Taksi pulundan qaçırdı, indi qaçaqmalçılıqla ittiham olunur

Fərid İsmayılovun Məhkəmə Çıxışı: Jurnalist Fəaliyyəti Və İttihamlar

"Toplum TV işi" çərçivəsində həbs olunan jurnalist Fərid İsmayılov məhkəmə önündə fəaliyyəti və ona qarşı irəli sürülən ittihamlar haqqında geniş çıxış edib. O, 2019-2024-cü illəri əhatə edən cinayət işi ilə bağlı təhsili, hərbi xidməti və "Toplum TV"dəki jurnalist işini təfərrüatlı şəkildə izah edib.

Fəaliyyəti Və Araşdırmaları

Fərid İsmayılov 2019-cu ildə bakalavr təhsilini başa vurduqdan sonra Bakı Mühəndislik Universitetində magistraturaya başlayıb. 2021-ci ildə təhsilini bitirərək, 2021-ci il iyulun 23-dən 2022-ci il iyulun 23-dək Murov, Kəpəz, Ağ Uçuq, Suqovuşan, Goranboy, Yuxarı Ağcakənd kimi müxtəlif ərazilərdə hərbi xidmətdə olub. Hərbi xidmətdən qayıtdıqdan sonra, 2022-ci ilin 19 avqust tarixindən "Toplum TV" ilə əməkdaşlığa başlayıb. Onun "Toplum TV"dəki işi ictimai, siyasi, sosial mövzularda müsahibələr, sorğular, reportajlar hazırlamaq, fövqəladə hallar, aksiyalar, məhkəmələrdən yayımlar və korrupsiya və tender araşdırmaları aparmaqdan ibarət olub.

Jurnalist fəaliyyəti zamanı Fərid İsmayılov bir sıra ciddi problemləri işıqlandırıb. O qeyd edib ki, Astarada körpünün uçması nəticəsində 14 kəndlə əlaqə kəsilib. Aparılan araşdırmalar nəticəsində körpünün təmiri üçün ayrılan vəsaitlərin "yoxa çıxdığı" məlum olub. Şabranın Leyti kəndində məktəb olmadığı üçün gənc ailələr kəndi tərk edir, halbuki prezident hələ 2019-cu ildə bu kənddə məktəb tikintisi ilə bağlı tapşırıq vermişdi. Daşkəsənin Çovdar kəndində milyonlarla manat dəyərində qızıl çıxarılsa da, kəndlilər səfalət içində yaşayırdılar. Qubanın Cek, Qrız, Xınalıq və digər kəndlərində azyaşlılar ailələrinə dəstək olmaq üçün çay otları toplayır, qışda isə çobanlıq edirdilər. Lənkəranın Təngivan və Lerikin Peştətük kəndlərində əsas çaylar hökumətə yaxınlığı olan monopolistlər tərəfindən qurudulurdu.

İsmayılovun müsahibələri tez-tez gündəmə gəlir və geniş müzakirələrə səbəb olurdu. O, ombudsmanla müsahibəsində ölkədə siyasi və vicdan məhbuslarının olmadığını eşitdiyini, Bahar Muradovanın "Abzas Media"nın qadın jurnalistləri üçün ədalətli məhkəmə olacağına inamını bildirdiyini, lakin sonradan Sevinc Vaqifqızının 9 il həbs cəzası aldığını vurğulayıb. Həmçinin, Allahşükür Paşazadə ölkədə inanclı şəxslərin təqib edilmədiyini demiş, Rövnəq Abdullayev isə mülkləri ilə bağlı suallardan yayınmışdı. Fərid İsmayılov parlamentdə dövlət başçısının çıxışı zamanı 10-a yaxın deputatın yatmasını aşkarlayıb yayımladıqdan sonra həmin deputatlar tərəfindən hədəfə alınıb. O, həbs olunan jurnalistlərin müdafiəsi ilə də məşğul olub və onların müdafiəsi ilə bağlı yerli və xarici KİV-lərdə çıxışlar edib. İsmayılov bu fəaliyyətlərini ölkədə cinayət hesab edildiyi üçün hazırda həbsdə olduğunu bildirib və heç kimin onu bu işləri görməyə məcbur etmədiyini, sadəcə vicdanının rahatladığını söyləyib.

İlk Həbs Və Proses

Fərid İsmayılov qeyd edib ki, "Abzas Media" kollektivi 2023-cü ildə həbs olunduqda, sıranın "Toplum TV" ilə davam edəcəyi heç kimə sirr deyildi. Hökumətyönlü mediada onlara qarşı qarayaxma kampaniyaları aparılır, ofislərinin qarşısından reportajlar yayımlanır, rəsmilər isə onları "casusluqda" ittiham edirdilər.

