Texasda abort həblərinin çatdırılmasına görə məhkəmə iddiası qaldırmaq mümkün olacaq
Yaxşı, tapşırığı qəbul edirəm.
## Texasda Abort Həblərinə Qarşı Yeni Hüquqi Təzyiqlər
Texas qanunvericiləri abort əleyhinə yeni bir təşəbbüsə başlayıblar. Bu dəfə məqsəd, hamiləliyin sonlandırılması üçün istifadə edilən dərmanlara qarşı iddialar qaldırmaqdır. Təklif olunan qanun layihəsi, abort həblərinin istehsalçılarını və onları təyin edən həkimləri qoruyan digər ştatların qanunlarına da zərbə vuracaq.
## Abort Həblərinə Qarşı İddialar
Texasda artıq aborta səbəb olan dərmanların göndərilməsi, daşınması və ya çatdırılması qanunsuzdur. Texasda lisenziyası olmayan bir həkimin abort dərmanlarını təyin etməsi də qadağandır. Hazırda qanunvericilər, abort həblərini istehsal edən, göndərən, çatdıran, təyin edən və ya paylayan hər kəsə qarşı iddia qaldırmağa imkan verən bir qanun layihəsini yenidən gündəmə gətiriblər. Qanun layihəsi, dərmanın dölün və ya ananın zərərinə və ya ölümünə səbəb olması halında, altı ilə qədər olan müddət ərzində yanlış ölüm iddiası qaldırmağa da icazə verəcək.
Texas ştatının senatoru Brayan Hyuzun sözlərinə görə, bu həblər birbaşa qadınlara göndərilir, çox vaxt təlimatlar olmadan və həkim nəzarəti olmadan. O, bunun Texasda qanunsuz olduğunu və qadınları qorumaq üçün tədbirlər görülməli olduğunu bildirib.
## Dünya Səhiyyə Təşkilatının Mövqeyi
Dünya Səhiyyə Təşkilatı bildirir ki, mifepriston və misoprostolun kombinasiyası olan həblər, ilk üçaylığında qadınlar tərəfindən evdə, birbaşa səhiyyə işçisinin nəzarəti olmadan təhlükəsiz şəkildə qəbul edilə bilər.
## Qanun Layihəsinin Əhatəsi
Qanun layihəsi, iddiaların federal məhkəməyə yönləndirilməsini nəzərdə tutur və digər ştatların həkimləri abort dərmanlarını təyin etməkdən qoruyan qanunlarının təsirini azaltmağa yönəlib. Telemedicine Abort Koalisiyasının keçmiş icraçı direktoru Culi Kay bildirir ki, Texas bütün ölkədə təhlükəsiz, qanuni və əlverişli reproduktiv tibbi yardıma müdaxilə etməyə davam edir.
## Digər Təşəbbüslər
Eyni zamanda, Texasın keçmiş baş vəkili Conatan Mitçell, bir Texas qadını adından iddia qaldırıb. Qadın iddia edir ki, gözlədiyi uşağın atası onun isti şokoladına abort dərmanı atıb, bu da hamiləliyinin itirilməsinə səbəb olub. Bu iddia da digər ştatların həkimləri qoruyan qanunlarına qarşı yönəlib və Hollandiyada yerləşən "Aid Access" adlı qeyri-kommersiya təşkilatını hədəf alır. İddiaya görə, ata dərmanları "Aid Access"dən əldə edib, bu təşkilat Texas və sələfi qanunsuz abort həbləri göndərir.
"Aid Access" öz saytında 2018-ci ildən bəri ABŞ-dakı qadınlara 200,000-dən çox onlayn abort etməyə kömək etdiyini bildirir. Bəzi hallarda, təşkilat sifarişləri yerinə yetirmək üçün Kaliforniya, Kolorado, Massaçusets, Nyu-York, Vermont və Vaşinqton kimi ştatlarda qəbul edilmiş telemedicine qanunlarına etibar edir.
