə, pozitiv nümunələri fərqləndirmə nisbətinin 80%-ə, yanlış pozitiv aşkarlama nisbətinin isə 98%-ə çatdığını göstərir.

Tədqiqatın Qəhrəmanları: Bumper və Peanut

Bu mühüm araşdırmada iştirak edən itlərdən biri Qızıl Retriver cinsindən olan "Bumper", digəri isə Qara Labrador cinsindən olan "Peanut" idi. Hər ikisi də Parkinsonlu xəstələrə aid dəri yağı nümunələrini qoxlayaraq xüsusi təlimlərdən keçiblər. Hər doğru aşkarlamada mükafatlandırılan bu ağıllı heyvanlar, qısa müddətdə yüksək dəqiqlik səviyyələrinə nail olaraq, potensial olaraq tibbi diaqnostikada yeni bir yol açdılar.

Erkən Diaqnozun Əhəmiyyəti

Medical Detection Dogs Fondunun icraçı direktoru Kler Qestin qeyd etdiyi kimi, hazırda Parkinson xəstəliyini erkən mərhələdə diaqnoz etmək üçün heç bir etibarlı test mövcud deyil. Lakin xəstəliyin simptomları diaqnoz qoyulmazdan 20 il əvvəl də başlayıb bilər. Bu, xəstəliyin irəliləməsinin qarşısını almaq və ya yavaşlatmaq üçün erkən müdaxilənin nə qədər vacib olduğunu bir daha vurğulayır.

Gələcəyin Diaqnostika Metodları

Bristol Universitetindən Nikola Runi araşdırmanın nəticələrini şərh edərək, əldə edilən yüksək dəqiqliyin Parkinson xəstəliyinin fərqləndirici bir qoxu profili olduğunu açıq şəkildə göstərdiyini bildirib. Onun sözlərinə görə, bu kəşf gələcəkdə sürətli, invaziv olmayan və maliyyə cəhətdən sərfəli yeni bir diaqnoz metodunun inkişafına yol aça bilər. Mançester Universitetindən professor Perdita Barran da bu fikri dəstəkləyərək, dəri səthindən götürülən sadə nümunələrin xəstəliyin diaqnozunda istifadə oluna biləcəyini bir daha nümayiş etdirdiklərini vurğulayıb. Bu irəliləyiş, erkən diaqnoz baxımından həqiqətən də inqilabi əhəmiyyət daşıya bilər.

Araşdırmanın İlham Mənbəyi

Bu tədqiqat, həyat yoldaşı Parkinson xəstəliyinə tutulduqdan sonra onun qoxusunun dəyişdiyini hiss edən Coy Milnin qeyri-adi müşahidələri əsasında başladılan 'Nose2Diagnose' proqramı çərçivəsində həyata keçirilib. Milnin şəxsi təcrübəsi, elmi ictimaiyyətin bu sahədə daha dərin araşdırmalar aparmasına təkan verib.

24 saat