Suriyalı Nazirdən Süveyda atəşkəsi ilə bağlı açıqlama

Suriya İnformasiya naziri Mustafa, paytaxt Dəməşqdə keçirdiyi mətbuat konfransında, dövlətin beynəlxalq vasitəçilərin Süveydadakı böhrana dair çağırışlarına cavab verdiyini və hərbi toqquşmadan, yaxud açıq müharibədən qaçaraq, Suriyanın inkişaf prosesinə zərər dəyməsinin qarşısını almağı hədəflədiyini söylədi. Lakin Mustafa, vilayətdəki silahlı qrupların intiqam əməllərini və sistematik məcburi köçkünlüyü seçərək demoqrafik dəyişiklik təhlükəsi daşıyan bir yol izlədiyini bildirdi. "Dövlət bütün vətəndaşlarını qorumaqla mükəlləfdir. Süveydadakı xaos yeni deyil. Dövlət əvvəldən siyasi həllər tapmaq üçün səy göstərmişdir," deyə o qeyd etdi. Mustafa əlavə etdi: "Sözdə Hərbi Şura ünsürlərinin yaratdığı xaos mühiti, bölgədə onsuz da mövcud olan ictimai gərginliklərin dərinləşməsinə səbəb olmuşdur." Vilayətdə əldə olunan atəşkəs və həll addımlarına toxunan Mustafa sözlərini belə davam etdirdi: "Birinci mərhələ, daxili təhlükəsizlik qüvvələrinin Süveydanın qərb və şimal kəndlərində, habelə şəhər kənarındakı əsas yollar üzərində yerləşdirilərək toqquşmaların qarşısının alınmasını nəzərdə tutur. İkinci mərhələdə, Dəra və Süveyda arasında humanitar keçidlər üçün dəhlizlər açılacaq. Üçüncü mərhələdə isə dövlət qurumlarının yenidən fəaliyyətə başlaması və daxili təhlükəsizlik qüvvələrinin tədricən bütün vilayət ərazisində yerləşdirilməsi təmin ediləcək." Nazir Mustafa, birinci mərhələnin, silahlı qrupların girov götürdüyü Bədəvi ailələrinin azad edilməsini və əsir mübadiləsini də əhatə etdiyini bildirdi. Mustafa, atəşkəslə bağlı son açıqlamanın Hikmət əl-Həcriyə aid olduğunu və "Ruhani Liderlik" adlı Facebook səhifəsində yer aldığını qeyd etdi. Bu açıqlamada keçən "Qəbilənin qalan üzvləri təhlükəsiz şəkildə getməyimizə icazə verir" kimi sözlərin, Bədəvi ailələrinin açıq şəkildə girov saxlandığını göstərdiyini söyləyən Mustafa, bunun açıq cinayət olduğunu vurğuladı.

Dövlətin Mövqeyi: Həll Yolu, Yoxsa Problemin Özü?

Vurğulayan Mustafa ki, dövlət bütün Suriyalıların birliyi və təhlükəsizliyi üçün çalışır, qeyd etdi: "Dövlətin yoxluğu problemin özüdür, varlığı isə həll yolunun özüdür. Süveydadakı silahlı qruplar isə həll yolu əvəzinə təxribatçı bir mövqe nümayiş etdirərək, Suriyanın birliyini nəzərə almayan qapalı bir model tətbiq etməkdədirlər." Suriya İnformasiya Naziri atəşkəsin həssas və diqqətli addımlar tələb etdiyini bildirdi və daxili təhlükəsizlik qüvvələrinə bu prosesi uğurla idarə edəcəklərinə inandıqlarını söylədi. Süveydada baş verənlərin əvvəlcədən planlaşdırılmış hərbi əməliyyat olmadığını ifadə edən Mustafa, "Bu, zorakılığın artmasına qarşı dövlətin verdiyi məcburi bir reaksiyadır," şərhini etdi.