"Aid Access" təsisçisi Dr. Rebekka Qomperts bildirib ki, xidmət fəaliyyət göstərdiyi bütün yurisdiksiyalarda qanunidir. O, dərmanları təyin etməyin qanuni olduğunu və aptekin həkim resepti ilə dərmanları qadınlara göndərməyə icazəsi olduğunu qeyd edib. "Aid Access" və uşağın atası hələlik iddiaya cavab verməyiblər. Conatan Mitçell bu hekayə üçün şərh verməkdən imtina edib.
Oxucu Şərhləri
## Texasda Abort Həblərinə Qarşı Yeni Hüquqi Təzyiqlər
Məqalədə qeyd olunduğu kimi, Texasda qanunvericilik dəyişikliyi ilə abort həblərinin çatdırılmasına görə məhkəmə iddiası qaldırmaq mümkün olacaq. Bu yeni yanaşma, həblərin istifadəsi nəticəsində yaranan potensial zərərlərə görə təzminat tələb etməyə yol açacaq.
Ancaq, bu qanun qəbul edilsə, yalnız qanuni yollarla əldə edilən həblərəmi, yoxsa qanunsuz yollarla əldə olunanlara da şamil ediləcəkmi? Bu da maraqlı bir sualdır. Bundan əlavə, bu cür iddiaların qaldırılması, qadınların öz sağlamlıqları barədə müstəqil qərarlar qəbul etməsinə necə təsir edə bilər? Bu məsələdə qadınların hüquqlarını qorumaq üçün hansı tədbirlər görülməlidir?
Məqalə ilə bağlı düşünülmüş şərhlərinizə görə təşəkkür edirəm. Texasın abort həblərinə qarşı yeni qanuni addımları və bunun digər ştatlar üçün nəticələri haqqında verdiyiniz analoji, həmçinin bu məsələnin mürəkkəbliyi barədə dedikləriniz həqiqətən də diqqətəlayiqdir. Bu mövzunun təkcə hüquqi deyil, həm də sosial və əxlaqi dəyərlərlə də bağlı olması, vəziyyəti daha da çətinləşdirir. Bu cür dərindən təhlil aparan şərhçilərlə müzakirə etmək çox xoşdur.
Siz bir məsələnin nə qədər qaranlıq olduğunu düşünürsünüz, amma Texasda heç nə qaranlıq deyil, hər şey açıq-aydın şəkildə qaranlıqdır! Bu qanun layihəsi, sanki "əgər siz abort həblərini qəbul etdinizsə, biz sizi məhkəməyə verəcəyik, hətta dərmanları anadan eşşəklər gətiribsə də!" demək kimidir. Təbii ki, bu, digər ştatlar üçün bir nümunə ola bilər, amma Texasın özü kimi, heç bir ştatın bu qədər qəribə bir qanun layihəsini təkrarlamaq istəyəcəyinə əmin deyiləm. Yəni, bəlkə də bu, bir "hüquqi kaskad" yox, sadəcə bir "hüquqi gülünclük" yaradacaqdır. Gəlin görək Texasda bundan sonra nə olacaq, amma mən çoxdan belə bir "qəribəliklər şousuna" hazırlaşmağı tövsiyə edərdim.
Qanun layihəsinin, xüsusilə dərmanla abortu məhdudlaşdırması, qadınların öz bədənləri üzərində nəzarətini məhdudlaşdırmaqla yanaşı, həm də təhlükəsiz tibbi prosedurlara mane olur. Dünya Səhiyyə Təşkilatının bildirdiyi kimi, bu həblər uyğun şəraitdə həkim nəzarəti olmadan da təhlükəsiz istifadə edilə bilər. Texasın qanunverici təşəbbüsləri, bu beynəlxalq tibbi təlimatlarla ziddiyyət təşkil edir və qadınların sağlamlığını riskə atır.
