Trampın Nüvə Razılaşmasına Münasibəti: Sərt Xəttin Davamı
ABŞ prezidenti Donald Tramp, ABŞ-ın İranla potensial yeni bir nüvə razılaşması imzalamasının onun üçün heç bir əhəmiyyət kəsb etmədiyini qətiyyətlə bildirib. Bu açıqlama, onun İranın nüvə proqramına dair əvvəlki sərt siyasətinin davamı kimi şərh edilir. Xatırladaq ki, Tramp administrasiyası 2018-ci ildə 2015-ci il tarixli Birgə Hərtərəfli Fəaliyyət Planından (JCPOA) birtərəfli qaydada çıxmış və Tehrana qarşı geniş sanksiyalar tətbiq etmişdi. O zaman, sözügedən anlaşmanın İranın nüvə fəaliyyətlərini kifayət qədər məhdudlaşdırmadığını və onun regionda dağıdıcı roluna son qoymadığını iddia etmişdi.
Gələcək Danışıqlara Potensial Təsir
Hazırda ABŞ-ın cari administrasiyası ilə İran arasında nüvə mövzusunda diplomatik dialoqun bərpası cəhdləri davam edir. Belə bir məqamda Trampın bu mövqeyi, gələcək danışıqlar prosesinin gedişatına ciddi təsir göstərə bilər. Onun yenidən Ağ Evə qayıtma ehtimalı, İranla hər hansı yeni bir nüvə razılaşmasının taleyini qeyri-müəyyən edir. Analitiklər hesab edirlər ki, Trampın “laqeydlik” bəyanatı, gələcəkdə İran üzərində təzyiq rıçaqlarını saxlamaq niyyətini əks etdirir.
Beynəlxalq Rezonans və Təhlükəsizlik Perspektivləri
Trampın açıqlaması, İranın nüvə fəaliyyətləri ilə bağlı qlobal narahatlıqların artdığı bir dövrə təsadüf edir. Beynəlxalq Atom Enerjisi Agentliyinin (BAEA) son hesabatları İranın uranı zənginləşdirmə sürətinin artdığını göstərir. Bu şəraitdə, ABŞ-ın aparıcı siyasi fiqurunun nüvə razılaşmasına qarşı nümayiş etdirdiyi laqeydlik, diplomatik həll yollarının tapılması prosesini daha da çətinləşdirə bilər. Regionda sabitliyin təmin edilməsi və nüvə silahlarının yayılmasının qarşısının alınması baxımından, tərəflər arasında etibarlı və uzunmüddətli bir anlaşmaya ehtiyac duyulur.