2024-cü il martın 6-da "Toplum TV" ofisinə basqın edilib, Fərid İsmayılov da daxil olmaqla 23 nəfər saxlanılıb. Saxlanılanların əksəriyyətinin təlimə gələn iştirakçılar olduğunu bildirən jurnalist, telefonlarının əllərindən alındığını, vəkillərə və redaktorlara məlumat verilmədiyini, əllərinin rezinlə bağlandığını və ayrı otaqda saxlanıldığını qeyd edib. Sonra o, 7 nəfərlə birlikdə müqaviləsini yeniləmədiyi kirayə mənzilinə gətirilib. Videoçəkiliş tələblərinə, qonşusu olan vəkil Bəhruz Bayramovun və müqaviləli vəkili Zibeydə Sadıqovanın gətirilməsinə icazə verilməyib. Özləri ilə gətirdikləri 3100 avronu ona aid olmayan gödəkçədə "aşkar etdiklərini" və protokollara qeydlər etməsinə imkan vermədiklərini söyləyib. Üzərində olan 1000 tengi (təxminən 2 ABŞ dolları) və 160 AZN-in isə ittiham aktında yer almadığını vurğulayıb. Bakı Şəhər Baş Polis İdarəsində bədənindəki dəmir tikişlərə baxmayaraq əllərinin rezinlə bağlanaraq saatlarla saxlanıldığını, vəkili Zibeydə Sadıqovadan imtina etmədiyi və oxumadığı sənədlərə qol çəkmədiyi üçün işgəncələrə məruz qaldığını bildirib. Xətai Rayon Müvəqqəti Saxlama Yerində tanımadığı, özünü DİN əməkdaşı kimi təqdim edən şəxslərin onunla "söhbət"ə gəldiyini, lakin vəkil olmadan danışmayacağını bildirdiyini qeyd edib. O, Akif Qurbanovun telefon, sosial media hesabı şifrələri, maliyyə və dost əlaqələrinin ona heç vaxt maraqlı olmadığını söyləyib. 2024-cü il martın 8-də polis nəzarətinə buraxıldıqdan sonra şikayətlər etdiyini, lakin Prokurorluğun 6 aydan sonra hərəkətə keçərək qandal, rezin, sillə izlərini aşkarladığını bildirib.

COP Tədbiri Və İkinci Həbs

Redaksiyaları bağlandıqdan sonra depressiyaya düşdüyünü bildirən Fərid İsmayılov heç bir redaksiya ilə əməkdaşlıq edə bilməyib. Aprel ayının sonunda "Toplum TV"nin fəaliyyətini bərpa etdiyini öyrənərək yenidən əməkdaşlığa başlayıb və həbs edilmiş yoldaşlarının müdafiəsinə qalxıb. COP29 tədbirində jurnalistlərin qeydiyyatı başladığı zaman müraciət edərək BMT tərəfindən qeydiyyatının təsdiqləndiyini bildirib. Tədbirdən 20-dən çox reportaj və müsahibə hazırlayan, etirazları işıqlandıran jurnalist, tədbir ərazisində mülki geyimli BŞBPİ əməkdaşlarının onu izlədiyini qeyd edib.

Tədbirin ikinci günü prezidentin köməkçisi Hikmət Hacıyevlə müsahibə almaq imkanı tapan İsmayılov, jurnalistlərin həbsi səbəbilə bir sıra beynəlxalq təşkilat və dövlətlərin COP29-u boykot etməsi ilə bağlı sual verib. Hacıyevin cavabında təqsirsizlik prezumpsiyasını pozduğunu və jurnalistlərin həbsinin siyasi sifariş olduğunu anladığını bildirib. Müsahibənin yayımından sonra Hacıyevin yerli və xarici KİV-lərdə tənqid olunduğunu və bir vəkil dostunun ona "Kürdəxanı"ya hazırlaşmasını zarafatla dediyini söyləyib. Sual vermək cinayət sayılırsa, bu addım anlaqsız vəziyyətdə atılıb. Tədbirdən sonra yerli KİV jurnalistlərinə "Təşəkkürnamələr" verilsə də, ona 2 ay 20 günlük həbs qətimkan tədbiri təyin edilib. Fərid İsmayılov COP ərəfəsində SOCAR-ın danimarkalı jurnalistləri "oğurlamasına" imkan vermədiyini və buna görə də cəzalandırıldığını bildirib.

Jurnalistin ikinci həbsi yanvarın 17-də baş verib. O, səs-küyə yuxudan oyanıb, yatağına maskalı şəxs daxil olaraq əllərini bağlayıb, üzərində oturaraq hərəkət etməsinə imkan verməyib. Təxminən 10 polis əməkdaşı evi axtarıb. Əvvəlcə evinə oğurluğa girildiyini düşünsə də, polis yazısını görəndə rahatlaşıb, lakin yenə də qanunun yerinə, polis forması geyinmiş "banditlər" hərəkət edirdi. O, BŞBPİ-yə, sonra Xətai Rayon Məhkəməsinə, daha sonra Bakı İstintaq Təcridxanasına gətirilərək 10 aydır girov saxlanılır. İndiyədək ondan ittihamla bağlı heç nə soruşulmayıb, sübut təqdim olunmayıb, sadəcə "niyə sakit durmursan?" deyilib. Bu isə 55 kiloqram çəkili gəncin suallarından qorxduqlarının etirafı kimi qiymətləndirilib.

