Siyasət 22.09.2025

Taliban ABŞ-ın 20 ildir nəzarət etdiyi Əfqanıstan hərbi bazasına Trampın sahiblənmək təklifini rədd etdi

Taliban ABŞ-ın 20 ildir nəzarət etdiyi Əfqanıstan hərbi bazasına Trampın sahiblənmək təklifini rədd etdi
ABŞ prezidenti Donald Trampın Əfqanıstanda yerləşən Bagram aviabazası ilə bağlı səsləndirdiyi tələblərə Taliban hərəkatından sərt reaksiya gəlib. Taliban rəsmiləri, ölkənin ərazi bütövlüyünün qorunmasının prioritet olduğunu vurğulayaraq, bazanın geri qaytarılması çağırışlarını rədd ediblər.

Taliban ABŞ-ın tələblərini rədd etdi

Taliban sözçüsü Zəbihullah Mücahid, ABŞ prezidentinin bu tələbinin qəbuledilməz olduğunu bildirib. O, Bagram aviabazası məsələsinin Əfqanıstanın daxili işi olduğunu və ölkənin müstəqilliyinə hörmət edilməsinin vacibliyini qeyd edib. Mücahid, ABŞ-ı "realizm və rasionallıq" prinsiplərinə sadiq qalmağa çağırıb.

Taliban rəsmisi əlavə edib ki, Əfqanıstan xarici siyasətində iqtisadiyyata üstünlük verir və bütün dövlətlərlə qarşılıqlı maraqlara əsaslanan konstruktiv əlaqələr qurmağa çalışır. O, həmçinin, ABŞ-la aparılan bütün ikitərəfli danışıqlarda Əfqanıstanın müstəqilliyi və ərazi bütövlüyünün ən yüksək əhəmiyyətə malik olduğunu daim vurğuladıqlarını bildirib.

Doha sazişinə hörmət çağırışı

Zəbihullah Mücahid, ABŞ-ın Doha sazişinə sadiq qalmasının vacibliyini də xüsusi vurğulayıb. Onun sözlərinə görə, bu sazişə əsasən, ABŞ Əfqanıstanın ərazi bütövlüyünə və siyasi müstəqilliyinə qarşı güc tətbiq etməyəcəyinə, həmçinin ölkənin daxili işlərinə müdaxilə etməyəcəyinə söz verib. Taliban sözçüsü, ABŞ-ın bu öhdəliklərinə sadiq qalmasının bölgədə sülh və sabitliyin təmin edilməsi üçün zəruri olduğunu bildirib.

Qeyd edək ki, Doha Sazişi 2020-ci ildə ABŞ və Taliban arasında imzalanmış və ABŞ qoşunlarının Əfqanıstandan çıxarılmasına yol açmışdı. Lakin son hadisələr göstərir ki, bu sazişin şərtləri hələ də tam olaraq yerinə yetirilmir və tərəflər arasında fikir ayrılıqları mövcuddur.

Əfqanıstan torpağının güzəştə gedilməsi mümkünsüzdür

Müdafiə Nazirliyinin qərargah rəisi Fəasihuddin Fitrət də Bagram aviabazası ilə bağlı məsələyə toxunub. O, Əfqanıstan mediasına yayımlanan çıxışında, ölkə torpağının bir qarışının belə heç kimə güzəştə gedilməsinin qətiyyən mümkünsüz olduğunu bildirib. Fitrət, Əfqanıstanın suveren hüquqlarını qoruyacağını və heç bir xarici təzyiqə boyun əyməyəcəyini vurğulayıb.