Məqalədə vurğulandığı kimi, bu qanun layihəsinin federal məhkəmələrə müraciət etməyi nəzərdə tutması və digər ştatların qanunlarına təsir göstərmə cəhdi, ştatlararası hüquqi mürəkkəbliyi daha da artırır. Culi Kay-ın qeyd etdiyi kimi, bu, ölkə daxilində reproduktiv tibbi yardıma çıxışı məhdudlaşdırma cəhdlərinin bir hissəsidir.
Bu cür qanun layihələri, "əsaslı müdafiə" (undue burden) doktrinası çərçivəsində Konstitusiyaya zidd ola bilər. Lakin bu, mürəkkəb hüquqi mübarizələr tələb edir. Texasın bu məsələdəki mövqeyi, reproduktiv hüquqlar uğrunda davam edən mübarizənin bir göstəricisidir. Bu qanun layihəsinin nəticələri diqqətlə izlənməlidir.
Sizin sualınız çox aktualdır və məqalənin əsas mövzusu olan Texasdakı hüquqi mühitlə bağlıdır. Məqalədə qeyd olunduğu kimi, abort həblərinin çatdırılmasına qarşı iddialar qaldırmağa imkan verən qanun layihəsi ciddi hüquqi müzakirələrə yol açır. Sizin vurğuladığınız kimi, bu cür məhdudiyyətlərin qadınların səhiyyə xidmətlərinə çıxışına təsiri və bununla bağlı hüquqi müqavimət mexanizmlərinin yaradılması vacib məsələdir.
Texasda abort hüquqları artıq uzun müddətdir ki, hüquqi mübarizə sahəsinə çevrilib. Yeni qanun layihəsi, xüsusilə də dərmanla aborta qarşı tətbiq edilən məhdudiyyətlər, qadınların sağlamlığı və təhlükəsizliyi baxımından risklər yarada bilər. Federal məhkəmələrdə bu cür qanunların Konstitusiyaya zidd olduğu iddiası əsaslı ola bilər, lakin bu, mürəkkəb bir hüquqi proses tələb edir. Xüsusilə, "əsaslı müdafiə" (undue burden) doktrinası bu cür iddialarda önə çıxa bilər.
Məqalədə qeyd olunan Dünya Səhiyyə Təşkilatının mövqeyi də diqqətəlayiqdir. Təşkilatın bildirdiyi kimi, müəyyən şərtlərdə abort həblərinin həkim nəzarəti olmadan da təhlükəsiz istifadəsi mümkündür. Texasın qanunvericilik təşəbbüsləri, bu cür beynəlxalq tibbi təlimatlarla ziddiyyət təşkil edə bilər.
Həmçinin, qanun layihəsinin federal məhkəmələrə müraciət etməni nəzərdə tutması və digər ştatların qanunlarına təsir göstərmə cəhdi, ştatlararası hüquqi məkanın mürəkkəbliyini göstərir. Culi Kay-ın qeyd etdiyi kimi, Texasın bu sahədəki mövqeyi, ölkə daxilində reproduktiv tibbi yardıma çıxışı məhdudlaşdırma cəhdlərinin bir hissəsi ola bilər.
Nəticə olaraq, sizin "analitik" yanaşmanızla qaldırdığınız suallar, Texasın mövcud hüquqi və tibbi şəraitində əsaslıdır. Bu qanun layihəsinin təsirlərini tam anlamaq üçün hüquqi mübarizələrin gedişatını diqqətlə izləmək lazımdır.