Dövlətin Əsas Prinsipləri və Beynəlxalq Çağırışlar

Suriyanın fundamental siyasi prinsiplərinə diqqət çəkən Mustafa dedi: "Suriyanın siyasəti üç əsas üzərində qurulub: vahid vətən, vahid hökumət, vahid ordu. Bu prinsiplərdən güzəştə gedilməz." Nazir Mustafa, dövlətin təxminən iki ay əvvəl Hikmət əl-Həcri də daxil olmaqla bütün silahlı qruplarla bir razılaşmaya gəldiyini bildirdi və əlavə etdi: "Lakin Həcri keçmişdəki bu razılaşmaları pozdu. O, xarici müdaxiləni dəstəkləyən bir ritorika mənimsədi və məzhəb əsaslı kantonlar yaratmağa cəhd etdi." Daxili təhlükəsizlik qüvvələrinin vilayətin şimal və şimal-qərb kəndlərində yerləşməyə başladığını qeyd edən nazir Mustafa sözlərini belə davam etdirdi: "Bu birinci mərhələ 48 saat davam edəcək. Tədricən toqquşmaları dayandırmaq məqsədilə mərkəzə doğru yerləşmələr davam edəcək. İkinci mərhələnin tamamlanmasından sonra, əvvəlki proseslərdə imzalanan razılaşmaların yetkinləşməsi gözləniləcək. Bu zəmin formalaşdıqdan sonra, dövlət qurumları və daxili təhlükəsizlik qüvvələri şəhər ərazisində yayılacaq."

Fövqəladə Vəziyyət Heyəti və İsrailə Çağırış

Mustafa dövlətin, Süveydadakı humanitar vəziyyətə müdaxilə etmək məqsədilə fövqəladə vəziyyət heyəti yaratdığını bildirdi. Heyətin Səhiyyə, Ailə və Sosial İşlər, Fəlakət İdarəetmə Nazirlikləri və digər aidiyyəti qurumların nümayəndələrindən təşkil olunduğunu qeyd etdi. Atəşkəslərin əvvəldən kövrək ola biləcəyini və tətbiq prosesində bəzi pozuntuların yaşanmasının mümkün olduğunu söyləyən Mustafa, "Xüsusilə də tərəflər qeyri-dövlət aktorları olduqda, proses bu şəkildə irəliləməyə meyllidir," dedi. Nazir Mustafa, toqquşmaların dayandırılması üçün nəzərdə tutulan müddətin 48 saat olduğunu, bu müddətdən sonra ikinci mərhələyə keçmək üçün vəziyyətin qiymətləndiriləcəyini, buna görə də hazırda dəqiq bir zaman cədvəli verməyin mümkün olmadığını ifadə etdi. Mustafa, 1974-cü il Atəşkəs Razılaşması tətbiq olunmadıqca yeni hər hansı bir razılaşmadan danışmağın mümkün olmadığını vurğulayaraq, İnformasiya Nazirliyi olaraq dəfələrlə İsrailin 8 dekabr 2024-cü ildən sonra işğal etdiyi Suriya torpaqlarından çəkilməli olduğunu bildiriblər. Dövlətin, silahın yalnız öz əlində olması lazım olduğuna inandığını və bütün birləşmələri dövlət quruluşu daxilində birləşdirməyə çalışdığını bildirən nazir Mustafa, "Hədəfimiz, bütün Suriyalılara aid olan vahid bir orduya nail olmaqdır. Bu, dövlətin təməl strategiyasıdır. Suriya Demokratik Qüvvələri (SDQ) ilə aparılan dialoq və danışıqlarda da eyni strategiyanı mənimsəyirik," dedi. Hikmət əl-Həcrinin, Suriyada SDQ adını istifadə edən PKK/YPG terror təşkilatı ilə dəhliz açılması yönündəki cəhdlərinə toxunan Mustafa, sözlərini belə tamamladı: "Həcri çox yanlış hesablamalar apardı. O, işğalçı qüvvələrin liderlərindən yardım istədi. Çox sayda uğursuz düsturlar yaratdı. Son dövrdə nümayiş etdirdiyi mövqelər yetkin və gələcəyə yönəlik vizyon daşımır. Əksinə, sərt, reaksionist və tayfaçı bir ritorika mənimsədi. Əlbəttə, Suriyanın və mövcud reallığın sərhədləri var. Lakin dövlət, bu vəziyyəti bütöv bir Suriya çərçivəsində qiymətləndirəcəkdir."

24 saat