Sosial mediada parlayan
matcha bütün dünyanı bürüyüb. Lakin bu,
Yapon istehsalçıları üçün həyəcan siqnalına çevrilib.
MATCHANIN QƏRBƏ SÜRƏTLİ YAYILMASI
Los Ancelesdə yerləşən minimalist bir
matcha barı olan Kettl Tea, Hollywood Bulvarında fəaliyyət göstərir. Burada menyudakı 25 növ
matchanın əksəriyyəti artıq tükənib. Barın təsisçisi Zach Mangan vəziyyəti belə şərh edir: “Müştərilərə istədikləri məhsulu verə bilmirik.” Son illərdə
matcha sadəcə bir içki deyil, həm də bir
həyat tərzinə çevrilib. Dərin ot ətri, canlı yaşıl rəngi və Instagram-da paylaşıma uyğun təqdimatı ilə Qərbdə sürətlə yayılıb. O, dondurmalardan tutmuş Starbucks menyularına qədər hər yerdə özünə yer tapır.
SOSİAL MEDİA TƏLƏBATI PARTLATDI
YouTube fenomeni Andie Ella kimi məzmun istehsalçılarının töhfəsi ilə
matcha qlobal bir fenomenə çevrilib. Tokioda, Harajuku bölgəsində açdığı çəhrayı pop-up mağazasında çiyələkli və ağ şokoladlı
matcha üçün növbəyə duran gənclər,
matchanın artıq bir içkidən daha çox olduğunu sübut edir. Ella'nın 2023-cü ilin noyabrında bazara çıxardığı markası qısa müddətdə 133.000 qutu satıb.
İSTEHSALÇILAR TƏLƏBATA YETİŞMİR
Yaponiyanın Sayama şəhərində 15 nəsildir çay istehsal edən Masahiro Okutomi, artan tələbatla mübarizə aparmaqda çətinlik çəkir. O bildirir: “Veb saytımıza
matcha sifarişi qəbul etmədiyimizi yazmaq məcburiyyətində qaldıq.”
Matcha istehsalı asan bir proses deyil. "Tencha" yarpaqları həftələrlə kölgədə saxlanılır, əl ilə seçilir, qurudulur və diqqətlə üyüdülür. Bu proses ustalıq, səbir və investisiya tələb edir. Okutomi'yə görə: “Dünyanın
matchaya olan marağı sevindiricidir, lakin bu sürətlə artan tələbat qısa müddətdə təhdidə çevrilib.” Kettl Tea'nin təsisçisi Mangan qeyd edir ki, bazar bir il ərzində demək olar ki, iki dəfə böyüyüb: “Nə etsək də, alacağımız başqa heç nə qalmır.” Tokionun məşhur Tsukiji bölgəsindəki Jugetsudo çay dükanı da ehtiyatlarını tarazlamağa çalışır. Mağaza müdiri Shigehito Nişikida deyir: “Sosial mediada nə görürlərsə, eynisini etmək istəyirlər.”
RƏQƏMLƏRLƏ MATCHANIN PARTLAYIŞI
2024-cü ildə Yaponiyadan ixrac edilən 8.798 ton yaşıl çayın yarısından çoxu
matchadır. Bu nisbət 10 il əvvəlkindən iki dəfə çoxdur. Yaponiyadakı çay plantasiyalarının sayı isə 20 il əvvəlki səviyyənin dörddə birinə düşüb. Kənd Təsərrüfatı Nazirliyi istehsalçıları daha böyük miqyasda istehsala təşviq edir. Lakin
Yapon istehsalçılarından Okutomi xəbərdarlıq edir: “Kiçik kənd yerlərində bu, qeyri-mümkündür. Keyfiyyəti riskə atmaq istəmirik.” O əlavə edir ki, fermerlər yaşlanır və onların yerinə keçəcək yeni nəsil tapmaq çətinləşir: “Yeni nəslin yetişdirilməsi zaman alır... Bu, doğaçlama bir proses deyil.”
TARİFLƏR DƏ MANEƏDİR
ABŞ-da Yaponiya məhsullarına tətbiq olunan gömrük vergisi 10%-dən 24%-ə yüksəlmək üzrədir. Manganın fikrincə, bu vəziyyət: “Qiymətləri artırmalı olduğumuz deməkdir. Lakin tələbat hələ də çox güclüdür.”
24 saat
Oxucu Şərhləri
Lakin, əks tərəfdən baxıldığında, məqalənin əsas məqsədi matcha istehsalının potensial ekoloji təsirlərinə dair oxucuların diqqətini artırmaq ola bilər. Yəni, dəqiq rəqəmlər təqdim etməmək, problemi tamamilə incəltmək deyil, əksinə, daha geniş bir araşdırmanın zəruriliyinə işarə edə bilər. Məqaləni bir növ "oğurluq zəngi" kimi də qiymətləndirmək olar: mövcud məlumatların çatışmazlığına baxmayaraq, geniş yayılmış bir məhsulun istehsalının potensial neqativ ekoloji nəticələrini gündəmə gətirmək və bu sahədə daha ətraflı araşdırmaların aparılmasını təşviq etmək. Beləliklə, məqalənin əsas çatışmazlığı elmi dəlillərin olmaması olsa da, oxucuya daha geniş bir sual qoymaqda və müzakirəni başlatmaqda rolunu inkar etmək olmaz.
Şərh Yaz