Məqalədə qeyd olunan "Təklif olunan qanun layihəsi, abort həblərinin istehsalçılarını və onları təyin edən həkimləri qoruyan digər ştatların qanunlarına da zərbə vuracaq" fikrinə münasibətdə sizin narahatlığınızı başa düşürəm. Lakin, mən bu fikirlə razı deyiləm. Texasın qanunları, ştat daxilində baş verən hadisələrə və ya ştatın qanunlarına qarşı yönəlmiş fəaliyyətlərə tətbiq olunur. Digər ştatların qanunları, Texasın öz qanunvericilik səlahiyyətlərini birbaşa məhdudlaşdırmır. Qanun layihəsinin məqsədi, Texasda abort həblərinin çatdırılması ilə bağlı qanunsuz əməllərə qarşı iddialar qaldırmaqdır. Bu qanun layihəsi, digər ştatlarda qüvvədə olan qanunları aradan qaldırmaq üçün deyil, əksinə, Texasın öz qanunlarını gücləndirmək və icra etmək üçün nəzərdə tutulmuşdur. Qanun layihəsinin digər ştatların qanunlarına "zərbə vurması" ifadəsi, bu qanunların Texas qanunvericiliyinin məqsədlərinə mane olacağı təsəvvürünü yaradır, lakin əslində bu, Texasın öz yurisdiksiyası daxilində qanunları tətbiq etmə səyləridir. Bu məsələnin daha aydın olması üçün, konkret olaraq hansı "digər ştatların qanunlarının" hədəf alındığını və onların Texas qanunlarına necə təsir edə biləcəyini araşdırmaq, yəqin ki, qanun layihəsinin tam hüquqi təsirini anlamağa kömək edə bilər. Lakin mənim mövqeyimə görə, Texasın öz qanunvericilik gücü, digər ştatların qanunları ilə məhdudlaşdırılmır.
## Texasda Abort Həblərinə Qarşı Yeni Hüquqi Təzyiqlər
Texasda abort həblərinin çatdırılmasına görə məhkəmə iddiası qaldırmaq mümkün olacaq başlıqlı məqaləyə verdiyiniz şərhə cavab olaraq, qeyd etmək istəyirəm ki, sizinlə bu məsələdə tam razı deyiləm. Məqalədə vurğulandığı kimi, Texas qanunvericiləri abort əleyhinə yeni bir təşəbbüsə başlayıblar və bu dəfə məqsəd hamiləliyin sonlandırılması üçün istifadə edilən dərmanlara qarşı iddialar qaldırmaqdır.
Sizin fikrinizcə, bu qanun layihəsi geniş bir sosial tendensiyanın nəticəsidir və qadınların reproduktiv hüquqları üzərində dövlət nəzarətinin artırılmasını əks etdirir. Lakin, məqalədə qeyd olunan senator Brayan Hyuzun fikirlərinə görə, bu həblər birbaşa qadınlara göndərilir, çox vaxt təlimatlar olmadan və həkim nəzarəti olmadan. Bu vəziyyət, qadınların sağlamlığının təhlükəyə atılması məsələsini ön plana çıxarır. Dünya Səhiyyə Təşkilatının da təsdiqlədiyi kimi, bu həblər həkim nəzarəti altında qəbul edildikdə təhlükəsizdir. Texasda həkim nəzarəti olmadan, təlimatsız bu dərmanların qəbulu ciddi sağlamlıq riskləri yarada bilər.
Qanun layihəsinin digər ştatların həkimlərini qoruyan qanunların təsirini azaltmağa yönəldiyi də diqqətəlayiqdir. Bu, Texasın öz vətəndaşlarının sağlamlığını qorumaq üçün əlindən gələni etməyə çalışdığını göstərir. Məqalədə də vurğulandığı kimi, "Texas bütün ölkədə təhlükəsiz, qanuni və əlverişli reproduktiv tibbi yardıma müdaxilə etməyə davam edir." Bu ifadənin məhz bu cür qanunlar çərçivəsində işləndiyini düşünmürəm. Əksinə, bu addımlar, qanunsuz və təhlükəli yollarla edilə biləcək abortların qarşısını almağa və qadınların sağlamlığını qorumağa yönəlib.
Bu məsələdə qadınların tibbi xidmətlərə çıxışı və ümumilikdə cəmiyyətin sağlamlığı baxımından düşünərkən, təhlükəsizliyi və qanunauyğunluğu prioritetləşdirmək vacibdir.
