ABŞ prezidenti Donald Tramp ilə Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın NATO Zirvəsindəki görüşü İsrail mətbuatında geniş əks-səda doğurub. Tel-Əviv Universitetinin Yaxın Şərq Araşdırmalar Mərkəzindən Dr. Hay Eytan Kohen Yanarocak iki liderin görüşünü "təəccüblü yaxınlaşma" kimi qiymətləndirərək, bu inkişafın İsrailin təhlükəsizliyini təhdid edə biləcəyini söyləyib.
Orta Şərq Balansında Dəyişikliklər
Maariv qəzetinə görə, Ərdoğan və Trampın səmimi görüntülər verdiyi və Türkiyəyə
F-35 qırıcılarının yenidən satıla biləcəyinə dair vədlərin verildiyi ehtimal olunan görüş İsraildə "
Orta Şərq balansını dəyişdirə biləcək" bir inkişaf kimi qiymətləndirilir. Bu, regionda güc nisbətlərinin yenidən formalaşmasına səbəb ola biləcəyi üçün ciddi narahatlıqlara yol açıb.
F-35 Proqramı və S-400 Dilemması
Yanarocaka görə, əsas məsələ Türkiyənin əvvəllər Rusiyadan aldığı S-400 hava hücumundan müdafiə sistemidir. Bu sistem səbəbindən Türkiyə 2019-cu ildə
F-35 qırıcıları proqramından çıxarılmışdı. Lakin Ankaranın son dövrlərdə bu sistemləri
NATO infrastrukturuna inteqrasiya etməyəcəyinə dair açıqlamaları ABŞ ilə əlaqələri yenidən isindirib. Yanarocak bu durumu belə şərh edib:
Türkiyə S-400 sistemini NATO altyapısından müstəqil saxlayacağını deyir. Lakin ABŞ heç bir riski gözə almaq istəmir.
İsrailli mütəxəssisə görə, Türkiyəyə F-35 satışlarının yenidən başlaması halında, bu inkişaf İsrailin regional hərbi mövcudluğunu birbaşa təhdid edə bilər.
Regional Güc və Suriya Əməkdaşlığı Narahatlığı
Yanarocak əlavə edib ki, Türkiyənin dəniz və quru qüvvələri onsuz da çox güclüdür. F-35 proqramına qayıtması da İsrail üçün
Orta Şərq balansını pozan bir faktora çevriləcək. Mütəxəssis, həmçinin Tramp və Ərdoğanın Suriya ilə bağlı əməkdaşlığı inkişaf etdirdiyini və bu tərəfdaşlığın gələcəkdə daha da dərinləşə biləcəyini vurğulayıb. İsrailin bu yaxınlaşmanı məhdudlaşdırmaq üçün yalnız Vaşinqtondakı təsirindən istifadə edə biləcəyini qeyd edən Yanarocak, İsrailin imkanlarının olduqca məhdud olduğunu bildirib.
24 saat