Xatırladaq ki, Taliban ötən ilin avqust ayında Bagramdakı keçidin üçüncü ildönümünü ABŞ-dan qalma hərbi texnika ilə təntənəli şəkildə qeyd etmişdi. Bu hadisə, Ağ Evin diqqətini cəlb etmiş və Donald Trampın sələfi Co Baydeni qoşunların çıxarılması zamanı "kobud səriştəsizlik" etdiyinə görə tənqid etməsinə səbəb olmuşdu. Tramp, Böyük Britaniyaya səfəri zamanı Talibanın iqtisadi böhran, beynəlxalq legitimlik, daxili çəkişmələr və rəqib silahlı qruplarla mübarizə apardığı bir vaxtda ABŞ hərbçilərinin geri qayıtmasına razılıq verə biləcəyinə eyham vurmuşdu.

ABŞ və Taliban arasında rəsmi diplomatik əlaqələr olmasa da, tərəflər arasında girov mübadiləsi ilə bağlı danışıqlar aparılıb. Bu ilin mart ayında Əfqanıstanda turist kimi səyahət edərkən qaçırılan amerikalı kişi Taliban tərəfindən azad edilib. Taliban həmçinin ABŞ və Əfqanıstan arasında münasibətlərin normallaşdırılması çərçivəsində ABŞ elçiləri ilə məhbus mübadiləsi üzrə razılığa gəldiyini bildirib. Lakin məhbus mübadiləsinin təfərrüatları açıqlanmayıb və Ağ Ev bu barədə şərh verməyib.

sələfi

24 saat

Oxucu Şərhləri

İlqar Nəsirov
22.09.2025 04:50
Mən bu məsələdə Talibanla razı deyiləm. Bagram bazasının Əfqanıstanın daxili işi olduğunu iddia etmək, indiki vəziyyətdə tamamilə doğru yanaşma deyil. Trumpın təklifi qəribə olsa da, Əfqanıstanın gələcəyi ilə bağlı daha geniş bir danışıq mövzusu ola bilərdi. Bu cür sərt rədd cavabı yalnız gərginliyi artırar.
Elvin Turalov
22.09.2025 04:45
Ay aman, Tramp bazanı özünə istəyib, Taliban da "yox, bu bizimdir, get özünə başqa oyuncaq tap!" deyib. Elə bil Tramp öz oyuncaq maşınını uşaqlar üçün parkda götürmək istəyir, amma uşaqlar da deyir ki, bu bizimdir, oynamağa icazə vermirik. Bu işlər çətin, çox çətin. Bəlkə də bir gün Tramp öz xəyallarındakı "baza"nı tikəcək, amma Əfqanıstan torpağının bir qarışını belə kiməsə vermək olmaz, Fəasihuddin Fitrət də çox gözəl deyib.
Rauf Rzayev
22.09.2025 04:15
Bu xəbər, beynəlxalq münasibətlərdə güc dinamikasının necə dəyişdiyini və suverenlik anlayışının nə qədər vacib olduğunu bir daha göstərir. Donald Trampın təklifi, Əfqanıstanın öz ərazi bütövlüyü və daxili işləri barədə daha güclü bir mövqe tutduğunu aydın şəkildə ortaya qoyur. Talibanın bu təklifi rədd etməsi, onların müstəqilliklərinə verdiyi önəmi və xarici müdaxiləyə qarşı duruşlarını əks etdirir. Doha sazişinə istinad etmələri də bu məsələdə beynəlxalq hüquq və razılaşmaların əhəmiyyətini vurğulayır. Bu, Əfqanıstanın gələcək siyasətinin hansı prinsiplər üzərində qurulacağını düşünməyə vadar edir.
Aytən Orxanli
22.09.2025 04:10
Trampın bu təklifinə Talibanın verdiyi cavab olduqca aydın və prinsipialdır. Əfqanıstanın öz ərazi bütövlüyünə və suverenliyinə verdiyi önəmi bir daha göstərir. Doha razılaşmasının ruhuna və şərtlərinə əməl olunmasının vacibliyini vurğulamaları, qarşılıqlı anlaşma və hörmət əsasında irəliləməyin tərəfdarı olduqlarını göstərir. Bu mövqe, hər hansı bir xarici müdaxiləyə qarşı möhkəm duruşun vacibliyini təsdiqləyir.

Şərh Yaz