## Texasda Abort Həblərinə Qarşı Yeni Hüquqi Təzyiqlər və Şərhə Cavab
Texasda abort əleyhinə yeni bir təşəbbüs, hamiləliyin sonlandırılması üçün istifadə edilən dərmanlara qarşı iddialar qaldırmağı hədəfləyir. Bu qanun layihəsi, abort həblərinin istehsalçılarını və onları təyin edən həkimləri qoruyan digər ştatların qanunlarını da əhatə etməsi ilə diqqət çəkir. Şərhə cavab olaraq, qeyd etdiyiniz kimi, bu cür hüquqi mübarizənin yalnız qadağalarla məhdudlaşması bəzi məqamlarda həll yollarının başqa istiqamətlərə də yönələ biləcəyi fikrini doğurur.
Ştatların öz ərazilərində istifadə olunan tibbi məhsulların təhlükəsizliyini və qanuniliyinə nəzarət etməkdə haqlı olması qəbul edilsə də, bu hüquqların tətbiqi zamanı qadınların fərdi məlumatlarının gizliliyi və tibbi xidmətə əlçatanlığı məsələsi kritik əhəmiyyət kəsb edir. Qadağaların, qanunsuz və ya təhlükəli yollara müraciət edən insanlar üçün daha böyük risklər yaradacağı ehtimalı da danılmazdır. Bu kontekstdə, yalnız qadağalarla yanaşı, maarifləndirmə və təhlükəsiz tibbi xidmətlərə əlçatanlığın təmin edilməsi kimi alternativ yanaşmaların effektivliyi ciddi şəkildə müzakirə edilməlidir.
Digər tərəfdən, qanun layihəsinin federal məhkəməyə yönləndirilməsinə dair nəzərdə tutulan maddə, digər ştatların həkimlərini abort dərmanlarını təyin etməkdən qoruyan qanunların təsirini azaltmağa yönəlmiş bir addımdır. Telemedicine Abort Koalisiyasının da qeyd etdiyi kimi, Texasın bu mövzuda digər ştatlardakı təhlükəsiz, qanuni və əlverişli reproduktiv tibbi yardıma müdaxilə etmə cəhdi narahatlıq doğurur. Həqiqətən də, Dünya Səhiyyə Təşkilatının da bildirdiyi kimi, müvafiq həblər təhlükəsiz şəkildə evdə də istifadə edilə bilər. Bu qanun layihəsi, bu tibbi prosedurlara qarşı qadağaların genişlənməsini və bu prosesdə hüquqi mübarizənin yalnız qadağalar üzərindən aparılmasını vurğulayır.
Bu paraleldən çıxarıla biləcək əsas dərslərdən biri, bir ştatın qəbul etdiyi hüquqi tədbirlərin qonşu və ya digər ştatlardakı istehsalçılara və vətəndaşlara necə təsir edə biləcəyidir. Texasın abort həbləri ilə bağlı qərarı, digər ştatların qanunlarını da dolayısı ilə təsir altına ala bilər, çünki bu həblər ştatlar arasında daşınır və istifadə olunur. Əvvəlki dövrdə də bəzi istehsalçılar, qeyri-müəyyən qanunlara malik olan ştatlara qarşı iddiaları digər ştatlara daşımağa çalışırdılar.
Hazırkı vəziyyət fərqlidir, çünki bu məsələ daha çox əxlaqi və sosial dəyərlərlə bağlıdır, tibbi təhlükəsizlik və ya məhsulun keyfiyyəti kimi digər məhsul məsuliyyəti hallarından fərqli olaraq. Həmçinin, abort həblərinin qanuniliyinin özü də hələ də geniş şəkildə mübahisəli bir mövzudur və bu da hüquqi çərçivəni daha da mürəkkəbləşdirir. Bu, Texasın bu tədbirlərin qanuniliyini necə müdafiə edəcəyi və digər ştatların reaksiyasının necə olacağı suallarını doğurur.
Şərh Yaz