İttihamlar Və Müdafiə

Fərid İsmayılov ona qarşı irəli sürülən ittihamları əsassız adlandırıb. Dövlət Gömrük Komitəsinin istintaqa təqdim etdiyi bəyannamələrdə onda pul və ya qiymətli əşya olmadığı qeyd olunub, bu isə qaçaqmalçılıq ittihamını əsaslandırmır. Mərkəzi Bankın sənədlərinə görə, o, heç vaxt valyuta mübadiləsi etməyib və hesablarına pul köçürülməyib, bu da "çirkli pul" yuma ittihamını təkzib edir. 49 şahidin ifadəsi də onun jurnalist olduğunu, kimisə işə götürmədiyini və sıravi müxbir olduğunu təsdiqləyir, bu isə qanunsuz sahibkarlıq ittihamını boşa çıxarır.

Jurnalist qeyd edib ki, ittiham aktında onunla Akif Qurbanov arasında yaxın əlaqə olduğu yazılıb. O, Səlim Müslümovun məhkəmələrini işıqlandırdığını da əlavə edib. Fərz edək ki, Akif Qurbanov cinayət törədib, lakin Səlim Müslümovla əlaqəsi olan nazirlər həbs olunmamışdı, bəs Akif Qurbanovla əlaqəsi olanlar niyə həbs olunsun? İsmayılov öz araşdırmaları ilə onlarla məmur və deputatın qanunsuz əməllərini işıqlandırdığını, lakin heç birinin məsuliyyətə cəlb olunmadığını bildirib. O, deputatlara sahibkarlıq etməyi qadağan edən qanunun işləmədiyini, hökumətyönlü KİV-lərin vergini vaxtında ödəmədiyini, Mənzil İnşaatı Dövlət Agentliyi, Bakı Nəqliyyat Agentliyi, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin dövlət büdcəsindən pul yumasını sübut etdiyini, lakin bu cinayətləri ortaya çıxaran jurnalistin həbs olunduğunu vurğulayıb. Daxili İşlər Nazirliyi, Müdafiə Nazirliyi, Baş Prokurorluq və Milli Məclislə əməkdaşlıq etdiyini bildirən jurnalist, onların hara baxdığını soruşub. O, Dövlət Gömrük Komitəsinin sədrinin cavab vermək əvəzinə medal aldığını da əlavə edib.

Yekun Söz Və Müqayisələr

Fərid İsmayılov istintaqın onunla bağlı yeganə "dəlil" kimi 3100 avronu əsas gətirdiyini bildirib. O soruşur ki, bir şəxsin evində 3100 avronun olması niyə cinayət hesab edilməlidir? Dövlət büdcəsinin pullarının onun evində yuyulmadığını, əksinə, Prokurorluğun əvəzinə işləyərək Vüsal Kərimlinin mənzilində yuyulduğunu tapdığını söyləyib. İttiham aktının söz yığınından başqa bir şey olmadığını, metro kartının bank kartı kimi yazılmasının istintaq aparanların savadını və şüurunu göstərdiyini vurğulayıb.

Jurnalist Famil Xəlilovun üzünə duranların utanmadığı kimi, indi də onun üzünə duranların utanmadığını deyib. O, bu şəxslərin üzünə baxa və suallarını cavablandıra bilmədiklərini, bəs Uca Allaha necə cavab verəcəklərini soruşub. Bu şəxslərin məhkəmədən çıxıb evə gedəndə övladlarına mənəviyyatdan və əxlaqdan bəhs etdiklərini, lakin o uşaqların bir gün atalarının kiminsə üzünə duran olduğunu bilib utanacaqlarını qeyd edib. Fərid İsmayılov 2000-ci illərin əvvəlində qəbul edilmiş korrupsiya haqqında qanunu indiyədək işlətməyə cəsarət tapmayanların, indi onu sorğulamaq istədiklərini bildirib. O, yeganə "cinayətinin" dostlarını tək qoymamaq və bu ölkədə jurnalistika ilə məşğul olmaq olduğunu söyləyib və buna görə təəssüflənmədiyini deyib.

Yaxınlarda Bakı İstintaq Təcridxanasında doğum gününü qeyd edən jurnalist, aldığı çoxsaylı təbrik və hədiyyələrin "cinayətkar"a olan bu diqqəti maraqlı etdiyini bildirib. Müqayisə üçün, Ramiz Mehdiyevin evində olduğunu, "Sputnik"in baş redaktorunun azadlığa buraxılaraq həbs qətimkan tədbirinin ləğv olunduğunu, qızıl külçə qaçaqmalçılığı edənlərin də şərti cəza aldığını vurğulayıb. O, "Putin tapşırıq versin ki, o da növbəti doğum gününü azadlıqda keçirsin?" deyə kinayəli şəkildə qeyd edib. 27 yaşı olduğunu və hələ də "Ozmo" yediyini bildirən Fərid İsmayılov "Ozmo" yeyən "cinayətkar" görmüsünüzmü?" sualı ilə çıxışını yekunlaşdırıb.

24 saat